Hạ tầng số - chìa khóa để giảm nghèo thông tin

Giảm nghèo thông tin là một tiểu dự án quan trọng thuộc Dự án 6 của Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025. Theo đó, giảm nghèo thông tin tập trung vào việc cải thiện khả năng tiếp cận thông tin và kiến thức cho người dân ở các vùng nghèo, vùng đặc biệt khó khăn, nhất là các nhóm dễ bị tổn thương, nhằm giúp họ chủ động hơn, tự tin hơn trong việc cải thiện đời sống và phát triển kinh tế.

Nhận thức được tầm quan trọng của giảm nghèo thông tin, công tác giảm nghèo thông tin ở nhiều địa phương cũng đang được triển khai với nhiều cách làm linh hoạt, sáng tạo. Đơn cử tại Tu Vũ (tỉnh Phú Thọ), Hội LHPN xã đã và đang triển khai nhiều cách làm linh hoạt, phù hợp điều kiện địa phương, từng bước giúp hội viên tiếp cận thông tin thiết yếu, thay đổi thói quen và hướng tới giảm nghèo bền vững.

Bà Đào Thị Lan - Chủ tịch Hội LHPN xã Tu Vũ cho biết, cán bộ và hội viên phụ nữ xã Tu Vũ có trình độ nhận thức khá đồng đều, nắm bắt tương đối tốt các vấn đề chung của đời sống xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận nhỏ hội viên, chủ yếu là phụ nữ cao tuổi, gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn thông tin liên quan đến chính sách, pháp luật, cũng như các quyền lợi trực tiếp gắn với đời sống của bản thân và gia đình.

Bên cạnh đó, nhiều hội viên tham gia sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, trồng trọt hoặc kinh doanh nhỏ lẻ còn thiếu thông tin về thị trường, chưa nắm bắt được xu hướng tiêu thụ, giá cả hay nhu cầu của người tiêu dùng. Điều này khiến việc sản xuất, kinh doanh mang tính tự phát, sản phẩm làm ra có thời điểm được giá nhưng cũng có lúc rơi vào tình trạng “được mùa mất giá”, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và đời sống của chị em.

Xuất phát từ thực tế trên Hội LHPN xã đã chủ động triển khai nhiều hình thức tuyên truyền, phổ biến thông tin phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Hội tổ chức tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là các chính sách liên quan đến vốn vay Ngân hàng Chính sách xã hội, hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình thông qua các nhóm Zalo của cán bộ, hội viên và trang Facebook của Hội. Bên cạnh đó, nội dung tuyên truyền còn được lồng ghép trong các buổi sinh hoạt chi hội thường kỳ, giúp hội viên dễ tiếp cận, dễ trao đổi và thảo luận ngay tại cơ sở. Hội cũng tổ chức các buổi tuyên truyền trực tiếp, tạo điều kiện để chị em được nghe, được hỏi và được giải đáp những vấn đề còn băn khoăn trong quá trình tiếp cận chính sách.

Riêng trong năm 2025, Hội LHPN xã đã tổ chức 3 buổi truyền thông về chính sách pháp luật, bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình, thu hút trên 350 hội viên tham gia. Thông qua các buổi truyền thông này, nhiều hội viên đã chủ động hơn trong việc tìm hiểu chính sách, mạnh dạn chia sẻ khó khăn và từng bước thay đổi nhận thức, hành vi trong đời sống gia đình và xã hội.

Từ thực tế trên cho thấy, vai trò giảm nghèo thông tin rất quan trọng tuy nhiên theo chuyên gia để công tác giảm nghèo thông tin thực sự phát huy hiệu quả, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, một trong những yêu cầu quan trọng không thể thiếu là bảo đảm hạ tầng viễn thông, phủ sóng điện thoại và internet. Thực tế cho thấy, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, việc thiếu kết nối internet đang trở thành rào cản lớn đối với người dân trong tiếp cận thông tin và tham gia các hoạt động kinh tế số.

Thực tế tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2025, bà Vương Thị Thương, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản Toàn Thương (tỉnh Lạng Sơn), đã chia sẻ những khó khăn trong việc bán hàng nông sản trực tuyến tại khu vực vùng cao. Theo bà Thương, bán hàng online là xu thế tất yếu, phù hợp với chủ trương chuyển đổi số và rất quan trọng đối với nông dân, hợp tác xã. Tuy nhiên, đường truyền internet tại nhiều vùng sâu, vùng xa còn chập chờn, gián đoạn.

Trước thực trạng này, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo các tập đoàn, doanh nghiệp viễn thông bảo đảm cung cấp đủ sóng và điện cho nông dân, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo. Qua đó, thúc đẩy xây dựng chính phủ số, xã hội số, công dân số, giúp người dân có khả năng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ số, tham gia mua bán trực tuyến.

Theo các chuyên gia, trong giai đoạn 2026-2030, việc thu hẹp khoảng cách thông tin cần được coi là một nhiệm vụ trọng tâm, trong đó giảm nghèo đa chiều đòi hỏi người dân phải có khả năng tiếp cận các dịch vụ cơ bản như y tế, giáo dục, việc làm, tài chính - và tất cả những lĩnh vực này đều gắn chặt với thông tin. Các chính sách dù được thiết kế tốt đến đâu cũng chỉ phát huy hiệu quả khi người dân biết, hiểu và thực hiện. Trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh, nếu người nghèo không được trang bị kỹ năng số, tiếp cận nhanh chóng với thông tin, họ sẽ ngày càng tụt lại phía sau.