Hà Nội: Nghịch lý giá nhà tăng cao nhưng hàng nghìn căn hộ tái định cư bị bỏ hoang

Đất vàng bỏ hoang hàng trăm ha

Tại Hà Nội, một cái tên được nhắc nhiều trên địa bàn quận Cầu Giấy thời gian qua là dự án đầu tư xây dựng nhà ở chung cư cao tầng phục vụ di dân giải phóng mặt bằng - N01 tại ô đất D17 Khu đô thị mới Cầu Giấy (số 1 phố Duy Tân, phường Dịch Vọng Hậu), có quy mô 15 tầng với 299 căn hộ. Dự án bị “đắp chiếu” nhiều năm dẫn đến tình trạng hoang hóa và xuống cấp.

Các toà nhà tại dự án khu nhà ở sinh viên Pháp Vân - Tứ Hiệp (quận Hoàng Mai) cũng bỏ trống nhiều năm. Dự án được khởi công từ năm 2009, xây dựng trên diện tích 40.000 m2, đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Tổng chi phí đầu tư 1.900 tỷ đồng, quy mô 6 hạng mục tòa nhà cao tầng (A1, A2, A3, A4, A5, A6).

Dự án được thực hiện với kỳ vọng sẽ hỗ trợ chỗ ở cho khoảng 22.000 sinh viên học tập, nghiên cứu trên địa bàn Hà Nội. Tuy nhiên, do nhiều vướng mắc mà đến nay chỉ có khối nhà A5, A6 được hoàn thiện và đưa vào sử dụng. Các khối nhà A2, A3 hiện chỉ mới xây xong phần thô, nhà A1 xây dựng xong nhưng bị bỏ hoang, nhà A4 chưa xây dựng do chưa giải phóng mặt bằng. Từ nhiều năm nay, khu ký túc xá Pháp Vân – Tứ Hiệp chỉ có 2 khối nhà (nhà A5 và A6) hoạt động và còn nhiều phòng trống, chưa thu hút được sinh viên đến ở.

Theo báo cáo của UBND thành phố Hà Nội, tính đến hết tháng 6/2024, Hà Nội có tổng số 712 dự án vốn ngoài ngân sách chậm triển khai, trong đó đã có 705 dự án với tổng diện tích 11.345ha đất đã có kết luận thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm và chỉ đạo xử lý.

Ngoài 712 dự án trên, UBND các quận, huyện, thị xã đã rà soát, đề nghị xử lý đối với 117 dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm tiến độ, chậm triển khai trên địa bàn.

Các quận, huyện có nhiều dự án chậm tiến độ, chậm triển khai, vi phạm, có thể kể đến như: Long Biên 24 dự án; Thạch Thất 19 dự án; Nam Từ Liêm và Hà Đông 12 dự án; Sóc Sơn 9 dự án, Ba Vì, Thanh Trì, Hoàng Mai, Bắc Từ Liêm mỗi đơn vị 6 dự án...

Bên cạnh đó, trên địa bàn thành phố lại có những dự án toà nhà bị bỏ hoang nhiều năm, gây lãng phí lớn ngay trên những vị trí “đất vàng” của Thủ đô.

Điển hình trong số đó là dự án khu nhà ở tái định cư thuộc Khu Đô thị Đền Lừ III - nằm tại vị trí đắc địa, giao thông thuận lợi, với mặt tiền là tuyến phố Tân Mai, đối diện hồ Đền Lừ. Khu nhà ở tái định cư này có 3 tòa chung cư cao hơn 10 tầng được hoàn thiện từ năm 2017 nhưng đến nay vẫn chưa có ai đến ở. Theo phản ánh của người dân, từ nhiều năm qua, 3 tòa nhà cao tầng tại khu tái định cư Đền Lừ III đã bị bỏ hoang, xuống cấp nghiêm trọng.

Ngoài dự án trên, tại quận Hoàng Mai còn có 1 dự án khác đang bị bỏ hoang, đó là Dự án Khu Nhà ở sinh viên Pháp Vân - Tứ Hiệp. Dự án triển khai xây dựng năm 2009, bằng nguồn vốn ngân sách với 1.900 tỷ đồng, phục vụ mục đích hỗ trợ chỗ ở cho 22.000 sinh viên đang học tập, nghiên cứu trên địa bàn Hà Nội.

Dự án gồm 6 toà nhà A1, A2, A3, A4, A5, A6. Đến nay, 2 toà A5, A6 được đưa vào sử dụng, 4 toà còn lại bỏ hoang. Trong 4 toà nhà bỏ hoang, toà A1 đã hoàn thiện, còn các toà khác mới xây xong phần thô, được rào tôn xung quanh, nhiều hạng mục công trình vẫn đang bỏ dở, xuống cấp, cỏ dại, rác thải bao phủ…

Cải tạo khu nhà bỏ hoang thành nhà ở xã hội

Vừa qua, Hà Nội đã thúc đẩy việc chuyển đổi Khu nhà ở sinh viên Pháp Vân - Tứ Hiệp sang loại hình nhà ở xã hội, hoàn thành chậm nhất năm 2026-2027. Việc cải tạo khu nhà bỏ hoang thành nhà ở xã hội được các chuyên gia đánh giá là chính sách thiết thực cần sớm thực hiện trước bối cảnh giá nhà liên tục leo thang.

Mới đây, dự án công trình nhà ở NO-01 (hiện đang là nhà ở phục vụ tái định cư) tại ô đất PT1 Khu đô thị Tây Nam Linh Đàm ở quận Hoàng Mai đã được xin chuyển đổi sang làm nhà ở xã hội. Mục tiêu là xây dựng nhà ở tái định cư kết hợp nhà ở thương mại đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội phục vụ nhu cầu nhà ở thực tế tại thành phố.

Theo TS Huỳnh Thanh Điền, Chuyên gia tài chính – ngân sách: "Việc bổ sung thêm bất cứ căn hộ nhà ở xã hội nào ở thời điểm hiện tại đều rất cần thiết". Theo ông Điền, hơn 70% nguồn cung trên thị trường hiện nay là phân khúc trung và cao cấp với giá bán trên 50 triệu đồng/m2, điều này khiến phần lớn người lao động thu nhập thấp tại các đô thị lớn khó có thể đạt được giấc mơ sở hữu nhà ở.

Bên cạnh đó, việc xã hội hóa các dự án nhà ở tái định cư, TS. Huỳnh Thanh Điền cũng cho là giải pháp để ngăn ngừa, hạn chế lãng phí nguồn lực đất đai, hóa giải nghịch lý hàng nghìn căn hộ tái định cư bị bỏ không.