Hiệu quả phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" ở Tiên Yên

Sức sống mới ở xã miền núi

Trong những năm qua, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” trên địa bàn xã Tiên Yên luôn được cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện sâu rộng, trở thành phong trào thi đua thường xuyên, liên tục, thu hút sự hưởng ứng tích cực của nhân dân và gặt hái được nhiều “trái ngọt”.

Năm 2025, toàn xã có trên 97% hộ gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hoá”, 100% thôn đạt danh hiệu “Thôn văn hoá”. Xã không còn hộ nghèo; thu nhập bình quân đầu người đạt 105 triệu đồng/năm; 100% trường học đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 99,9%...

Các thiết chế văn hoá, thể thao được quan tâm đầu tư, trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ sinh hoạt cộng đồng; 100% nhà văn hóa thôn xây dựng tủ sách pháp luật;... Các câu lạc bộ văn hóa văn nghệ, thể thao như hát Then đàn Tính, dân vũ, bóng chuyền hơi,… hoạt động sôi nổi, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.

Việc triển khai phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” còn gắn kết hiệu quả với xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường, giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội… Trong đó chú trọng phát huy vai trò làm chủ, tinh thần tự quản của nhân dân.

MTTQ và các tổ chức đoàn thể đã tích cực tuyền truyền, vận động đoàn viên, hội viên và nhân dân tham gia chỉnh trang đô thị bằng cách tháo dỡ mái che, mái hiên lấn chiếm lòng đường; bóc gỡ biển quảng cáo sai quy định; lắp điện trang trí tại một số tuyến phố, tạo điểm nhấn đặc trưng cho Phố đi bộ Tiên Yên, thu hút hàng vạn lượt khách tham quan, trải nghiệm…

Cùng với đó, các mô hình “Tổ tự quản an ninh trật tự”, “Camera an ninh”, “Khu dân cư văn hóa an toàn giao thông”, “Nhà tôi có bình chữa cháy”, “Thôn/khu phố an toàn”,… được duy trì và phát huy hiệu quả. Phong trào vệ sinh môi trường, giữ gìn cảnh quan “sáng - xanh - sạch - đẹp” được đông đảo nhân dân hưởng ứng, tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, chỉ tính riêng “Ngày Chủ nhật xanh” đã thu hút hơn 9.300 lượt người tham gia… Qua đó, góp phần xây dựng cộng đồng dân cư đoàn kết, an toàn, văn minh.

Đặc biệt, thông qua phong trào, tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái trong cộng đồng được phát huy mạnh mẽ. Nhân dân tích cực tham gia các hoạt động an sinh xã hội, giúp đỡ các hộ khó khăn vươn lên ổn định cuộc sống.

Trái ngọt từ phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” đã thật sự góp phần nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, diện mạo đô thị, nông thôn ngày càng khởi sắc, từng bước hiện thực khát vọng xây dựng xã Tiên Yên thành đô thị văn minh, hạnh phúc, nghĩa tình, hoàn thành các tiêu chí phường trước năm 2030.

Văn hóa là nguồn lực nội sinh

Trong tiến trình phát triển bền vững, Tiên Yên luôn xác định văn hóa là nguồn lực nội sinh mạnh mẽ, là động lực quan trọng. Ông Nguyễn Cao Khải, Chủ tịch UBND xã Tiên Yên nhấn mạnh: Tiên Yên là địa bàn có nhiều dân tộc cùng sinh sống, mỗi dân tộc đều có bản sắc riêng thể hiện qua ngôn ngữ, trang phục, lễ hội, phong tục, tập quán và sinh hoạt văn hoá cộng đồng. Việc gìn giữ, khôi phục và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống không chỉ góp phần xây dựng đời sống văn hoá phong phú, bền vững mà còn tăng cường tình đoàn kết, gắn bó giữa các dân tộc, tạo nền tảng tinh thần cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thôn Đồng Đình là một điểm sáng về bảo tồn văn hóa dân tộc Tày gắn với thúc đẩy phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” ở khu dân cư và phát triển du lịch cộng đồng.

