Hoạt động thông quan hàng hóa: Các cửa khẩu phía Bắc dần khôi phục

Thông quan tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc.

Theo Cục Xuất nhập khẩu, tình hình xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa ở các cửa khẩu biên giới phía Bắc đã ổn định trở lại. Theo đó, tất cả các cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính trên tuyến biên giới đất liền tiếp giáp với Trung Quốc đã được hai nước công nhận và 3 cửa khẩu phụ, lối mở theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ (tại Công điện số 224/CĐ-TTg ngày 12/2/2020) đã được thực hiện xuất nhập khẩu, mua bán, trao đổi hàng hóa qua biên giới bình thường.

Tại các địa phương có lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn như Quảng Ninh, Lạng Sơn và Lào Cai, UBND các tỉnh đã sớm thiết lập quy trình “vùng đệm”, theo đó sử dụng địa điểm thuộc khu vực cửa khẩu để làm khu vực cách ly. Cụ thể, lái xe Việt Nam đưa xe vào vùng đệm này, lái xe do Ban Quản lý cửa khẩu bố trí sẽ đưa xe qua bên kia biên giới giao hàng cho người nhận Trung Quốc, sau đó đánh xe về lại vùng đệm, tiến hành tiêu độc khử trùng vào giao xe lại cho lái xe Việt Nam; lái xe và người bốc xếp của Ban Quản lý cửa khẩu ở lại trong vùng đệm, không vào nội địa.

Đến nay, hoạt động thương mại tại khu vực biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc qua các cửa khẩu biên giới đã và đang dần khôi phục. Theo số liệu thống kê của Sở Công thương các tỉnh biên giới phía Bắc, từ ngày 5/2/2020 đến hết ngày 19/3/2020, lượng xuất khẩu hàng hóa các loại qua 6 tỉnh biên giới phía Bắc là 24.345 xe, trong đó Lạng Sơn là 10.860 xe; Lào Cai là 10.665 xe; Quảng Ninh là 1.482 xe; Hà Giang là 956 xe; Lai Châu là 310 xe; Cao Bằng là 72 xe; lượng nhập khẩu hàng hóa các loại là 23.265 xe, trong đó Lạng Sơn là 12.589 xe; Lào Cai là 6.770 xe; Quảng Ninh là 3.882 xe, Cao Bằng là 16 xe, Lai Châu là 8 xe.

Tuy nhiên, Cục Xuất nhập khẩu cũng thừa nhận, năng lực thông quan tại các cửa khẩu vẫn còn hạn chế. Đơn cử, tại cửa khẩu Tân Thanh, trung bình mỗi ngày chỉ xuất khẩu được từ 130 - 150 xe, trong đó sang tải hàng hóa chỉ đạt 50%, số còn lại phải tồn lại tại khu vực cửa khẩu biên giới phía Trung Quốc, nhân lực tham gia vào quá trình xuất nhập khẩu, vận chuyển, giao nhận, bốc xếp, sang tải hàng hóa tại khu vực cửa khẩu của cả phía Việt Nam và phía Trung Quốc vẫn còn thiếu. Tính đến hết ngày 19/3/2020, trên toàn tuyến biên giới phía Bắc vẫn còn tồn khoảng 1.141 xe, trong đó riêng tỉnh Lạng Sơn là khoảng 1.068 xe, chủ yếu là thanh long, dưa hấu, chuối, xoài, mít.

Trước tình hình đó, ngày 20/3, Cục Xuất nhập khẩu đã có công văn hỏa tốc gửi Sở Công thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Hiệp hội DN kinh doanh dịch vụ logistics, các Hiệp hội ngành hàng và DN xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Trung Quốc với các khuyến nghị: Các địa phương cần theo dõi sát tình hình tại khu vực cửa khẩu biên giới phía Bắc nhằm chủ động kế hoạch sản xuất, đóng gói, giao nhận, xuất khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới, tránh để phát sinh ùn ứ và các tác động bất lợi khác; Phối hợp chặt chẽ với Sở Công thương cũng như các lực lượng chức năng tại khu vực cửa khẩu biên giới phía Bắc trong việc triển khai đúng và đủ các hướng dẫn của Bộ Y tế trong công tác phòng, chống dịch bệnh khi tham gia hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa; Tiếp tục khuyến khích, kêu gọi các DN dịch vụ logistics (đặc biệt là các DN có kho lạnh) hỗ trợ các DN kinh doanh nông, thủy sản và trái cây thông qua việc ưu tiên bảo quản các loại trái cây đã chính vụ thu hoạch đang chờ xuất khẩu; và trong khả năng của mình, giảm chi phí lưu kho, lưu bãi, giảm phí vận chuyển, bốc xếp hàng hóa.

Hiện nay, Bộ Công thương đã có nhiều văn bản gửi Ban Chỉ đạo về phòng chống dịch bệnh Covid-19 yêu cầu, trong quá trình thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, các địa phương, DN cũng như các tổ chức, cá nhân liên quan cần đặt ưu tiên cao nhất cho công tác phòng, chống dịch bệnh, bảo đảm an toàn cho nhân dân và người lao động; không vì sức ép giải tỏa ùn tắc, thúc đẩy xuất nhập khẩu hàng hóa mà coi nhẹ các biện pháp phòng chống dịch bệnh. ​

Đối với tuyến phía Tây và phía Tây Nam, theo Cục Xuất nhập khẩu, hiện nay cả Việt Nam, Lào và Campuchia đã bắt áp dụng các biện pháp chặt chẽ hơn tại cửa khẩu biên giới đất liền, hạn chế và thậm chí ngừng hẳn việc cho phép công dân qua lại biên giới. Do đó đã bắt đầu phát sinh hiện tượng ùn tắc hàng hóa xuất nhập khẩu tại một số cửa khẩu ở các tỉnh giáp biên giới với Lào và Campuchia.