Huế: Phát triển du lịch cộng đồng góp phần bảo tồn văn hóa và tạo sinh kế bền vững
Những năm qua, phát huy lợi thế về điều kiện tự nhiên, bản sắc văn hóa riêng có, người dân thôn Dỗi (xã Khe Tre, thành phố Huế) đã phát triển du lịch cộng đồng gắn với gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, góp phần tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương.
Thôn Dỗi (thuộc xã Khe Tre, thành phố Huế) những năm gần đây được chính quyền địa phương quan tâm, đầu tư cơ sở hạ tầng, cộng với thiên nhiên ưu đãi, thôn Dỗi trở thành địa điểm hấp dẫn du khách thập phương đến khám phá, trải nghiệm.
Bên cạnh đó, với sự đa sắc màu văn hóa của đồng bào Cơ Tu, du khách khi đến đây được đắm mình trong những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể quý giá. Ngay tại trung tâm thôn Dỗi là nhà Gươl truyền thống, không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa mà còn là địa điểm tổ chức các hoạt động nghệ thuật và dịch vụ phục vụ du khách trải nghiệm.
Hiện nay, tại thôn Dỗi các homestay được xây dựng với thiết kế đậm chất văn hóa bản địa, cùng với ẩm thực địa phương truyền thống độc đáo như rượu nếp than, rượu Tà vạc, xôi nướng ống tre, các loại thịt/cá nướng và các đặc sản riêng qua đôi bàn tay khéo léo của người dân địa phương trở thành chất xúc tác giữ chân du khách khi đến đây.
Ngoài ra, khi đến thôn Dỗi, du khách có thể trải nghiệm những nghề truyền thống như đan lát, dệt Dèng của đồng bào vùng cao và những điệu hát múa truyền thống như tung tung da dá do chính các nam thanh nữ tú của thôn Dỗi biểu diễn.
Cùng với những giá trị văn hóa, thôn Dỗi còn sở hữu tài nguyên sinh thái tuyệt vời là thác Kazan hùng vĩ, với dòng nước mát trong, trở thành điểm trải nghiệm hấp dẫn không thể bỏ qua.
Với những lợi thế sẵn có, năm 2004, thôn Dỗi bắt đầu làm du lịch sinh thái cộng đồng với sự hướng dẫn bảo trợ ban đầu của chính quyền. Đến
Tuy nhiên, vào năm 2010, loại hình du lịch sinh thái cộng đồng nơi đây mới thực sự được nhiều du khách biết đến. Sự chuyển mình mạnh mẽ hơn nữa diễn ra từ năm 2020 đến nay, khi thôn Dỗi được các cấp chính quyền đầu tư kinh phí để đồng bộ cơ sở hạ tầng và các điểm phục vụ du khách.
Nguồn hỗ trợ này đến từ chính sách hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng của địa phương và các nguồn xã hội hóa. Các hạng mục quan trọng đã được triển khai bao gồm: Bảng chỉ dẫn và thuyết minh điểm đến, cơ sở lưu trú trong dân (homestay), các dịch vụ du lịch cộng đồng và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ du lịch.
Đặc biệt, công tác bảo tồn văn hóa được chú trọng. Từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu phát triển văn hóa của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thôn Dỗi được hỗ trợ thực hiện bảo tồn làng truyền thống của dân tộc Cơ Tu. Nhà Gươl truyền thống của đồng bào Cơ Tu nơi đây được tu sửa, bảo tồn, trở thành điểm sinh hoạt văn hóa quy mô, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương.
Chị Nguyễn Thị Tú Uyên (du khách đến từ Khánh Hòa) chia sẻ, thông qua những hình ảnh từ bạn bè, chị biết đến điểm du lịch cộng đồng ở thôn Dỗi này. “Sau nhiều lần trễ hẹn, mình cũng đã có dịp đến khám phá và tìm hiểu về những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào nơi đây. Có thể nói, đây là một điểm du lịch rất hấp dẫn với cảnh sắc, con người và văn hóa cùng hòa chung vào một không gian yên bình, mang lại những trải nghiệm thú vị”, chị Uyên cho biết.
Hiện có hơn 20 hộ dân trong thôn tham gia trực tiếp vào hoạt động du lịch cộng đồng. Điều này không chỉ góp phần giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa của đồng bào Cơ Tu mà còn tạo việc làm với thu nhập ổn định cho người dân bản địa.
Theo UBND xã Khe Tre, điểm du lịch cộng đồng ở thôn Dỗi thời gian qua đã mang lại những kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế- xã hội của địa phương. Hiện thôn Dỗi thu hút trung bình 15.000 lượt du khách/năm, trong đó khách lưu trú hơn 5.000 lượt, bình quân doanh thu đạt trên 5 tỷ đồng/năm.
Chị A Lăng Thị Bé - Giám đốc Hợp tác xã Du lịch cộng đồng thôn Dỗi cho biết, hiện nay hợp tác xã có 25 thành viên gồm các hộ phục vụ lưu trú, dịch vụ ẩm thực, trải nghiệm thiên nhiên, làm nghề đan lát cho đến các hộ phân phối nông sản, đặc sản… Đội văn nghệ cộng đồng ở thôn Dỗi với 35 thành viên cũng được duy trì và tổ chức trong các dịp đón đoàn khách.
Du khách đến với thôn Dỗi nhiều từ sau Tết đến khoảng tháng 9, thường là theo khách đoàn. Thời gian gần đây, chị Bé vận động các hộ làm nông, trồng cây ăn trái trên địa bàn tham gia vào hợp tác xã. Những vườn ổi, dứa, mít… đến mùa thu hoạch, du khách có thể vào vườn, tự tay chọn lựa và hái trái, thưởng thức tại chỗ hoặc mua mang về.
Chị A Lăng Thị Bé thông tin, vừa qua, chương trình Dự án 6 (thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi) đã hỗ trợ cho hợp tác xã các trang thiết bị âm thanh để góp phần nâng cao chất lượng cho các hoạt động đón khách, biểu diễn văn nghệ cũng như sinh hoạt cộng đồng tại thôn Dỗi.
Hiện thành phố Huế đang đầu tư nguồn lực cho việc phát triển các điểm du lịch sinh thái gắn với suối, thác trên địa bàn, trong đó thác Kazan ở thôn Dỗi là một trong những địa điểm được chú trọng đầu tư vào việc phát triển du lịch địa phương.
