Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng: Xây dựng lòng tin

Hãng tin Reuters ngày 4/11 dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ cho hay, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter và người đồng cấp của Malaysia Hishammuddin Hussein sẽ lên tàu sân bay USS Theodore Roosevelt và thực hiện tuần tra trên Biển Đông vào ngày 5-11. Quan chức này không cung cấp thông tin về hành trình di chuyển của tàu USS Theodore Roosevelt, tuy nhiên chiến hạm sẽ đi vào khu vực tranh chấp trên Biển Đông.

Hội nghị ADMM+ được tổ chức tại khu nghỉ dưỡng ở thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia bao gồm các Bộ trưởng, Trưởng đoàn của 10 nước thành viên ASEAN và 8 nước đối tác gồm Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, New Zealand, Nga và Mỹ. Đoàn đại biểu cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam do Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu.

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Quốc phòng nước chủ nhà Hishammuddin Hussein khẳng định nhiều thách thức an ninh đang nổi lên trong khu vực và nhiều phần của thế giới, đặc biệt là mối đe dọa của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và vấn đề an ninh mạng.

Bởi vậy, các lãnh đạo quốc phòng các nước ASEAN cùng các đối tác cần phải chung tay hợp tác, tìm ra những giải pháp và có những cam kết mạnh mẽ hơn, thể hiện vai trò đi đầu trong việc thực hiện các hành động đảm bảo an ninh không chỉ cho riêng khu vực châu Á - Thái Bình Dương mà còn cả các khu vực khác.

“Tôi luôn tin tưởng rằng việc xây dựng lòng tin đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được mục tiêu chung của chúng ta. Các mối đe dọa an ninh ngày nay không còn là vấn đề của một nước. Chúng ta không bao giờ có thể hoàn toàn cách ly khỏi các vấn đề bên ngoài biên giới” – ông Hussein nói.

Bộ trưởng Hussein cũng đánh giá cao sự đóng góp của các nước đối tác trong cơ chế hợp tác ADMM+, đồng thời khẳng định cơ chế hợp tác này đang phát huy hiệu quả.

Trong phiên họp kín cùng ngày, các Bộ trưởng ADMM+ tập trung thảo luận về những giải pháp đối phó với các vấn đề nóng của khu vực và thế giới, như an toàn an ninh hàng hải, hàng không, chống khủng bố, an ninh mạng.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh tình hình Trung Đông vẫn diễn biến căng thẳng, nguy cơ đối đầu giữa các nước lớn, tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, an ninh và tự do hàng hải, hàng không, chủ nghĩa khủng bố và những thách thức an ninh khác như thiên tai dịch bệnh...

Hội nghị cũng diễn ra trong bối cảnh căng thẳng trên Biển Đông, sau khi Mỹ trong hôm 27-10 vừa qua điều tàu khu trục USS Lassen di chuyển vào khu vực đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng trái phép. Washington cũng nói rằng sẽ tiếp tục cho tàu tuần tra tại khu vực này để bảo đảm tự do hàng hải

Theo AFP, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc trên Biển Đông cũng được cho là nguyên nhân mà Hội nghị lần này không đưa ra được Tuyên bố chung. “Theo chúng tôi hiểu thì sẽ không có một Tuyên bố chung nào cả” - AFP dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ tại Kuala Lumpur, cho hay.

“Điều này cho thấy sự chia rẽ trong nội bộ ASEAN khi một số nước thành viên cho rằng việc đưa tình hình căng thẳng trên Biển Đông vào Thông cáo là không phù hợp” – Vị quan chức này nói thêm.

Tân Hoa Xã cùng ngày dẫn tuyên bố từ Bộ Quốc phòng nước này, thể hiện sự “hối tiếc” liên quan đến việc Hội nghị không đưa ra được Tuyên bố chung. Hãng tin này nói rằng các nước ASEAN trước đó đã đạt được sự đồng thuận về Dự thảo Tuyên bố chung, nhưng “một số nước bên ngoài khu vực” lại cố gắng “ép thêm vào” một số chi tiết mới.

AFP cũng dẫn lời một quan chức ASEAN xác nhận rằng sẽ không có một Tuyên bố chung trong Hội nghị lần này, tuy nhiên nước chủ nhà sẽ đưa ra một tuyên bố của riêng họ, và có khả năng sẽ đề cập đến các vấn đề liên quan tới tranh chấp hàng hải.

Trước đó, giới chức quốc phòng Mỹ và Nhật Bản đã nỗ lực để đưa vấn đề Biển Đông ra thảo luận và đưa vào Tuyên bố Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN; trong khi phía Bắc Kinh bày tỏ rằng họ không muốn thảo luận vấn đề Biển Đông tại ADMM+.