Góp ý hoàn thiện các quy định pháp luật về bầu cử

Chủ trì Hội nghị có GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ và Pháp luật UBTƯ MTTQ Việt Nam; TS Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật UBTƯ MTTQ Việt Nam.

Trình bày dự thảo Báo cáo giám sát Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015, bà Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật UBTƯ MTTQ Việt Nam cho biết, sau nhiều lần sửa đổi, bổ sung, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 được coi là khá hoàn thiện, cụ thể hóa cơ bản quyền ứng cử, bầu cử của công dân theo quy định của Hiến pháp năm 2013, có những bước đổi mới cơ bản trong quy trình tổ chức bầu cử để bảo đảm thực hiện hiệu quả, thực chất.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Luật và qua thực tiễn 2 cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân (2016-2021 và 2021-2026) cho thấy, một số quy định của Luật đã bộc lộ những hạn chế, vướng mắc, chưa phù hợp với thực tiễn, có thể ảnh hưởng tới hiệu quả và chất lượng của bầu cử đại biểu Quốc hội.

Từ thực tế triển khai, đại biểu tham dự Hội nghị đồng tình với những đề xuất sửa đổi quy định trong dự thảo Báo cáo giám sát Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015. Theo đó, cần quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn của người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân, nhất là đối với đại biểu hoạt động chuyên trách. Một mặt, lựa chọn được những người thực sự tiêu biểu đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân tham gia vào các cơ quan quyền lực nhà nước, đồng thời khắc phục được tình trạng có sự chênh lệch quá rõ về năng lực, trình độ chuyên môn, kinh nghiệm công tác giữa những người ứng cử.

Bên cạnh đó cần sửa đổi Điều 7, Điều 8 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 theo hướng có sự tham gia của Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam và đại diện lãnh đạo các tổ chức chính trị - xã hội và ý kiến các địa phương trong việc dự kiến lần thứ nhất về cơ cấu, thành phần, số lượng người ứng cử đại biểu Quốc hội và việc điều chỉnh (nếu có), nhằm bảo đảm sát với tình hình, yêu cầu thực tế.

Đồng thời nên có quy định thời gian cụ thể việc chuyển hồ sơ tài liệu của Hội đồng bầu cử Quốc gia, Ủy ban bầu cử các cấp để Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp có đủ thời gian nghiên cứu, rà soát trước khi trình các hội nghị hiệp thương, rà soát, bổ sung quy định cụ thể về đấu thầu mua sắm, in ấn tài liệu trong bầu cử thống nhất với các quy định trong Luật Đấu thầu, có quy định để kịp thời hơn trong việc phân bổ kinh phí bầu cử cho các địa phương.

Nhiều đại biểu cho rằng UBTƯ MTTQ Việt Nam cần chủ động phối hợp với các cơ quan, tổ chức hữu quan hướng dẫn việc giới thiệu người ứng cử. Các cơ quan, tổ chức, đơn vị được phân bổ người ứng cử phải giới thiệu có số dư, không giới thiệu “tròn” như hiện nay. Theo đó, với mỗi cơ cấu cần giới thiệu ít nhất hai người ứng cử để Mặt trận hiệp thương lựa chọn lấy một người để đưa vào danh sách chính thức những người ứng cử.

Cũng cần quy định rõ hơn với việc tổ chức tiếp xúc cử tri nơi cư trú hoặc nơi công tác đối với người tự ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp trước hội nghị hiệp thương lần thứ ba để chốt danh sách người ứng cử theo hướng: trong trường hợp người tự ứng cử được dưới 50% tổng số cử tri tại nơi cư trú (hoặc nơi công tác) đồng ý thì không tổ chức hội nghị cử tri tại nơi công tác (hoặc nơi cư trú). Việc quy định như vậy sẽ tránh phải tổ chức nhiều hội nghị lấy ý kiến cử tri và tạo thuận lợi cho Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp trong việc tổng hợp kết quả và tổ chức các hội nghị.