Hà Nội: Nhiều sai phạm tại các dự án giao thông, môi trường

Qua công tác thanh tra, TTCP phát hiện, UBND TP Hà Nội chưa thực hiện đúng quy định về việc lập, phê duyệt, công bố danh mục dự án đầu tư theo hình thực hợp đồng BT (Xây dựng- chuyển giao), BOT (Xây dựng- kinh doanh-chuyển giao) lĩnh vực giao thông và môi trường, trong giai đoạn từ 2008 đến năm 2012 gây ảnh hưởng đến việc lựa chọn Nhà đầu tư để thực hiện chủ trương đầu tư, làm giảm hiệu quả đầu tư.

Theo đó, UBND TP Hà Nội chưa thực hiện đúng quy định về việc lập, phê duyệt công bố danh mục dự án đầu tư quy định tại Nghị định số 78/2007/NĐ-CP và Nghị định số 108/2009/NĐ-CP.

TTCP cho rằng, việc không tuân thủ quy định nêu trên, dẫn đến các thông tin cần thiết về chủ trương đầu tư, các dự án, lĩnh vực cần kêu gọi đầu tư không được công bố rộng rãi để kêu gọi đa dạng các thành phần kinh tế tham gia, hạn chế số lượng các nhà đầu tư tiềm năng có thể tham gia vào các dự án, giảm tính minh bạch và cạnh tranh công bằng.

Thực tế đến thời điểm thanh tra, trong 15 dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT thuộc lĩnh vực giao thông, môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội chỉ có 1 dự án được lựa chọn nhà đầu tư thông qua hình thức đấu thầu, 14 dự án còn lại việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện thông qua hình thức chỉ định thầu.

Mặt khác, UBND TP Hà Nội không thực hiện đúng quy trình lựa chọn nhà đầu tư, thẩm định, đánh giá năng lực đối với một số nhà đầu tư không chính xác, thiếu chặt chẽ. Lựa chọn ký hợp đồng để thực hiện dự án đối với một số nhà đầu tư không đảm bảo năng lực theo quy định.

Các dự án được kiểm tra khi trình xin lựa chọn nhà đầu tư bằng hình thức chỉ định thầu đều có chung lý do cơ bản là do tính cấp bách, cần thiết. Tuy nhiên UBND TP Hà Nội không thực hiện đúng quy trình, quy định và không có tài liệu chứng minh, làm rõ thực trạng, mức độ chính xác của việc cấp bách, cấp thiết khi chỉ định nhà đầu tư thực hiện các dự án này.

Một số nhà đầu tư tại thời điểm được thẩm định, đánh giá và lựa chọn để thực hiện dự án trong khi năng lực về tài chính hạn chế, không đảm bảo năng lực.

Điển hình như: Công ty CP Tasco đối với dự án đường Lê Đức Thọ- Xuân Phương. Công ty Bitexco đối với dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An. Ngoài ra, hầu hết các dự án đều bị chậm tiến độ so với yêu cầu. Một phần do nguyên nhân năng lực về huy động vốn, bố trí vốn chủ sở hữu tham gia vào dự án của nhà đầu tư yếu kém, không đảm bảo theo tiến độ giải ngân cam kết.

Vẫn theo TTCP kết luận, một số nội dung đầu tư, tổng mức đầu tư, dự toán của một số dự án BT đã được UBND TP Hà Nội và các cơ quan trực thuộc thẩm định, phê duyệt chưa chính xác, chưa đúng chế độ quy định làm sai tăng tổng vốn đầu tư dự án, ảnh hưởng đến việc tính toán, sắp xếp các phương án giao đất đối ứng để xác định tiền sử dụng đất.

Trong số đó, có thể kể đến dự án đường trục phía nam tỉnh Hà Tây cũ, cơ quan chức năng có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt và tính chi phí lãi vay 920 tỷ trong tổng vốn đầu tư dự án BT là chưa có cơ sở dẫn đến xác định giá trị tổng vốn đầu tư để ký hợp đồng sai tăng 920 tỷ đồng, gây ảnh hưởng lớn đến việc xác định giá trị để giao đất của các dự án khác đối ứng dự án BT….

Trên cơ sở kết quả thanh tra, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP Hà Nội căn cứ vào kết quả thanh tra thực hiện việc xử lý trách nhiệm của lãnh đạo UBND TP Hà Nội liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm trong việc quyết định lựa chọn nhà đầu tư, thực hiện quy trình chỉ định nhà đầu tư. Đôn đốc, chỉ đạo, giám sát các đơn vị cấp dưới triển khai, thực hiện hợp đồng BT và các dự án đối ứng…như nêu tại kết luận thanh tra.

Đồng thời, TTCP kiến nghị Chủ tịch UBND TP Hà Nội thực hiện xử lý trách nhiệm đối với các sở, ban, ngành chức năng, các cơ quan quản lý hợp đồng BT và các tổ chức cá nhân thuộc UBND TP. Hà Nội đã có khuyết điểm, vi phạm liên quan đến quá trình tham mưu, quản lý, giám sát, thực hiện hợp đồng.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội chỉ đạo Sở Xây dựng Hà Nội căn cứ vào các vi phạm của nhà đầu tư được nêu trong kết luận thanh tra để thực hiện xử phạt vi phạm hành chính đối với các công ty có sai phạm trong lĩnh vực đầu tư xây dựng dự án BT, dự án đối ứng.

TTCP kiến nghị giảm trừ, loại khỏi quyết toán, xử lý về kinh tế tại các dự án như đường Lê Văn Lương kéo dài, đường trục phía nam tỉnh Hà Tây cũ, đường Lê Đức Thọ- Xuân Phương, đường bao quanh khu tưởng niệm Chu Văn An, đường liên tỉnh Hà Nội- Hưng Yên, dự án nút giao thông trung tâm quận Long Biên…