Thời gian gần đây, hành khách phản ánh mặc dù trong giai đoạn thấp điểm nhưng giá vé máy bay tại hầu hết đường bay nội địa đang ở mức khá cao, gây khó khăn cho việc đi lại của người dân cũng như kích cầu du lịch.
Cơ chế giá vé linh hoạt
Theo Cục Hàng không Việt Nam, giá vé máy bay (cả quốc tế và nội địa) hiện nay đều được thực hiện theo cơ chế giá vé linh hoạt với nhiều dải giá tùy tình hình thị trường (cung-cầu), điều kiện vé, thời điểm xuất vé…
Đối với các đường bay nội địa, để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, Bộ GTVT đã có Thông tư số 17/2019/TT- BGTVT về khung giá vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa và mới đây là Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT ngày 30/11/2023 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 17/2019/TT-BGTVT ngày 03 tháng 5 năm 2019 của Bộ trưởng Bộ GTVT ban hành khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa.
Hiện tại, các hãng hàng không Việt Nam đều xây dựng sản phẩm và giá vé máy bay nội địa phù hợp với nhu cầu của hành khách và nằm trong khung giá quy định tại các Thông tư nêu trên.
So sánh giá vé máy bay nội địa với các hãng trong khu vực thì mức giá vé tính theo km tại thị trường nội địa Việt Nam theo khung giá quy định hiện tại vẫn khá thấp so với các nước trong khu vực và thế giới. Ví dụ như chặng Hà Nội – TP Hồ Chí Minh, mức giá/km cao nhất quy định chỉ khoảng 0.11USD/km; trong khi chặng bay Bangkok đi Chiangmai mức giá/km cao nhất của Thai Airways là 0.22 USD/km (cao gấp 2 lần so với Việt Nam); chặng bay BắcKinh – Thượng Hải của Air China là 0.27 USD/km; chặng bay Pusan- Jeju củaAsiana Airlines ở mức 0.32 USD/km....
Cục Hàng không giải thích, giá vé máy bay đi lại cũng phụ thuộc vào quy luật cung/cầu. Nhu cầu đi lại của người dân giai đoạn Tết thường tăng cao và dồn vào những ngày bay và khung giờ bay đẹp. Vào những ngày rất cao điểm, vào các khung giờ bay đẹp thường có nhu cầu cao và hết chỗ sớm hơn so các ngày cận cao điểm hoặc trên chuyến bay khung giờ sáng sớm chiều muộn hơn và giá vé đương nhiên cũng sẽ cao hơn.
Thực tế vận chuyển hàng không trong giai đoạn Tết luôn có tính chất đặc thù chỉ đông khách một chiều, chiều còn lại ít khách hoặc thậm chí không có khách. Bởi vậy, giá vé áp dụng vào thời điểm này cũng phần nào giúp các hãng hàng không lấy chi phí thu một chiều, bù đắp cho chặng bay cả hai chiều nhưng vẫn không cao hơn giá trần quy định. Như thường lệ, các đường bay có nhu cầu lớn trong giai đoạn Tết Nguyên đán 2023 là các đường bay từ TP Hồ Chí Minh đi các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc.
Theo thống kê từ các hãng hàng không, đến thời điểm hiện tại, tỷ lệ đặt chỗ trên các đường bay từ TP Hồ Chí Minh đi các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc giai đoạn Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 (chiều đi) đang đạt từ 40-50% trong khi ở chiều ngược lại mới chỉ đạt khoảng 10%.
Mặc dù các hãng hàng không Việt Nam cũng như các hãng hàng không trên thế giới đang phải đối mặt với việc tăng chi phí khai thác (giá nhiên liệu tăng, tỉ giá hối đoái biến động) nhưng dự kiến mặt bằng giá vé Tết 2024 cũng chỉ tương đương năm 2023.
Giải pháp đảm bảo cung ứng và mức giá hợp lý
Để giá vé máy bay ở mức hợp lý, phù hợp với nhu cầu của nhân dân, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn năm 2024, Cục HKVN đã triển khai các giải pháp chỉ đạo các hãng hàng không tăng nguồn cung; theo dõi tình hình bán vé, đặt chỗ của các hãng hàng không dịp Tết Nguyên đán để có giải pháp bổ sung tải cung ứng vào các đường bay có nhu cầu cao, đáp ứng nhu cầu của hành khách; hỗ trợ và khuyến khích các hãng hàng không đảm bảo lực lượng vận tải và tăng năng lực khai thác (tìm kiếm các tàu bay thuê ngắn hạn, kéo dài thời gian khai thác hàng ngày của đội tàu bay, tăng cường khai thác các chuyến bay vào ban đêm).
Cục HKVN cũng vừa điều chỉnh tham số điều phối slot tại Cảng HKQT Tân Sơn Nhất và Nội Bài giai đoạn cao điểm Tết Nguyên đán năm 2024 từ ngày 25/01/2024 đến 24/02/2024 (31 ngày) để phục vụ tối đa hoạt động di chuyển của người dân.
Đối với Cảng HKQT Tân Sơn Nhất, điều chỉnh tham số 44 slot/giờ (khung giờ ban ngày từ 6h00-23h55) và 40 slot/giờ (khung giờ ban đêm từ 0h00-5h55); số lượng slot tăng thêm là 2.604 slot, trung bình 84 slot/ngày (khung giờ ban ngày từ 6h00-23h55 là 1.116 slot, trung bình 36 slot/ngày; khung giờ ban đêm từ 0h00-5h55: 1.488 slot, trung bình 48 slot/ngày). Như vậy, tải cung ứng cũng tăng thêm 520.800 ghế, trung bình 16.800 ghế/ngày (khung giờ ban ngày từ 6h00-23h55: 223.200 ghế, trung bình 7.200 ghế/ngày; khung giờ ban đêm từ 0h00-5h55: 297.600 ghế, trung bình 9.600 ghế/ngày).
Tại Cảng HKQT Nội Bài, điều chỉnh tham số 40 slot/giờ (khung giờ ban ngày từ 6h00-23h55) và 30 slot/giờ (khung giờ ban đêm từ 0h00-5h55). Số lượng slot tăng thêm vào khung giờ từ 6h00-23h55 là 1.674 slot, trung bình 54 slot/ngày; tải cung ứng cũng tăng thêm từ khung giờ 6h00-23h55 là 334.800 ghế, trung bình 10.8000 ghế/ngày.
Đồng thời, Cục HKVN cũng yêu cầu các cảng hàng không chuẩn bị nguồn lực sẵn sàng phục vụ nhu cầu bay đêm của các hãng hàng không trên các đường bay nội địa theo kế hoạch của các hãng hàng không. Bên cạnh đó, các Sở GTVT địa phương cũng cần có các giải pháp đồng bộ để tăng cường bố trí phương tiện giao thông giữa các tỉnh, thành có sân bay để tăng cường năng lực vận chuyển đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.