Gỡ khó trong mua sắm thuốc, vật tư y tế

Dự hội nghị có Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc; Chánh án Toà án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình. Dự hội nghị còn có Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang.

“Đàm phán giá” nếu có 1 - 2 nhà sản xuất

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), ông Nguyễn Hữu Toàn - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho biết: Về mua thuốc, vật tư y tế, Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách đã tiếp thu, chỉnh lý tại nhiều điều, khoản để quy định để luật hóa, giải quyết các khó khăn, vướng mắc đang được dư luận quan tâm về vấn đề mua thuốc, trang thiết bị y tế. Những nội dung này được chỉnh lý trên cơ sở tiếp thu ý kiến của ĐBQH, làm việc với một số bệnh viện lớn tại Hà Nội và đã được sự đồng thuận của Bộ Y tế, cơ quan soạn thảo.

Cụ thể, Điều 23 về chỉ định thầu quy định áp dụng chỉ định thầu đối với “gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, phí tư vấn, thuốc, hóa chất, phương tiện, trang thiết bị y tế, xây lắp phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh, cấp cứu người bệnh cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe người dân”. Điều 28 về hình thức “đàm phán giá” được quy định áp dụng riêng đối với “các gói thầu mua biệt dược gốc, sinh phẩm tham chiếu; thuốc, dược liệu chỉ có từ 1 đến 2 nhà sản xuất và trường hợp đặc thù khác”.

Chương V (từ Điều 54 đến Điều 57) quy định về “mua sắm tập trung, mua thuốc”. Trong đó, Điều 56 quy định bao quát các trường hợp mua hóa chất, trang thiết bị y tế, trong đó quy định rõ về thời hạn đấu thầu hóa chất đi kèm sử dụng máy đặt, máy mượn để xét nghiệm tại các bệnh viện hiện nay là 5 năm kể từ ngày luật này có hiệu lực. Quy định việc lựa chọn nhà thầu theo số lượng dịch vụ y tế để đảm bảo tính hiệu quả, công khai, minh bạch.

Đấu thầu tập trung thuốc, vật tư y tế hiếm

Góp ý về đấu thầu tập trung mua thuốc, trang thiết bị vật tư y tế, theo ĐB Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội), đây là vấn đề được rất nhiều ĐBQH quan tâm. Tại Điều 53 mua sắm tập trung, tại khoản 1 đấu thầu tập trung được áp dụng khi hàng hóa, dịch vụ cần mua sắm với số lượng lớn. Tuy nhiên đề nghị đấu thầu tập trung thực hiện đối với hàng hóa, thuốc men, vật tư với số lượng rất nhỏ, rất ít, rất hiếm.

Lý giải cho kiến nghị trên, ông Trí cho rằng quy định như vậy mới đấu thầu được, mới có nhà cung cấp vì số lượng quá ít. Thứ hai là các mặt hàng hiếm như thuốc chữa bệnh, ghép tế bào gốc để phục vụ cho bệnh nhân ở tất cả các bệnh viện. Qua đó giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên, bởi các bệnh viện tuyến dưới có phác đồ điều trị nhưng vì không có thuốc nên phải lên tuyến trên điều trị.

Ông Trí cũng cho rằng, quy định như vậy sẽ hạn chế những tiêu cực trong mua sắm, bệnh nhân không phải mua thuốc trôi nổi trên thị trường. Bên cạnh đó, đảm bảo an toàn cho giám đốc các bệnh viện trong điều hành công việc. Đấu thầu mua sắm thuốc hiếm nên được thực hiện ở một đơn vị thuộc cấp Bộ Y tế để cung cấp cho tất cả các bệnh viện trên cả nước.

“Mua sắm thuốc men, vật tư y tế là hoạt động khó, dễ sai sót và rất dễ dẫn đến tiêu cực. Vì vậy đề nghị Quốc hội xem xét kỹ lưỡng trong Luật Đấu thầu (sửa đổi) lần này để đảm bảo chặt chẽ, rõ và khả thi”- ông Trí nói và đề xuất quy trình mua sắm thuốc men, vật tư y tế nên theo hai bước. Thứ nhất, đơn vị mua sắm tập trung cấp bộ, cấp tỉnh, cấp quốc gia cần lựa chọn nhà thầu có chất lượng và có giá trần. Bước thứ hai là các cơ sở y tế có nhu cầu, căn cứ kết quả đấu thầu tập trung đã có để lựa chọn nhà thầu cung cấp phù hợp hoạt động của cơ sở mình và không cao hơn giá trần. Ban soạn thảo cần rà soát cho dễ hiểu, rõ hơn, nhất là vấn đề giá để áp dụng vào thực tiễn không bị lúng túng.

Đồng tình với quan điểm trên, ĐB Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) nhận định, việc bổ sung các quy định về đấu thầu hóa chất giúp tháo gỡ vướng mắc thực tế hiện nay tại các cơ sở y tế; tuy nhiên, ông Mai cho rằng, hình thức đấu thầu này có nhiều điểm rất khó kiểm soát giá dịch vụ khi xét nghiệm. Do đó cho phép thực hiện hình thức đấu thầu này trong thời hạn 5 năm từ ngày luật có hiệu lực thi hành, để các cơ sở y tế có thời gian xử lý giải quyết các vấn đề tồn tại hiện nay. Sau thời hạn này, các cơ sở y tế phải chuyển sang các hình thức đấu thầu khác theo quy định để đảm bảo tính minh bạch.

ĐB Lê Văn Khảm (đoàn Bình Dương) nêu quan điểm, việc sửa luật lần này tạo điều kiện rất tốt cho người hành nghề y và cơ sở khám chữa bệnh, người bệnh trong sử dụng các dịch vụ khám chữa bệnh.

Ông Khảm đề nghị, áp dụng chỉ định thầu trong trường hợp bác sĩ chỉ định thuốc hoặc vật tư y tế để điều trị cho người bệnh nhưng cơ sở khám chữa bệnh không có sẵn danh mục thuốc và vật tư y tế tại cơ sở, hoặc có kế hoạch mua sắm nhưng không mua được. “Có nhiều trường hợp bệnh lý phức tạp, cơ sở khám chữa bệnh đó hiếm gặp nên khả năng đấu thầu của các nhà thầu không cung cấp thuốc và tập trung y tế được thì cần chỉ định thầu để khám chữa bệnh cho người dân” - ông Khảm nói.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết: Từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, Quốc hội đã xem xét thông qua 16 luật và nhiều nghị quyết với sự thống nhất đồng thuận cao. Tại kỳ họp thứ 5 tới, công tác lập pháp là một nhiệm vụ trọng tâm với việc xem xét cho ý kiến và thông qua nhiều dự án lớn và quan trọng… Việc tổ chức Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách nhằm tiếp tục thảo luận một cách tập trung các vấn đề còn ý kiến khác nhau, một mặt nâng cao chất lượng của các dự án luật, mặt khác rút ngắn thời gian của kỳ họp chính thức.