Hà Tĩnh: Xác định nguyên nhân bước đầu khiến thủy sản chết hàng loạt

Cơ quan chuyên môn lấy mẫu kiểm nghiệm, tìm hiểu nguyên nhân.

Theo đó, ngay sau khi nhận được thông tin về hiện tượng thủy sản chết bất thường tại khu vực nuôi cá lồng bè ở Đò Điệm (xã Thạch Sơn, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh). Sáng 9/9, đại diện Sở TNMT đã trực tiếp đến hiện trường để khảo sát nắm tình hình, phối hợp tìm nguyên nhân.

Thống kê bước đầu cho thấy có 56 hộ nuôi (262 ô lồng) dưới Bara Đò Điệm với khối lượng hơn 64 tấn cá chẽm bị chết. Tại xã Thạch Đỉnh (Thạch Hà, Hà Tĩnh) có 8 hộ nuôi (16 ô lồng) với 2,5 tấn cá chẽm và cá hồng bị chết. Còn tại huyện Can Lộc có 1 hộ nuôi cá lồng bè ven sông Nghèn (đoạn trên Bara Đò Điệm) cũng có hiện tượng cá chẽm bị chết với số lượng ít.

Sau khi khảo sát trên sông Đò Điệm (phía trên và dưới Bara Đò Điệm) và trên sông Nghèn cách Bara khoảng 3 đến 4 km, các cán bộ Sở TNMT Hà Tĩnh nhận thấy có hiện tượng thủy sản chết rải rác ở các khu vực này. Thủy sản bị chết chủ yếu là các loài sống ở tầng giữa và tầng đáy (có cả cá tự nhiên nước ngọt và nước lợ). Nước trên sông Nghèn, sông Đò Điệm tại thời điểm khảo sát có màu đục, đỏ sẫm, hai bên bờ sông có nhiều bèo tây.

Cũng tại thời điểm đó, Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường (thuộc Sở TNMT Hà Tĩnh) đã lấy 17 mẫu nước tại 9 vị trí khác nhau để kiểm tra.

Từ khảo sát thực tế và thu thập các tài liệu liên quan, đơn vị này nhận định: Thời gian qua trên sông Nghèn có rất nhiều bèo tây, đặc biệt trước đợt mưa lũ vừa rồi bèo tây phủ gần kín mặt sông, quá trình sinh trưởng đã làm tăng hàm lượng các chất hữu cơ trong nước. Trước đó, do hạn hán nên bèo Tây bị chết và phân hủy, tích tụ lắng xuống sông.

Sau lũ lụt, lượng bèo tây trên mặt và phần tích tụ lâu nay bị cuốn đi, kết hợp thời tiết nắng nóng làm tăng nhanh quá trình trao đổi nhiệt trong nước. Nhiệt độ trong nước tăng làm cho quá trình phân hủy hữu cơ trong nước tăng mạnh, đặc biệt là phân hủy tầng đáy, làm cho lượng Oxy hoàn tan trong nước giảm nhanh.

Có một số loại khí độc xuất hiện, chủ yếu là Mêtan (CH4), Sunphua Hydro (H2S)… làm cho nước có mùi (thực tế là khi đi khảo sát trên sông Nghèn có thoảng mùi hôi tanh).

Ngoài ra, nước lũ từ các khu vực đổ về đây bị tích tụ lại làm tăng hàm lượng cặn lơ lửng, kết hợp chất hữu cơ dẫn đến hàm lượng ô xy hòa tan trong nước giảm nhanh, gây ra hiện tượng thủy hải sản bị ngạt (thiếu ô xy) dẫn đến chết bất thường và đồng loạt.

Theo kết quả quan trắc môi trường mạng lưới trên sông Nghèn trong năm 2018 và đầu năm 2019 cho thấy, quý II/2018 tại Bara Đò Điệm hàm lượng BOD vượt 2,3 lần, COD vượt 2,5 lần; quý IV/2018 có hàm lượng Photphat vượt 1,87 lần so với QCVN 08:2015/BTNMT (cột B1).

Từ những cứ liệu này, Sở TNMT Hà Tĩnh nhận định, nước sông Nghèn bị ô nhiễm bởi các thành phần hữu cơ và là nguyên nhân khiến thủy sản dọc con sông này bị chết hàng loạt.