Hội Nhạc sĩ Việt Nam ‘lên tiếng’ việc tạm dừng 5 ca khúc

Ca khúc “Con đường xưa em đi” một trong 5 ca khúc sáng tác trước năm 1975 bị tạm dừng lưu hành.

Hội Nhạc sĩ Việt Nam vừa công văn gửi Hội đồng Lý luận phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương về việc Cục Nghệ thuật Biểu diễn (Bộ VH-TT&DL) ban hành văn bản yêu cầu tạm dừng 5 ca khúc sáng tác trước năm 1975.

Cụ thể, Công văn nêu rõ 5 ca khúc Cánh thiệp đầu xuân, Rừng xưa, Chuyện buồn ngày xuân, Con đường xưa em đi, Đừng gọi anh bằng chú nằm trong danh mục bài hát sáng tác trước năm 1975. Đối chiếu với Điều 3 của Quyết định số 47/2004/QĐ-BVHTT và Điều 6 của Nghị định số 79/2012/NĐ-CP thì 5 tác phẩm kể trên không vi phạm những quy định mà Nhà nước đã đề ra và thực tế cả 5 bài hát đã được cấp phép biểu diễn.

Sau khi thẩm định bản nhạc gốc của 4 tác giả (riêng bài Chuyện buồn ngày xuân của tác giả Lam Phương chỉ có lời ca, không có bản nhạc), Hội Nhạc sĩ Việt Nam thấy rằng về nội dung các bài hát này không có vấn đề gì, âm nhạc và ca từ theo dòng nhạc phổ biến lúc bấy giờ tại các đô thị miền Nam, dễ hát, dễ nghe, dễ thuộc.

Cục Nghệ thuật Biểu diễn (Bộ VH-TT&DL) quyết định thu hồi 5 ca khúc trên với lý do ca từ và tác giả sáng tác bài hát trên chưa đảm bảo đúng quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ, vi phạm quyền tác giả và quyền liên quan.

Về nội dung này, ý kiến của Hội Nhạc sĩ Việt Nam như sau: Về ca từ (dị bản) do Cục Nghệ thuật Biểu diễn gửi kèm Quyết định số 20/QĐ-NTBD (và còn những dị bản trôi nổi khác), nhận thấy trong mỗi bài hát đã bị chỉnh sửa từ 1 đến 3 câu (trong trường hợp tổ chức, cá nhân không xin phép tác giả và không được tác giả đồng ý sửa lời) thì coi như là vi phạm Luật sở hữu trí tuệ.

Với hành vi vi phạm quyền tác giả và quyền liên quan thì cơ quan chức năng nên xử lý với tổ chức, cá nhân vi phạm cụ thể.

Ngoài ra, Hội cũng cho rằng, việc xác định văn bản gốc bài hát của các tác giả trước năm 1975 là việc làm cần thiết. Đơn vị có thẩm quyền cấp phép phối hợp với Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc của Hội Nhạc sĩ Việt Nam để làm cơ sở đối chiếu với những di bản phát sinh.

Vì không thể sưu tầm hết các bản gốc của các bài hát trước năm 1975 (ước tính có hàng ngàn bài), để cấp phép theo từng đợt như vẫn làm, nên chăng giao các Sở VH-TT&DL các tỉnh, thành tự chịu trách nhiệm thẩm định trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Việc xét, thẩm định các bài hát trước năm 1975 cần thiết có sự phối hợp với cơ quan chuyên môn âm nhạc là Hội Nhạc sĩ Việt Nam và Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, có thể tham khảo ý kiến tác giả hoặc đại diện của cố tác giả. Khuyến cáo đối với các tổ chức, cá nhân sử dụng các tác phẩm trước năm 1975, đặc biệt là các tác phẩm của các nhạc sĩ quá cố, không nên tự ý sửa lời khi chưa có sự đồng ý của tác giả hoặc người đại diện cố tác giả.

Hội Nhạc sĩ Việt Nam cho rằng trong tình hình hiện nay, các cơ quan có thẩm quyền trong lĩnh vực văn hóa cần cân nhắc cẩn trọng, kỹ lưỡng trong việc thẩm định trước khi ra những quyết định trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, tránh những sự hiểu lầm, những suy diễn không có lợi trong đời sống văn nghệ, nhằm góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện tốt chính sách hòa giải, hòa hợp dân tộc của Đảng và Nhà nước đề ra.