Hiện thực hóa khát vọng lên bờ

Phóng viên Báo Đại Đoàn Kết đã có cuộc trao đổi với bà Phạm Thị Thanh Thủy - Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Thanh Hóa.

PV: Được biết, vừa qua tỉnh Thanh Hóa đã đặt ra mục tiêu sẽ đưa toàn bộ hộ dân đang còn sinh sống trên sông lên bờ trong năm 2023. Bà có thể cho biết những kết quả bước đầu của đề án này như thế nào?

Bà Phạm Thị Thanh Thủy: Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân, năm 2022, toàn tỉnh đã cấp đất và hỗ trợ làm nhà cho 61 hộ; bố trí được quỹ đất, lập phương án đầu tư để tái định cư cho 149 hộ, gồm: Thọ Xuân 81 hộ, Yên Định 33 hộ, Thiệu Hóa 27 hộ, Vĩnh Lộc 3 hộ, Thạch Thành 4 hộ và Cẩm Thủy 1 hộ. Các địa phương đẩy mạnh xã hội hóa, huy động các nguồn kinh phí hợp pháp; vận động các Giáo xứ, linh mục, giáo dân và nhân dân chung tay chăm lo hỗ trợ các chính sách an sinh xã hội đối với các hộ nghèo sinh sống trên sông xây dựng nhà ở, chuyển đổi nghề, tạo việc làm và hỗ trợ sinh kế lâu dài.

Để thực hiện được đề án trên, tỉnh đã gặp phải những khó khăn nào thưa bà?

- Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo sinh sống trên sông tại Thanh Hóa vẫn còn nhiều khó khăn như: Việc triển khai chủ trương cấp đất ở và hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở cho các hộ dân sinh sống trên sông tại các địa phương còn chậm; số hộ đang sinh sống trên sông chưa được cấp đất ở còn số lượng lớn, theo rà soát hiện còn 240 hộ chưa được cấp đất ở; 273 hộ chưa được hỗ trợ xây dựng nhà ở.

Công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các địa phương còn bất cập. Việc phối hợp giữa TP Thanh Hóa với các huyện trong việc xác định các hộ dân hiện đang tạm trú trên địa bàn thành phố để xây dựng phương án bố trí quỹ đất, hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở, còn gặp khó khăn, vướng mắc. Việc thực hiện chính sách an sinh xã hội, tạo sinh kế lâu dài cho các hộ dân sau khi định cư lên bờ còn khó khăn; công tác vận động các hộ dân sinh sống trên sông lên bờ, ổn định cuộc sống còn hạn chế do thói quen tập quán, sản xuất của các hộ dân...

Thực tế cho thấy, sau khi được cấp đất ở nhưng nhiều hộ đã lại trở về với đời sống lênh đênh sông nước. Theo bà, đâu là nguyên nhân chính?

- Theo tôi, nguyên nhân trước hết là khó khăn về tư liệu sản xuất. Mặc dù rất nỗ lực nhưng hiện tỉnh mới hỗ trợ được đất ở và vận động các doanh nghiệp, cùng với gia đình, dòng họ xây dựng nhà ở cho các hộ. Ngoài diện tích đất nhà nước hỗ trợ xây nhà thì chưa bố trí được đất để sản xuất nông nghiệp, nên các hộ dân nơi đây lại quay trở về với nghề cũ, lấy sông nước là nguồn sống, thu nhập chính của cả gia đình.

Đồng thời, đa phần các hộ dân sống trên sông nước thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo, trình độ hạn chế nên khả năng tiếp cận và tham gia làm công nhân tại các nhà máy, hay buôn bán kinh doanh gặp khó khăn. Bên cạnh đó là do tập quán thói quen của các hộ dân quen với sông nước, nếu không làm nghề chài lưới, người dân không biết làm nghề gì cả, từ khi lên bờ, cuộc sống có “an cư” nhưng chưa “lạc nghiệp” nên một số hộ lại quay lại nghề chài lưới. Tuy nhiên các địa phương đã nắm bắt có hình thức giúp đỡ các hộ dân này tổ chức chăn nuôi lồng bè ở trên sông để ổn định thu nhập và có điều kiện quan tâm đến cuộc sống gia đình.

Để người dân yên tâm an cư, lạc nghiệp tỉnh đã có những kế hoạch nào thưa bà?

- Tỉnh sẽ tập trung vào các nhiệm vụ mang tính then chốt như: Tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, hiệu quả chủ trương chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc bố trí đất ở và hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở cho người dân đang sinh sống trên sông trên địa bàn tỉnh; phải xác định việc bố trí đất ở và hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở cho các hộ dân đang sinh sống là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của địa phương, đơn vị trong 2 năm (2022 - 2023); đồng thời tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện quyết liệt, bảo đảm các nội dung, công việc hoàn thành đúng kế hoạch, đạt hiệu quả.

Tập trung rà soát, xác định, công nhận hộ nghèo, hộ cận nghèo sinh sống trên sông, đảm bảo thống nhất, đồng bộ, kịp thời, đúng quy định; có phương án bố trí đất ở để các địa phương triển khai đầu tư hạ tầng, tiến hành cấp đất ở và hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở cho các hộ sinh sống trên sông lên bờ ổn định cuộc sống. Đồng thời, thực hiện tốt việc công khai đối tượng, nội dung được hỗ trợ cho nhân dân địa phương biết, giám sát; hướng dẫn các hộ dân hoàn thiện thủ tục, hồ sơ đề nghị giao đất ở và hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở theo quy định…

Phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức thành viên, chức sắc, chức việc các tôn giáo trong việc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các hộ sinh sống trên sông lên bờ định cư, ổn định cuộc sống; vận động, kêu gọi tổ chức, cá nhân tham gia ủng hộ các nguồn lực hợp pháp để hỗ trợ xây dựng nhà ở cho các hộ dân đang sinh sống trên sông. Có hình thức biểu dương, nhân rộng các mô hình hay cách làm sáng tạo, hiệu quả trong vận động hỗ trợ người dân.

Trân trọng cảm ơn bà!