Hồ sơ đề cử Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử: Còn tùy thuộc vào đánh giá của chuyên gia ICOMOS

GS Hea Un Rii (thứ 3, trái sang) đi khảo sát thực địa tại Yên Tử, TP Uông Bí ngày 14/8/2015

Đồng thời, Bộ VH,TT&DL cũng đã giao cho 3 tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương và Bắc Giang, trong đó, giao tỉnh Quảng Ninh chủ trì làm việc với GS Hea Un Rii, Chủ tịch Tổ chức ICOMOS (Hội đồng quốc tế về Di tích và Di chỉ) Hàn Quốc, chuyên gia được tổ chức ICOMOS của UNESCO cử đến Việt Nam hỗ trợ thực hiện giai đoạn I của Quy trình tập trung Upstream Process, đối với hồ sơ Quần thể di tích danh thắng Yên Tử trong tháng 8.

Trước khi diễn ra hội thảo Nhận diện giá trị nổi bật toàn cầu của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử lần thứ 2 tại TP Hạ Long vừa qua, GS Hea Un Rii đã đi khảo sát thực địa tại Yên Tử, TP Uông Bí (Quảng Ninh), gặp gỡ, trao đổi với cộng đồng dân cư địa phương và doanh nghiệp đầu tư khai thác hoạt động du lịch tại nơi có di sản đề cử trong những ngày qua là nhằm mục tiêu này. Như vậy, chuyến khảo sát thực địa đến nay mới tiến hành được, nên việc nộp hồ sơ khoa học, dự thảo Kế hoạch quản lý Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử trình UNESCO công nhận Di sản thế giới đến Trung tâm Di sản thế giới UNESCO như dự kiến trước kia là vào tháng 9/2015 sẽ không được đúng lịch trình.

GS Hea Un Rii đi khảo sát thực địa chính là thẩm định bước đầu về giá trị nổi bật toàn cầu, về tính xác thực, tính toàn vẹn của Quần thể danh thắng di tích Yên Tử, để từ đó xác định về tính khả thi của di sản dự kiến đề cử. Căn cứ vào đó, mới quyết định có tiếp tục lập hồ sơ di sản đề cử hay không. Như vậy, quy trình xây dựng hồ sơ Di sản thế giới đã có sự thay đổi so với trước đây. Theo đó, các tổ chức như IUCN (đối với các di sản thiên nhiên) và ICOMOS (đối với các di sản văn hoá) sẽ cử chuyên gia đến thẩm định bước đầu ngay từ trước khi các nước có di sản lập hồ sơ. Sau này nếu di sản được đánh giá là khả thi khi đề cử Di sản thế giới thì sự tham vấn sớm của GS Hea Un Rii là rất quan trọng. Bởi lẽ tổ chức ICOMOS là cơ quan tư vấn về di sản văn hoá của UNESCO. Trong quá trình đề cử di sản văn hoá tới Uỷ ban Di sản thế giới thì một hồ sơ đề cử nhất định phải qua khâu thẩm định của tổ chức này, tập trung vào 2 nội dung cơ bản: Các giá trị nổi bật toàn cầu của di sản và những hoạt động để đảm bảo sự toàn vẹn của di sản.

Hội thảo lần thứ 2 vừa diễn ra tại TP Hạ Long đã giúp 3 tỉnh có cơ hội tham vấn ý kiến chuyên gia ICOMOS trong việc đánh giá, xác định giá trị Quần thể danh thắng di tích Yên Tử trên địa bàn 3 tỉnh; xác định chính xác hơn các điểm di sản đề cử và tiêu chí phù hợp để xây dựng hồ sơ di sản đề cử.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL Quảng Ninh thì, cả 3 tỉnh trong khu vực di sản đề cử nay đều thể hiện quyết tâm chính trị cao trong việc đồng hành xây dựng hồ sơ di sản. Tuy vậy, có hay không việc tiếp tục lập hồ sơ Di sản thế giới đối với Quần thể Di tích danh thắng Yên Tử còn tùy thuộc vào đánh giá của chuyên gia ICOMOS…

Như vậy, việc tiếp tục lập hồ sơ Di sản thế giới đối với Quần thể danh thắng di tích Yên Tử còn tuỳ thuộc vào đánh giá của chuyên gia ICOMOS. Do đó, nếu Quần thể danh thắng di tích Yên Tử được chuyên gia ICOMOS đánh giá cao đối với cơ hội sở hữu danh hiệu Di sản thế giới thì các địa phương sẽ tiến hành xây dựng và nộp hồ sơ đến Trung tâm Di sản thế giới UNESCO.