Từ khi còn cấp huyện, thôn Đồng Đình đã được địa phương quan tâm xây dựng và triển khai Đề án Làng văn hóa dân tộc Tày. Trong những năm qua, Đề án được triển khai cơ bản các nhiệm vụ theo lộ trình thực hiện với 26 nhiệm vụ. Tính đến thời điểm trước khi thực hiện sắp xếp và triển khai mô hình chính quyền 2 cấp, Đề án đã cơ bản hoàn thành một số nhiệm vụ tiêu biểu như: Xây dựng Nhà văn hóa dân tộc Tày; cải tạo, nâng cấp, mở rộng mặt đường, vỉa hè, cây xanh, cống thoát nước từ QL 18C vào Nhà văn hóa dân tộc Tày; đầu tư hệ thống điện chiếu sáng công cộng; hệ thống loa truyền thanh thông minh. Đề án cũng triển khai đầu tư hệ thống sân khấu ngoài trời, trang trí, trang sắm thiết bị âm thanh ánh sáng cho Nhà văn hóa dân tộc Tày; thành lập Câu lạc bộ hát Then - đàn Tính; tổ chức các lớp dạy ngôn ngữ Tày; Lễ hội đình Đồng Đình và Ngày hội văn hóa thể thao dân tộc Tày được duy trì tổ chức hàng năm...

Đến nay, xã Tiên Yên nói chung và thôn Đồng Đình nói riêng vẫn đang tiếp tục phát huy nhưng kết quả đã đạt được và triển khai các nhiệm vụ theo lộ trình Đề án.

Phong trào bảo tồn văn hoá dân tộc Tày được nhân dân tích cực hưởng ứng thông qua việc tham gia sinh hoạt, học tập ngôn ngữ Tày, hát Then, đàn Tính... Bà Vi Thị Liều, Chủ nhiệm Câu lạc bộ hát Then – đàn Tính xã Tiên Yên cho biết: Hiện, Câu lạc bộ có hơn 30 thành viên, thường xuyên sinh hoạt đều đặn tại Nhà văn hóa dân tộc Tày thôn Đồng Đình. Chúng tôi luôn cố gắng tìm tòi, sưu tầm những làn điệu Then cổ và cải biên lại để truyền dạy lại cho thế hệ trẻ dễ tiếp cập, học hỏi hơn. Câu lạc bộ cũng thường xuyên tổ chức giao lưu biểu diễn, tham gia các hội thi, hội diễn để trao đổi, học tập thêm kinh nghiệm và lan tỏa giá trị di sản Then trong cộng đồng.

Lễ hội đình Đồng Đình và Ngày hội văn hóa thể thao dân tộc Tày được tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao đặc sắc thu hút du khách như: Thi đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ, thi đấu bóng chuyền hơi, đua mảng trên sông; thi gói bánh gio, trưng bày mâm cỗ ẩm thực của người Tày và trình diễn trang phục dân tộc Tày… Ngoài ra, du khách tham gia Lễ hội còn có thể tham quan, trải nghiệm không gian trưng bày hiện vật mang bản sắc văn hóa dân tộc Tày và triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật tại Nhà văn hóa dân tộc Tày thôn Đồng Đình. Qua đó, góp phần phát triển du lịch cộng đồng, quảng bá hình ảnh con người và văn hoá Tiên Yên.

Ông Trần Quang Sinh, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Đồng Đình cho biết: Thôn Đồng Đình có 150 hộ dân với 672 nhân khẩu. Năm 2025, thôn có 138 hộ gia đình đạt “Gia đình văn hóa”; có 22 gia đình được công nhận danh hiệu “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con trung hiếu, cháu thảo hiền"… Song song với việc bảo tồn văn hóa dân tộc Tày, chúng tôi cũng chú trọng tuyên truyền, vận động nhân dân đoàn kết xây dựng “Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu”, “Khu dân cư 3 không - không tệ nạn xã hội; không ô nhiễm môi trường; không lãng phí, hủ tục, lạc hậu trong việc cưới, việc tang”… và trở thành hình mẫu tiêu biểu của xã trong phát triển du lịch cộng đồng.

“Thời gian tới, Tiên Yên sẽ tập trung bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, nhất là văn hóa dân tộc Tày tại thôn Đồng Đình gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao và phát triển du lịch cộng đồng. Xã mong muốn tiếp tục được tỉnh quan tâm đầu tư, hỗ trợ nguồn vốn, hướng dẫn kỹ thuật và quảng bá du lịch, giúp địa phương phát huy tốt tiềm năng, lợi thế của Làng văn hoá dân tộc Tày”, ông Nguyễn Cao Khải, Chủ tịch UBND xã Tiên Yên chia sẻ.

Đồng thời, Tiên Yên cũng sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân; phát huy vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong thực hiện các phong trào thi đua yêu nước. Cùng với đó tăng cường ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý, quảng bá văn hóa; huy động các nguồn lực xã hội hóa để đầu tư, xây dựng các thiết chế văn hóa, điểm vui chơi phù hợp với điều kiện từng thôn, tạo môi trường lành mạnh, gắn kết cộng đồng.