Giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống - Sơn La tích cực đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống

Ngay từ khi bắt đầu năm học mới, bên cạnh nhiệm vụ giáo dục, thì nhiệm vụ tuyên truyền cho các em học sinh Trường Phổ thông dân tộc Bán trú Trung học và Trung học cơ sở Sam Kha (huyện Sốp Cộp) cũng được coi là nhiệm vụ quan trọng. Bởi trong năm học 2022-2023 vừa qua, tại trường có 2 học sinh lớp 9, 1 học sinh lớp 7 đã bỏ học để lấy chồng.

Thầy giáo Nguyễn Trung Hiếu - Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Nhiều cháu sử dụng Zalo, Facebook... nên bước vào chuyện tình cảm nam nữ quá sớm. Trước thực trạng có thể gia tăng tảo hôn, trường đã tổ chức nhiều cuộc ngoại khóa về phòng, chống tảo hôn, triển khai nhiều biện pháp để giảm thiểu ảnh hưởng bởi mặt trái của các mạng xã hội tới học sinh.

Theo thống kê của Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Sơn La, tỷ lệ tảo hôn toàn tỉnh năm 2021 là 13%; năm 2022 là 9,5%. Tuy nhiên, bước sang năm 2023, tình hình diễn biến lại phức tạp, nhiều địa bàn tảo hôn tăng trở lại.

Qua khảo sát của cơ quan chuyên môn cho thấy, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đó là nhận thức về công tác dân số của nhân dân chưa cao, muốn gia đình có thêm lao động, dẫn đến cho con lập gia đình sớm. Hơn nữa, lứa tuổi thiếu niên được tiếp cận nhiều với mạng xã hội nên đã bị ảnh hưởng bởi mặt trái của mạng xã hội, internet.

Bà Nguyễn Thị Ánh Hồng - Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Sơn La cho biết: Chi cục tham mưu cho Sở Y tế và UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương, các đơn vị lồng ghép triển khai thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành phê duyệt đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015-2025.

Chi cục cũng phối hợp với các địa phương duy trì hoạt động tuyên truyền can thiệp giảm thiểu tảo hôn tại 204 xã, phường, thị trấn và các trường phổ thông dân tộc; phối hợp với các địa phương tổ chức nói chuyện chuyên đề, sinh hoạt câu lạc bộ, lồng ghép trong các cuộc họp bản, sinh hoạt đoàn thể bản nội dung giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Ngoài hoạt động của Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, các ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh Sơn La đang khẩn trương vào cuộc để đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Tại huyện Vân Hồ, xã Lóng Luông có trên 1.300 hộ, trong đó đồng bào dân tộc hơn 80%. Nguyên nhân về tỷ lệ tảo hôn tăng cao, do ảnh hưởng của phong tục tập quán và quan niệm lạc hậu, tâm lý phải kết hôn sớm, thậm chí có suy nghĩ lấy vợ sớm để nhà có thêm người lao động.

Ông Nguyễn Ngọc Cường - Trưởng phòng Tư pháp huyện Vân Hồ cho biết: Từ năm 2020 đến nay, chúng tôi phối hợp với cách cơ quan, đơn vị tổ chức 10 cuộc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật tại xã Lóng Luông với trên 700 lượt người tham gia. Về phía xã, chính quyền cũng tổ chức 15 cuộc với trên 1.200 lượt người tham gia. Thời gian tới, Phòng Tư pháp sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị đổi mới công tác tuyên truyền bằng những hình thức phù hợp, như: Tổ chức các phiên tòa giả định, tổ chức xét xử lưu động vi phạm về Luật Hôn nhân và Gia đình, vi phạm xâm hại tình dục trẻ em, để tăng tính giáo dục, nâng cao nhận thức của nhân dân về việc chấp hành pháp luật, từ đó từng bước thay đổi nhận thức, hành vi.

Chị Tráng Thị Mái (bản Tà Dê, xã Lóng Luông) chia sẻ: Thông qua các cuộc tuyên truyền, nhất là xem phiên tòa giả định, tôi đã hiểu tảo hôn là vi phạm pháp luật, gây ra nhiều hệ lụy. Tôi hy vọng sẽ có những cuộc tuyên truyền, phiên tòa được tổ chức tới các bản, trường học, góp phần nâng cao nhận thức của người dân và học sinh.

Tại các huyện Sông Mã, Thuận Châu, Yên Châu… các hoạt động truyền thông cũng được triển khai tích cực. Những bản biệt lập xa trung tâm, chính quyền địa phương xuống tận địa bàn phát tờ rơi, tổ chức phát thanh di động, tuyên truyền đến từng người dân. Có những địa phương như huyện Yên Châu, để thu hút bà con, Trung tâm Truyền thông - Văn hóa huyện ddax phối hợp với UBND các xã tổ chức chương trình giao lưu văn nghệ tuyên truyền về giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.