Hiểm họa đồ chơi trẻ em không rõ nguồn gốc
Hàng nghìn sản phẩm đồ chơi trẻ em nhập lậu, không rõ nguồn gốc liên tiếp bị phát hiện tại nhiều địa phương. Những mặt hàng này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe trẻ nhỏ.
Phát hiện hàng nghìn sản phẩm nhập lậu
Chỉ trong thời gian ngắn, lực lượng quản lý thị trường đã liên tiếp phát hiện, xử lý nhiều vụ việc kinh doanh đồ chơi trẻ em không rõ nguồn gốc.
Tại Hà Nội, ngày 25/9, Đội Quản lý thị trường số 1 qua rà soát thương mại điện tử đã phát hiện website tiemquatang*.com có dấu hiệu kinh doanh đồ chơi vi phạm. Kiểm tra cơ sở kinh doanh tại ngõ 196 Hồ Tùng Mậu, phường Phú Diễn, lực lượng chức năng phát hiện 2.283 sản phẩm đồ chơi do nước ngoài sản xuất nhưng không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp. Đây là số hàng hóa có dấu hiệu nhập lậu, tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe trẻ em. Cơ sở này còn sử dụng website để bán hàng trực tuyến nhưng không đăng ký với cơ quan quản lý, đồng thời không công bố rõ thông tin về chủ sở hữu và hàng hóa. Đội Quản lý thị trường số 1 đã lập biên bản vi phạm, tiếp tục hoàn thiện hồ sơ xử lý.
Trước đó, Đội Quản lý thị trường số 6 kiểm tra Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thương mại quốc tế Vũ Gia Phát (phường Xuân Phương, Hà Nội), phát hiện nhiều loại đồ chơi nhập lậu, trị giá vi phạm gần 5,55 triệu đồng. Doanh nghiệp bị xử phạt 6 triệu đồng, đồng thời buộc tiêu hủy toàn bộ số sản phẩm không đảm bảo an toàn.
Tại Ninh Bình, Đội Quản lý thị trường số 1 phối hợp với công an kiểm tra một hộ kinh doanh ở phường Thành Nam, phát hiện hơn 3.000 sản phẩm đồ chơi nhập lậu, trị giá gần 120 triệu đồng. Chủ cơ sở không xuất trình được chứng từ hợp pháp, toàn bộ hàng hóa đã bị niêm phong chờ xử lý. Trong một vụ khác, hơn 5.000 sản phẩm đồ chơi các loại, trị giá hơn 340 triệu đồng, cũng bị phát hiện có dấu hiệu nhập lậu tại huyện Hoa Lư.
Ngoài ra, tại Quảng Ninh, gần 2.000 con búp bê Baby Three bị buộc tiêu hủy do chứa Formaldehyde vượt mức cho phép, gây nguy hại nghiêm trọng tới sức khỏe.
Những vụ việc này cho thấy tình trạng kinh doanh đồ chơi không rõ nguồn gốc đang diễn biến phức tạp, đặc biệt trên các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội, nơi nhiều hội nhóm công khai rao bán đồ chơi giá rẻ, không rõ xuất xứ.
Không chủ quan
Các bác sĩ cảnh báo, những món đồ chơi trôi nổi không rõ nguồn gốc có thể gây ra nhiều hậu quả khôn lường cho sức khỏe trẻ nhỏ.
Tháng 8 vừa qua, một bé trai 5 tuổi phải nhập viện sau 30 phút chơi slime (chất nhờn ma quái). Trẻ xuất hiện triệu chứng sưng nề, nôn trớ, được chẩn đoán phù Quincke - phản ứng dị ứng cấp tính có thể gây tắc nghẽn đường thở. Theo các bác sĩ, slime thường chứa hàn the (borax), nếu vượt ngưỡng an toàn có thể gây dị ứng, phát ban, đau bụng, thậm chí sốc phản vệ. Không ít trường hợp học sinh phải nhập viện do dị ứng nặng, nhiễm trùng da sau khi chơi slime tự chế hoặc mua trôi nổi.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội) cho biết: “Các phụ gia như BPA hay phthalate là những hóa chất gây rối loạn nội tiết, có thể xâm nhập vào cơ thể qua ăn uống, hô hấp và tiếp xúc da. Nguy hiểm nhất là khi chúng tác động đến trẻ nhỏ - đối tượng có hệ nội tiết và miễn dịch chưa hoàn thiện”.
Nhiều nghiên cứu trong nước và quốc tế đã chứng minh các chất phụ gia trong nhựa không rõ nguồn gốc, bao gồm chất hóa dẻo, chất chống cháy, PFAS…, đều có khả năng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe sinh sản, phát triển và nội tiết. Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam từng phát hiện phthalate vượt ngưỡng an toàn trong nhiều mẫu đồ chơi nhựa bán trên thị trường.
BS Trần Lan Anh (Bệnh viện Nhi Trung ương) cảnh báo thêm: “Chúng tôi ghi nhận nhiều ca dậy thì sớm ở trẻ em gái dưới 7 tuổi có liên quan đến yếu tố môi trường. Ngoài thực phẩm, tiếp xúc với các chất gây rối loạn nội tiết trong đồ nhựa, mỹ phẩm và đồ chơi là nguyên nhân ngày càng đáng lo ngại”.
Trước tình hình đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về An toàn đồ chơi trẻ em (2024), yêu cầu tất cả sản phẩm lưu thông trên thị trường phải có nhãn hàng hóa rõ ràng bằng tiếng Việt, kèm thông tin nhà sản xuất, hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn. Trên thế giới, Liên minh châu Âu cũng vừa thông qua quy định mới về an toàn đồ chơi, cấm nhiều hóa chất gây hại và yêu cầu sản phẩm có hộ chiếu kỹ thuật số để truy xuất nguồn gốc từ tháng 12 tới.
Những cảnh báo từ thực tiễn và giới chuyên môn cho thấy, bảo vệ trẻ em khỏi hiểm họa đồ chơi không rõ nguồn gốc là nhiệm vụ cấp thiết, cần sự phối hợp chặt chẽ của cơ quan chức năng, nhà sản xuất và phụ huynh. Bởi chỉ một sự chủ quan nhỏ cũng có thể để lại hậu quả lớn cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
