Chiều 16/2 (giờ địa phương), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời California về nước, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ tổ chức tại Sunnylands, bang California, Hoa Kỳ từ ngày 15 đến 16/2.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dự Phiên họp
về bảo vệ hòa bình, thịnh vượng và an ninh tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Chiều tối 16/2 (giờ địa phương) Hội nghị đã ra Tuyên bố chung trong đó khẳng định các nguyên tắc mang tính định hướng cho quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ giai đoạn tới.
Trước đó, sáng ngày 16/2 (giờ Việt Nam), các nhà lãnh đạo ASEAN và Hoa Kỳ đã có phiên làm việc và thảo luận về chủ đề viễn cảnh chiến lược khu vực. Các nhà lãnh đạo nhất trí đánh giá tình hình khu vực hiện nay đang có những diễn biến phức tạp, tác động đến từng quốc gia. Tình hình căng thẳng gần đây tại Biển Đông, bán đảo Triều Tiên, vụ khủng bố tại Jakarta, vấn đề an ninh mạng, tội phạm xuyên quốc gia, biến đổi khí hậu… là những vấn đề được nhiều nước quan tâm, chia sẻ tại phiên thảo luận.
Trong bối cảnh đó, các nước đều nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ, nhất là trong thúc đẩy thịnh vượng khu vực và giải quyết các thách thức xuyên quốc gia. Các nhà lãnh đạo ASEAN và Hoa Kỳ đã nhất trí thông qua Tuyên bố chung, trong đó khẳng định các nguyên tắc mang tính định hướng cho quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ giai đoạn tới.
Tuyên bố nhấn mạnh ASEAN và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục đề cao các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, Hiến chương LHQ và Hiến chương ASEAN, ủng hộ xây dựng trật tự khu vực và quốc tế dựa trên luật lệ, cam kết giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hoà bình, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, không quân sự hóa, kiềm chế, bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải, hàng không phù hợp với các nguyên tắc được thừa nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982.
Tổng thống Obama khẳng định: Hoa Kỳ coi trọng quan hệ hợp tác với ASEAN cũng như từng quốc gia thành viên, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình, mong muốn phối hợp cùng ASEAN xử lý các thách thức toàn cầu và khu vực như chống khủng bố, bạo lực cực đoan, buôn người, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Các nước ASEAN đánh giá cao quan hệ đối tác chiến lược với Hoa Kỳ, mong muốn hợp tác sâu rộng trên nhiều mặt, tranh thủ sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, nền kinh tế hàng đầu thế giới, nhằm xây dựng các nền kinh tế năng động, cởi mở, cạnh tranh và liên kết chặt chẽ, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tạo công ăn việc làm, thu hẹp khoảng cách phát triển, đổi mới, phát huy tinh thần kinh doanh, đổi mới và sáng tạo.
Phát biểu tại các phiên thảo luận, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chia sẻ quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp vừa qua tại Biển Đông, đặc biệt là những hành động làm thay đổi nguyên trạng, tăng cường quân sự hóa, đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không ở khu vực.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, các quốc gia cần ưu tiên xây dựng lòng tin chiến lược, tăng cường đối thoại và hợp tác, đề cao việc tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982; phát huy vai trò của các thể chế đa phương, và ủng hộ vai trò chủ đạo của ASEAN trong việc duy trì môi trường hòa bình và an ninh ở khu vực.
Nhấn mạnh ý nghĩa chiến lược của quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh sự ủng hộ tích cực, xây dựng của Hoa Kỳ và các đối tác nói chung đối với lập trường của ASEAN trong xử lý các vấn đề an ninh khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông.
Thủ tướng đánh giá tích cực những tiến triển và kết quả quan trọng đạt được trong quan hệ đối tác ASEAN-Hoa Kỳ thời gian qua, mong muốn hai bên phối hợp triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động ASEAN-Hoa Kỳ giai đoạn 2016-2020, góp phần thúc đẩy quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.
Đề nghị chấm dứt mọi hoạt động làm thay đổi nguyên trạng ở Biển Đông Phát biểu tại phiên họp có chủ đề “Bảo vệ hòa bình, thịnh vượng và an ninh ở Châu Á-Thái Bình Dương” do Tổng thống Barack Obama chủ trì, có sự tham gia của lãnh đạo 10 nước ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói: “Chúng tôi đề nghị Hoa Kỳ và ASEAN tiếp tục có tiếng nói mạnh mẽ hơn, để tiếp tục thúc đẩy các bên giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS. Các bên liên quan không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, chấm dứt mọi hoạt động làm thay đổi nguyên trạng ở Biển Đông, chấm dứt ngay việc quân sự hóa ở Biển Đông, thực hiện nghiêm túc DOC, sớm thỏa thuận thực chất Bộ Quy tắc về ứng xử COC”. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng hoan nghênh các đề xuất, sáng kiến của các nước, trong đó có Hoa Kỳ góp phần duy trì an toàn, an ninh ở Biển Đông.Thủ tướng cho rằng để thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược trong lĩnh vực này, Việt Nam đề xuất Hoa Kỳ phối hợp chặt chẽ với ASEAN để phát huy các cơ chế hợp tác trong khu vực như Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn An ninh khu vực (ARF), Cơ chế Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và 8 đối tác (ADMM+). Hai bên cũng cần đẩy mạnh việc xây dựng lòng tin, thực hiện các biện pháp ngoại giao phòng ngừa trên biển. Duy Long |