Giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống - Những chuyển biến tích cực trong phòng, chống tảo hôn

Quyết liệt vào cuộc

Với diện tích rộng, địa hình lại bị chia cắt bởi đồi núi, cư dân thưa thớt, nhiều bản làng cách xa khu trung tâm…khiến tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại một số địa phương ở Cao Bằng vẫn tồn tại. Trước thực tế này, từ năm 2019, tỉnh Cao Bằng đã triển khai Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS của tỉnh Cao Bằng” song song việc thực hiện Đề án giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống theo Quyết định số 498 của Thủ tướng Chính phủ.

Để thực hiện đề án này, tỉnh Cao Bằng đặt mục tiêu giảm bình quân 2 - 3%/năm số cặp tảo hôn và 3 - 5%/năm số cặp kết hôn cận huyết thống đối với các địa bàn có tỷ lệ tảo hôn, kết hôn cận huyết thống cao. Đến năm 2025, tỉnh phấn đấu ngăn chặn, hạn chế tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Nhờ sự vào cuộc tích cực, đồng bộ của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể bước đầu đã mang lại những tín hiệu tích cực. Đến hết năm 2022, 8/10 huyện, thành phố không phát sinh trường hợp tảo hôn.

Ông Bế Văn Hùng - Trưởng ban Dân tộc tỉnh Cao Bằng cho biết, tỉnh đang tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính quyền, các cấp, các ngành và cán bộ, đảng viên trong thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Đổi mới phương pháp tuyên truyền, giáo dục về hôn nhân và gia đình, tỉnh Cao Bằng tập trung vào nhóm đối tượng phụ nữ, thanh thiếu niên và địa bàn có nguy cơ cao về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Bên cạnh đó, tổ chức tuyên truyền miệng thông qua đội ngũ báo cáo viên, cán bộ tuyên truyền xã, thôn; thông tin lưu động, sân khấu hóa, hoạt động ngoại khóa trong các trường học. Đặc biệt, tỉnh Cao Bằng tiếp tục phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ người DTTS, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động. Đưa các quy định của pháp luật về tuổi kết hôn vào hương ước, quy ước thôn bản, tiêu chuẩn xếp loại gia đình văn hóa, thôn, bản văn hóa...

Tiếp tục triển khai đồng bộ

Để tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào DTTS, trong năm 2023, tỉnh Cao Bằng duy trì 7 mô hình tại các huyện, xã có nhiều nguy cơ xảy ra tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống như: Hạ Lang, Bảo Lạc, Thạch An. Trong đó, nguồn vốn ngân sách nhà nước thực hiện giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS được đầu tư là trên 10 tỷ đồng.

Tại cuộc khảo sát mới đây của Ban Dân tộc của HĐND tỉnh Cao Bằng về việc triển khai thực hiện Quyết định số 498 ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS, giai đoạn 2015 - 2025” đã cho thấy những chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân. Qua khảo sát tại huyện vùng cao biên giới Hà Quảng từ năm 2015 - 2023, trên địa bàn huyện có 353 cặp tảo hôn, chiếm 10,77%. Toàn huyện cũng có 13 cặp hôn nhân cận huyết thống.

Thời gian qua, huyện Hà Quảng đã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động thay đổi nhận thức, trách nhiệm của cộng đồng và người dân vùng đồng bào DTTS trong giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Lồng ghép nội dung tuyên truyền về Luật Hôn nhân và Gia đình, hệ lụy của việc tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong các buổi sinh hoạt khu dân cư, hội nghị, giao lưu văn hóa, lễ hội, ngoại khóa trường học, hội thi…

Qua kiểm tra, rà soát thực tế tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại cơ sở, ông Bàn Quý Sơn - Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh Cao Bằng đề nghị, các địa phương trong tỉnh tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Quyết định số 498 ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS giai đoạn 2015 - 2025”. Đặc biệt quan tâm việc nâng cao trình độ người dân thông qua việc học văn hóa, tuyên truyền, phố biến, giáo dục pháp luật; xóa bỏ một số phong tục, tập quán lạc hậu trong vùng đồng bào DTTS.