Hỗ trợ trẻ em được nhận làm con nuôi trở về cội nguồn

Theo số liệu thống kê của Cục Con nuôi (Bộ Tư pháp), năm 2014 cả nước đã giải quyết được 498 trường hợp làm con nuôi của người nước ngoài. Tuy nhiên, rất khó có thể thống kê được số trẻ em đi làm con nuôi được trở về quê hương tìm cội nguồn. Nguyên nhân, theo Bộ Tư pháp, việc cung cấp thông tin về nguồn gốc của con nuôi là một nhiệm vụ còn rất khó khăn, tốn nhiều thời gian do thông tin chỉ được lưu trữ trên giấy tờ, hơn nữa số lượng hồ sơ lại rất lớn. Các trường hợp yêu cầu cung cấp thông tin về nguồn gốc đều cần phải được xác minh trước ở địa phương. Bên cạnh đó, do trình tự thủ tục thực hiện còn thiếu, chưa rõ thẩm quyền trách nhiệm của các cơ quan trong nhiệm vụ này nên thời hạn xác minh kéo dài, nhiều trường hợp xác minh không có kết quả. Ngoài ra, việc chia sẻ và cung cấp thông tin về nguồn gốc của con nuôi theo Điều 11 Luật Nuôi con nuôi chưa có hướng dẫn cụ thể nhằm bảo đảm bí mật đời tư cho con nuôi.

Cũng theo Cục Con nuôi, từ trước đến nay, việc con nuôi trở về thăm quê hương đất nước được tiến hành chủ yếu theo hướng tự phát, con nuôi, cha, mẹ đẻ hoặc người thân của con nuôi ở Việt Nam không được chuẩn bị tâm lý kỹ càng. Điều này để lại cho con nuôi những dấu ấn nặng nề khi trở về thăm lại quê hương đất nước hoặc khi tìm lại nguồn gốc của chính mình. Ngoài ra, các cơ quan có thẩm quyền giải quyết việc nuôi con nuôi cũng chưa từng tổ chức các hoạt động hỗ trợ cho trẻ em là con nuôi ở nước ngoài về thăm quê.

Xuất phát từ thực trạng trên, Bộ Tư pháp đã ban hành Đề án: Hỗ trợ trẻ em Việt Nam được giải quyết cho làm con nuôi ở nước ngoài tìm về cội nguồn. Mục tiêu là tổ chức thực hiện thí điểm Chương trình tìm về cội nguồn cho trẻ em Việt Nam được giải quyết cho làm con nuôi nước ngoài và nhân rộng Chương trình nhằm khuyến khích và tạo điều kiện cho con nuôi là người Việt Nam ở nước ngoài về thăm quê hương đất nước; hiện đại hóa công tác lưu giữ thông tin về nguồn gốc của con nuôi nhằm đáp ứng yêu cầu cung cấp thông tin về nguồn gốc của con nuôi Việt Nam ở nước ngoài.

Đồng thời xây dựng kế hoạch số hóa hồ sơ nhận con nuôi nhằm lưu giữ thông tin về nguồn gốc của con nuôi. Hoạt động này nhằm mục đích chuyển lưu trữ hồ sơ con nuôi giấy sang hồ sơ số hóa để tra cứu thuận tiện, dễ dàng mọi nơi, mọi lúc, tiết kiệm không gian lưu trữ, bảo vệ thông tin suốt đời, tránh hiện tượng hồ sơ thất lạc, mục nát.