Theo ông Phạm Hùng Anh, Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất (Bộ GDĐT), các quy định về vấn đề cây xanh trong trường học đã có song các trường chưa thực hiện nghiêm túc. Sau sự việc cây đổ, vì sợ ảnh hưởng về trách nhiệm, các trường đua nhau chặt cây là không nên. Đó là những hành động thái quá, không quá cần thiết và không phải là giải pháp tối ưu.
Trồng cây xanh để tạo bóng mát trong trường học. (Ảnh: Quang Vinh).
Ông Phạm Hùng Anh cho biết, hiện nay việc trường học trồng cây gì, trồng ra sao là thực hiện theo Nghị định 64 của Chính phủ ngày 11/6/2010 về quản lý cây xanh đô thị nói chung. Nghị định này cũng đã quy định việc các trường trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh trong khuôn viên do mình quản lý. Các quy định đã có sẵn thuộc chuyên ngành quản lý Nhà nước về lĩnh vực xây dựng. Bộ GDĐT thống nhất theo khung an toàn trường học và không ra thêm văn bản nào để tránh chồng chéo.
Một số nội dung có liên quan đến cây xanh trong trường học được đề cập trong các văn bản của Bộ GDĐT bao gồm: Khung Trường học an toàn phòng, chống thiên tai và hướng dẫn thực hiện đánh giá ban hành năm 2019. Trong đó, có 3 trụ cột gồm: Cơ sở vật chất trường học an toàn; Quản lý rủi ro thiên tai trong trường học; Giáo dục phòng, chống và giảm nhẹ rủi ro thiên tai trong trường học.
Về cơ sở vật chất, trường học an toàn có 28 tiêu chí đánh giá, trong đó có 1 tiêu chí “Các cây cao, cổ thụ ở sân trường và quanh trường được chặt, tỉa bớt cành trước mỗi mùa mưa bão và có rào chắn chắc chắn”.
Trước đó, Bộ GDĐT cũng đã có văn bản 4470 ngày 28/9/2018 hướng dẫn về cơ sở vật chất và thiết bị dạy học trong các cơ sở giáo dục phổ thông.
Gần nhất, ngày 26/5, Bộ GDĐT đã ban hành thông tư quy định tiêu chuẩn cơ sở vật chất các trường mầm non, tiểu học, THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học. Trong đó, Bộ chỉ quy định số % diện tích trên sân trường dành để trồng cây xanh.
Lý giải của ông Phạm Hùng Anh là vì “thẩm quyền của Bộ chỉ được đến như vậy”. Thậm chí, số % diện tích đó cũng không phải là do Bộ GDĐT tự đưa ra mà nằm trong tiêu chuẩn Việt Nam về xây dựng. Đây là quy định của ngành xây dựng đưa ra và chúng tôi áp dụng đúng quy định đó để đưa vào trường học.
Như đã nói ở trên, các quy định đã có, nhưng vấn đề đặt ra là các trường chưa nghiêm túc trong việc thực hiện. Sau những vụ cây phượng đổ, Bộ đã đề nghị các nhà trường, theo quy định hiện hành, rà soát lại cây xanh trong khuôn viên. Với những cây xanh không đảm bảo an toàn, trường có phương án báo cáo với các cơ quan chức năng để xử lý.
Tuy nhiên trên thực tế, nhiều trường học trên cả nước thay vì rà soát và báo cáo đã đốn hạ cây luôn! Cả những cây đang khỏe mạnh cũng bị chặt bỏ với lý do sợ mất an toàn. Câu chuyện sợ trách nhiệm, sợ bị liên đới khi xảy ra sự cố lại một lần nữa được nhắc lại. Đáng buồn hơn là điều này lại xảy ra trong cả trường học, nơi có trách nhiệm giáo dục học sinh trở thành công dân gương mẫu, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng.
Đặt trong bối cảnh cả thế giới đang phát động phong trào bảo vệ môi trường sinh thái, chống biến đổi khí hậu, bảo vệ sự đa dạng về sinh học thì hành động đốn hạ hàng loạt cây xanh trong trường học vừa qua rõ ràng cần phải được xem xét lại một cách nghiêm túc.
Như trao đổi của ông Phạm Hùng Anh, trồng cây và giáo dục cho học sinh chăm sóc và bảo vệ cây trong khuôn viên là một trong những nhiệm vụ mà các nhà trường cần phải làm không chỉ trong thời gian này mà là việc làm thường xuyên, liên tục. Có như vậy, mới mong bóng mát lan tỏa trong sân trường mà vẫn đảm bảo an toàn cho những thế hệ học sinh tiếp bước trưởng thành.
Trong bối cảnh cả thế giới đang phát động phong trào bảo vệ môi trường sinh thái, chống biến đổi khí hậu, bảo vệ sự đa dạng về sinh học thì hành động đốn hạ hàng loạt cây xanh trong trường học vừa qua rõ ràng cần phải được xem xét lại một cách nghiêm túc.