Hành trình bí ẩn của đồng xu trị giá 10 triệu USD

Hai mặt của đồng xu bạc có giá lên tới 10 triệu USD. (Nguồn: BBC).

Đồng xu được đúc bằng bạc có đường kính khoảng 4 cm và nếu đem nó nấu chảy để lấy bạc bán thì chỉ được khoảng 12 USD. Tuy nhiên đồng xu có in hình Amon Carter với mái tóc bồng bềnh này lại có giá trị kỷ lục, đắt nhất trong số các đồng xu trên thế giới hiện nay sau khi nó được một nhà sưu tập tư nhân mua lại với giá 10 triệu USD hồi năm 2013.

Có được cái giá trên trời này là do đồng xu trên hội tụ đủ 3 điều kiện: Độ hiếm, còn nguyên vẹn và giá trị văn hóa. Nhưng có lẽ điều khiến nó trở nên đặc biệt nhất chính là người đã tạo nên nó. Rất nhiều chuyên gia phân tích tin rằng nó có thể là đồng Dollar đầu tiên từng được đúc. Và điều này có nghĩa rằng, chính Tổng thống George Washington có thể là người đã kiểm tra nó sau mẻ đúc đầu tiên này.

Có điều chắc chắn là đồng xu trên là 1 trong số 1.758 đồng xu mệnh giá 1 USD được phát hành vào ngày 15/10/1794, nhưng đến nay chỉ còn khoảng 130 đồng xu cùng mẻ còn tồn tại.

Trên mặt đồng xu là hình tượng nữ thần tự do với mái tóc dài bồng bềnh, bao quanh là 15 ngôi sao tượng trưng cho 15 bang của nước Mỹ vào thời điểm đó. Mặt còn lại có hình chú địa bàng với đôi cánh đang dang rộng, bao quanh bởi một vòng hoa. Vào năm 1795, thiết kế nữ thần tự do với mái tóc bồng bềnh trên các đồng xu đã được thay thế bằng tượng toàn thân.

“Một đồng xu hiếm khi nó là 1 trong số hàng nghìn đồng xu khác. Chúng tôi đánh giá đồng xu năm 1794 này là cực kỳ hiếm” - Richard West, chuyên gia của nhà đấu giá Baldwin, nhận định.

Đồng xu này trước đó đã được thẩm định giá trị bởi Cơ quan đánh giá Đồng xu chuyên nghiệp của Mỹ. Đồng xu có giá trị cao một phần bởi được lưu giữ rất cẩn thận, gần như còn nguyên vẹn như mới và là đồng xu sản xuất năm 1794 có chất lượng tốt nhất mà giới sưu tầm từng biết đến.

“Chỉ nghĩ đến việc một đồng xu xuất xứ từ thế kỷ 18 mà đến nay vẫn tồn tại một cách toàn vẹn như vậy đã là rất thú vị rồi” - Steve Roach, thuộc tạp chí Thế giới tiền xu, nhận định - “Nó cũng rất đẹp, cứng cáp và bề mặt của nó cho thấy rằng nó đã được người ta đúc rất cẩn thận”.

“Chúng tôi nghĩ rằng nó là một trong số những đồng Dollar đầu tiên từng được đúc bởi chất lượng tuyệt vời của nó” - James Deeny, giám đốc Văn phòng London Mint, đang tổ chức buổi trưng bày đồng xu trên, nói - “Trước đây, để in tiền, người ta thường dùng một phương pháp dập thủ công điều khiển bằng tay. Thế nên càng về sau, khi máy dập này phải hoạt động liên tục, nó thường gây nên các lỗi mờ, hoặc thiếu chi tiết trên đồng xu”.

Giới chuyên gia cũng tin rằng, chính giá trị văn hóa của đồng xu này đã khiến nó có cái giá cao ngất ngưởng như vậy.

“Đồng xu này đại diện cho sự khởi đầu của một đồng tiền mà ngày nay đã trở thành đơn vị tiền tệ quan trọng nhất thế giới” - ông Deeny nói.

Sau khi tuyên bố độc lập vào năm 1776, nước Mỹ chủ yếu phải dựa vào các đồng xu nước ngoài như đồng Dollar Tây Ban Nha để làm đơn vị tiền tệ của họ. Đến năm 1792, Quốc hội Mỹ bắt đầu thông qua việc in tiền xu của riêng nước này. Những đồng xu Cent bằng đồng đầu tiên đã được sản xuất vào năm 1793 và đồng bạc 1 Dollar được sản xuất sau đó 1 năm.

“Tổng thống Benjamin Franklin từng nói rằng khả năng tạo nên đồng tiền riêng nước Mỹ là bước tiến quan trọng trong việc tự tuyên bố mình là một quốc gia độc lập. Các đồng xu cũng giống như một tấm huân chương của chủ quyền vậy” - ông Deeny nói.

Đến nay, những nơi mà đồng xu trị giá 10 triệu USD đã đi qua trong khoảng 1794-1920 vẫn còn là một bí ẩn. Dù ông Deeny nói rằng từ thực tế cho thấy đồng xu lưu giữ được chất lượng rất tốt, nên có khả năng nó thuộc sở hữu của một người nào đó, và người này gần như không đụng đến nó.

Đồng xu này lần đầu tiên xuất hiện là vào năm 1920 khi nó được mua lại bởi một doanh nhân có tên Đại tá Green. Kể từ đó nó đã qua tay tới 11 chủ nhân và tăng giá trị dần dần, từ 1.250 USD (1947) lên tới 10 triệu USD (2013). Ông Deeny cho rằng giá trị của nó còn có thể cao hơn 10 triệu USD nếu tiếp tục đem bán lần nữa.

Linh Chi