Hạ viện Mỹ muốn xem xét năng lực điều hành của Tổng thống Trump

Ngày 8/10, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (Đảng Dân chủ) và nghị sĩ đảng Dân chủ Jamie Raskin thông báo, họ sẽ đưa ra luật để thành lập một ủy ban chịu trách nhiệm đánh giá năng lực tinh thần và thể chất của tổng thống khi nắm giữ chức vụ.

Cả bà Pelosi và Raskin đều cho biết, họ sẽ tổ chức một cuộc họp báo vào ngày 9/10 để thông báo về việc thành lập Ủy ban trên nhằm loại bỏ quyền hạn và nhiệm vụ của Tổng thống.

Một thông báo báo chí thông báo về cuộc họp báo lưu ý rằng, quy trình thành lập Ủy ban được "quy định trong Tu chính án (sửa đổi) thứ 25, Hiến pháp Mỹ, cho phép Quốc hội đảm bảo sự lãnh đạo hiệu quả và không bị gián đoạn ở văn phòng cao nhất trong Cơ quan hành pháp của Chính phủ".

Tu chính án thứ 25 được phê chuẩn vào năm 1967 sau vụ ám sát Tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy năm 1963 để thiết lập một con đường kế vị có trật tự trong trường hợp tổng thống bị chết hoặc không thể thực hiện các nhiệm vụ của văn phòng, chẳng hạn như khi bị một căn bệnh.

Phần 4, vốn chưa bao giờ được áp dụng trong lịch sử Tu chính án thứ 25 quy định:

“Bất cứ khi nào Phó Tổng thống và đa số các quan chức chính của các bộ phận hành pháp hoặc của cơ quan khác như Quốc hội, theo luật, có thể cung cấp, chuyển cho Chủ tịch ủy ban Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện tuyên bố bằng văn bản của họ rằng, Tổng thống không thể thực hiện quyền hạn và nhiệm vụ của mình, Phó Tổng thống sẽ ngay lập tức đảm nhận quyền hạn và nhiệm vụ của Tổng thống với tư cách là Quyền Tổng thống”.

Như vậy phần này quy định, khi Phó Tổng thống và đa số Bộ trưởng trong Nội các tuyên bố rằng, Tổng thống "không thể đảm trách các quyền hạn và nhiệm vụ của mình", thì Phó Tổng thống sẽ trở thành "Quyền Tổng thống" cho đến khi Tổng thống, sau một quy trình phức tạp, được tuyên bố là đảm bảo trở lại cương vị.

Tuy nhiên, theo Hiến pháp, chỉ có Phó Tổng thống Mike Pence mới có thể kích hoạt việc loại Tổng thống Trump một cách không tự nguyện. Trong trường hợp Tổng thống muốn chống lại động thái của Phó Tổng thống, thì sẽ cần có được sự ủng hộ của đa số Nội các trong chính quyền cũng như đa số trong Hạ viện và Thượng viện. Quốc hội cũng có thể thành lập một cơ quan được thông qua "theo luật" để phê chuẩn việc "Tổng thống không thể thực hiện quyền hạn và nhiệm vụ của mình".

Câu hỏi về khả năng giữ chức vụ của Tổng thống Mỹ Donald Trump một lần nữa được xem xét kỹ lưỡng sau khi ông mắc Covid-19 vào tuần trước, việc khiến ông phải dành vài ngày tại Trung tâm Y tế Quân đội Quốc gia Walter Reed ở Bethesda, Maryland và phải sử dụng một loạt các loại thuốc và thậm chí thở oxy trong một khoảng thời gian ngắn.

Tổng thống Trump đã không chuyển giao quyền điều hành cho Phó Tổng thống Mike Pence trong thời gian đó, nhưng các triệu chứng của bệnh tật và tác dụng phụ tiềm ẩn của loại thuốc ông đang dùng khiến nhiều người đặt câu hỏi về khả năng thực hiện công việc của ông.

Trước thông tin này, Tổng thống Trump đã thể hiện sự giận dữ trên Twitter: “Nancy điên rồ là người nên được theo dõi. Họ không vô cớ gọi cô ấy là Điên!".

Năm ngoái, cựu Quyền Giám đốc FBI Andrew McCabe đã tiết lộ trên CBS "60 Minutes", tháng 5/2017, sau khi Tổng thống Trump sa thải Giám đốc FBI lúc bấy giờ là James Comey, ông và Phó Tổng chưởng lý Rod Rosenstein đã tìm hiểu nhanh việc sử dụng Tu chính án thứ 25 để loại bỏ Trump khỏi Nhà Trắng.

Tuy nhiên, sau khi Tổng thống Trump bổ nhiệm ông Robert Mueller lãnh đạo cuộc điều tra Russiagate của FBI tám ngày sau đó, mối quan tâm của họ đã phần nào được xoa dịu.