Hiến kế giải pháp thích ứng với già hóa dân số

Tham dự Hội thảo có ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; ông Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình; ông Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hội NCT Việt Nam.

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hội NCT Việt Nam cho biết, Hội thảo khoa học “Già hóa dân số Việt Nam - Thực trạng, xu hướng và khuyến nghị chính sách” là rất cần thiết, với những bài tham luận sâu sắc, ý kiến phát biểu, trao đổi đóng góp tại Hội thảo là luận cứ khoa học giúp cho Ban Tổ chức Hội thảo chắt lọc báo cáo trình Ban Bí thư, tham khảo đưa vào dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV, tổng kết Chỉ thị số 59/CT-TW ngày 27/9/1995 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa VII về “Chăm sóc người cao tuổi” và xem xét ban hành chủ trương mới, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trình Chính phủ ban hành Chiến lược Quốc gia về NCT trong tình hình mới; tiếp tục hoàn thiện thể chế, kịp thời thích ứng với xu hướng già hóa dân số nhanh ở Việt Nam, góp phần tạo dựng ngành “Kinh tế bạc ở Việt Nam”; đồng thời cung cấp thông tin, dữ liệu khoa học để bạn bè quốc tế tham khảo, trao đổi học thuật và khảo sát thực tế.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh ghi nhận và đánh giá cao sáng kiến tổ chức Hội thảo khoa học “Già hóa dân số Việt Nam - Thực trạng, xu hướng và khuyến nghị chính sách” có ý nghĩa quan trọng, là hoạt động khoa học thiết thực đề cập đến vấn đề mang tính thời sự của đất nước; đồng thời nhất trí cao với mục đích, yêu cầu, nội dung, hình thức chương trình của Hội thảo, những vấn đề căn cốt cần tập trung thảo luận, làm rõ những vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, là cơ sở cung cấp luận cứ khoa học giúp cho Đảng, Nhà nước tham khảo nhằm hoạch định chính sách mang tầm chiến lược đối với việc chủ động thích ứng với bối cảnh xu hướng già hóa dân số nhanh, và Việt Nam không phải là ngoại lệ. Mỗi ý kiến phát biểu, bài tham luận tại Hội thảo đều thể hiện sự quan tâm sâu sắc mang nhiều tâm huyết, trí tuệ đối với NCT, thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn", mong muốn hiến kế với Đảng, Nhà nước về xu hướng già hóa dân số ở nước ta.

"Hội thảo khoa học góp phần nâng tầm, đổi mới và phát huy có hiệu quả công tác NCT, để NCT Việt Nam tiếp tục có những đóng góp to lớn hơn nữa trong sự nghiệp tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, hội nhập, phát triển đất nước", ông Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đã trao đổi, thảo luận về một số vấn đề chung về già hóa dân số, làm rõ hơn thực trạng già hóa dân số ở Việt Nam, chỉ ra bài học kinh nghiệm ứng phó với già hóa dân số của các quốc gia trên thế giới, từ đó dự báo xu hướng già hóa và các giải pháp, khuyến nghị chính sách thích ứng bối cảnh già hóa dân số nhanh ở Việt Nam.

Tham luận tại Hội thảo, ông Phạm Quang Ngọc, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cho biết, những năm gần đây, nhu cầu thụ hưởng chất lượng sống tăng lên, trong đó nhu cầu du lịch của NCT Việt Nam là không thể thiếu, đây là một trong những nhóm đối tượng cần được quan tâm. Tỉnh Ninh Bình đã và đang tập trung vào khai thác các sản phẩm dịch vụ chăm sóc sức khỏe, nghỉ dưỡng, thư giãn và chữa bệnh... đang trở thành điểm đến thu hút khách du lịch là NCT.

Theo ông Phạm Quang Ngọc, du lịch là ngành kinh tế tổng hợp liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, đặc biệt phát triển loại hình du lịch nghỉ dưỡng, tham quan cho người cao tuổi cần có sự vào cuộc, hỗ trợ của các cấp, các ngành, nhất là ở Trung ương. Vì vậy, ông Ngọc kiến nghị trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và định hướng phát triển Du lịch của quốc gia cần tập trung quy hoạch, đầu tư phát triển các loại hình dịch vụ phục vụ du khách cao tuổi, vừa đáp ứng nhu cầu chăm sóc cho người già, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ở góc độ khác, GS.TS Phùng Hữu Phú, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng lý luận Trung ương cho rằng, những năm sắp tới, tốc độ già hóa dân số ở nước ta sẽ diễn ra rất nhanh, dẫn theo những thách thức không nhỏ trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc. Đã đến lúc phải triển khai thống nhất, đồng bộ thể chế về NCT với một tư duy mới, cách làm mới, với sự vào cuộc mạnh mẽ, hiệu quả của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp, trọng tâm là thể chế phát huy vai trò, tiềm năng, sự cống hiến của NCT trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là lĩnh vực khoa học, công nghệ.

"Hội NCT làm đầu mối phối hợp với các bộ, ban, ngành liên quan tiến hành khảo sát, đánh giá khách quan, chính xác tình hình, tiềm năng NCT hoạt động trên lĩnh vực khoa học, làm cơ sở vững chắc cho việc xây dựng Chiến lược NCT, cung cấp căn cứ cho việc xây dựng, thực hiện phù hợp, hiệu quả các đề án, kế hoạch phát huy vai trò, trí tuệ, kinh nghiệm, tâm huyết của NCT trong hoạt động khoa học", GS.TS Phùng Hữu Phú đề xuất.

Nêu giải pháp phát huy vai trò trí thức NCT trong thời gian tới, ông Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Hội NCT Việt Nam cho biết, Hội NCT cần phối hợp chặt chẽ với Liên hiệp các Hội khoa học, kỹ thuật để tổ chức các hình thức khuyến khích, tôn vinh, quảng bá sáng kiến mới, phổ biến kinh nghiệm hay, lan tỏa mô hình tốt trong nghiên cứu khoa học, góp phần tham gia tích cực vào chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

"Cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức, đoàn thể cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện hoàn thành tiêu chí khuyến học, khuyến tài vào các chương trình phát triển văn hóa, xã hội của địa phương. Trong đó chú trọng tiêu chí để xem xét, công nhận, vinh danh gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, địa phương hiếu học. Trong các tiêu chí đó, trí thức cao tuổi không chỉ là đối tượng được tôn vinh mà còn phải đóng vai trò gương mẫu cho phương châm học tập suốt đời", ông Trương Xuân Cừ kiến nghị.

Tiếp thu các ý kiến đóng góp tại Hội thảo, ông Lê Hải Bình, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản khẳng định, đây là những luận cứ khoa học và thực tiễn ý nghĩa, giúp Ban Tổ chức Hội thảo chắt lọc, đề xuất, kiến nghị với Đảng, Nhà nước ban hành cơ chế, hoạch định chính sách phù hợp, thích ứng với xu hướng già hoá dân số trong thời kỳ mới, góp phần bảo đảm an sinh xã hội và quản lý phát triển xã hội bền vững.