Hà Tĩnh: Từ đầm lầy hoang hóa đến mái nhà của chim trời

Đầu năm 2024, cấp ủy và chính quyền thành phố Hà Tĩnh (trước khi sáp nhập đơn vị hành chính) đã khởi động ý tưởng xây dựng vườn chim nhân tạo với mục tiêu bảo tồn các loài chim hoang dã, đồng thời khai thác tiềm năng du lịch sinh thái và tạo không gian trải nghiệm cho người dân, du khách.

Qua khảo sát nhiều địa điểm, khu vực bờ sông Đông, thuộc phường Thạch Linh cũ (nay là phường Thành Sen) được lựa chọn nhờ đặc điểm hoang sơ, hệ sinh thái sông nước, đầm lầy và thảm thực vật phong phú.

Thực tế, vào mùa mưa bão hằng năm, nơi đây từng là điểm trú ngụ tạm thời của nhiều loài chim di cư như cò, vạc, cói, diệc... Tuy nhiên, điều kiện môi trường chưa đáp ứng được nhu cầu sinh sống ổn định nên đàn chim nhanh chóng rời đi.

Xác định rõ những hạn chế đó, chính quyền địa phương đã mời ông Lê Danh Cương, một chuyên gia giàu kinh nghiệm từ tỉnh Cà Mau hỗ trợ tư vấn, xây dựng mô hình dẫn dụ chim trời. Theo ông Cương, để tạo môi trường thích hợp, cần tiến hành trồng các loài cây có tán rộng như sanh, dừa, tre nứa, tràm nước, súng tím và nhiều giống cây bản địa khác nhằm tạo đảo nhân tạo và hệ thực vật che phủ.

Từ giữa năm 2024, công trình được triển khai với sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền, người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Hàng chục nghìn cây xanh đã được trồng, nhiều hồ nước và đảo nhỏ được hình thành, cảnh quan môi trường được chỉnh trang theo hướng gần gũi tự nhiên. Đặc biệt, quá trình xây dựng vườn chim nhận được sự hưởng ứng tích cực từ người dân, với hàng trăm ngày công, cây giống và phương tiện máy móc được huy động từ chính cộng đồng địa phương.

Đến nay, bên bờ sông Đông đã hình thành một không gian sinh thái độc đáo, nơi quy tụ hàng trăm cá thể chim trời như cò, cói, vạc, le le, diệc, bông bông… Bên cạnh đó, còn có các loài được nuôi thả bổ sung nhằm tăng tính đa dạng sinh học như vịt trời, gà lôi nước, bồ câu sư tử. Các loài chim không chỉ cư trú ổn định mà còn sinh sản, mở rộng quần thể theo thời gian.

Ông Hoàng Văn Nam (53 tuổi), người được giao nhiệm vụ trông coi vườn chim, chia sẻ: “Trước đây, vùng đất này chỉ toàn lau lách và cỏ dại. Nay mỗi sáng thức dậy, tôi được nghe tiếng chim ríu rít, thấy chúng bay lượn giữa những tán cây, mặt hồ thật sự rất vui và tự hào”. Theo ông Nam, việc giữ vệ sinh môi trường, duy trì cảnh quan yên tĩnh là điều kiện tiên quyết để chim trời tiếp tục chọn nơi đây làm chốn trú ngụ lâu dài.

Người dân phường Thành Sen cũng bày tỏ sự phấn khởi khi chứng kiến vườn chim nhân tạo từng bước trở thành mái nhà chung của nhiều loài chim quý hiếm. Khi hệ sinh thái cây xanh phát triển ổn định, dự kiến số lượng chim di cư về sẽ tăng mạnh, tạo tiền đề cho một quần thể sinh thái bền vững.

Sự hình thành của vườn chim không chỉ là minh chứng cho nỗ lực cải tạo môi trường tự nhiên một cách bài bản, khoa học mà còn thể hiện tầm nhìn của địa phương trong việc kết hợp bảo tồn thiên nhiên với phát triển kinh tế du lịch bền vững.

Trong tương lai, nơi đây hứa hẹn trở thành điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thiên nhiên, mong muốn tìm hiểu về hệ sinh thái sông nước, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng trong công tác bảo vệ môi trường.