Học sinh (HS) lớp 10 sẽ lựa chọn các môn học mà các em sẽ theo học suốt 3 năm THPT và có ảnh hưởng tới việc xét tuyển vào đại học, cao đẳng sau này. Đây là một quyết định quan trọng khiến nhiều phụ huynh và HS đắn đo.
Sự đồng hành của nhà trường
Bà Trần Thị Hải Yến - Hiệu trưởng Trường THPT Trần Phú, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội cho biết, ngay sau khi các thí sinh nhập học chính thức, nhà trường đã tổ chức chương trình giới thiệu mô hình giảng dạy và tư vấn lựa chọn tổ hợp môn học dành cho các tân HS khối 10 và phụ huynh. Bà Yến đã chia sẻ khái quát về các mô hình giảng dạy hiện tại đang triển khai tại Trường THPT Trần Phú, những thông tin chi tiết về các môn học và hoạt động giảng dạy của nhà trường để HS và phụ huynh có cái nhìn tổng quan, rõ ràng hơn về việc học tập tại trường.
Bên cạnh đó, nhà trường còn mời chuyên gia đến từ trung tâm tư vấn hướng nghiệp để chia sẻ công cụ Phễu hướng nghiệp giúp các HS lựa chọn tổ hợp môn học phù hợp. Đây là một công cụ đắc lực gồm 4 bước đơn giản nhưng hiệu quả, đã giúp nhiều HS tìm thấy con đường phù hợp cho mình. Cụ thể, ở phần nhận diện bản thân, các em sẽ làm các bài trắc nghiệm để hiểu rõ hơn về sở thích, năng lực và giá trị của mình. Để chọn nghề, dựa trên kết quả trắc nghiệm, các em sẽ lọc ra 2 - 3 nghề nghiệp phù hợp, cân nhắc thêm các yếu tố năng lực bản thân, gia đình và xã hội.
Ở bước thứ 3 là chọn ngành học, HS tìm hiểu các ngành học liên quan đến nghề đã chọn và xem xét các khối thi đại học tương ứng và cuối cùng là chọn tổ hợp môn học ở THPT phù hợp với ngành học và khối thi đại học.
Từ 2025, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 sẽ chỉ còn 4 môn, trong đó có 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, còn lại là 2 môn tự chọn. Các môn lựa chọn là những môn học mà HS sẽ theo học suốt 3 năm THPT và có ảnh hưởng tới việc xét tuyển vào đại học, cao đẳng sau này. Bởi theo phương thức tuyển sinh vào cao đẳng, đại học hiện nay, có thể sử dụng kết quả của các môn học để xét tuyển bằng xét tổ hợp các môn học, hoặc sử dụng kết quả thi tốt nghiệp để xét tuyển.
Vì vậy, việc chọn tổ hợp môn học khiến nhiều phụ huynh và HS đắn đo. Các em thường có xu hướng chọn những tổ hợp có môn học yêu thích và/hoặc môn học có liên quan đến việc thi tốt nghiệp, xét tuyển vào đại học sau này. Nếu xác định đúng môn học phù hợp sẽ giúp HS tập trung vào thế mạnh và mục tiêu, đem lại hiệu quả cao, tiết kiệm thời gian, công sức để phát hiện và theo đuổi nghề nghiệp tương lai.
Định hướng nghề nghiệp
Theo chương trình GDPT 2018, từ lớp 10 đến lớp 12, HS sẽ học 8 môn bắt buộc bao gồm Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ; Lịch sử; Giáo dục thể chất; Giáo dục quốc phòng và an ninh; Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và Giáo dục địa phương. Ngoài ra, các em phải lựa chọn 4 môn trong 9 môn học bao gồm: Địa lý; Giáo dục kinh tế và pháp luật; Vật lý; Hóa học; Sinh học; Công nghệ; Tin học; Âm nhạc; Mỹ thuật.
Hiện các trường đã đưa ra nhiều tổ hợp cho HS tham khảo lựa chọn. Bà Nguyễn Thị Hoa Chi - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Khương Hạ, quận Thanh Xuân, Hà Nội chia sẻ, để lựa chọn được nhóm môn phù hợp thì yếu tố cơ bản cần xem xét đó là phù hợp với khả năng học của các con và phù hợp với định hướng lựa chọn nghề nghiệp sau này của HS.
Ông Nguyễn Thành Công - giáo viên Trường THPT chuyên Sư phạm Hà Nội phân tích, với lứa HS lớp 10 năm nay, các em học trọn vẹn 9 năm chương trình GDPT 2006 với các môn Lịch sử, Địa lý, Hóa học, Sinh học, Vật lý độc lập, nên khi lên cấp 3, các em sẽ không bị bỡ ngỡ. Tuy nhiên, điều khác biệt là chương trình GDPT 2018 mang tính hướng nghiệp rõ ràng, nên ở giai đoạn này, các em phải lựa chọn tổ hợp môn học theo năng lực chuyên sâu để phát huy tối đa khả năng cá nhân. Việc lựa chọn cần cẩn trọng vì so với việc thi tốt nghiệp 6 môn, cơ hội vào đại học rộng mở hơn, việc thi 4 môn khiến việc xét tuyển vào đại học bằng kết quả thi tốt nghiệp sẽ hạn chế tổ hợp hơn.
Ông Lê Việt Dương - Hiệu trưởng Trường THPT Trương Định (quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, từ thực tiễn triển khai dạy học chương trình GDPT 2018 trong 2 năm vừa qua, nhà trường đã xây dựng các tổ hợp môn học cho HS lớp 10 năm học 2024 - 2025. Lời khuyên cho thí sinh và phụ huynh đó là cần nắm rõ năng lực học tập, sở trường và định hướng nghề nghiệp. Trong thời gian tiếp nhận hồ sơ HS lớp 10 trúng tuyển, các nhà trường đều bố trí nhiều phòng thông tin tư vấn cho phụ huynh và HS về cơ cấu chương trình học, trong đó có việc lựa chọn tổ hợp môn học theo định hướng nghề nghiệp.