Khai thác vàng trái phép ở mỏ vàng Bồng Miêu - Bài 2: Bao giờ đóng cửa mỏ vàng?

Mỏ vàng Bồng Miêu đã được Bộ TN&MT phê duyệt Kế hoạch triển khai đóng cửa mỏ và giao Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam chủ trì thực hiện thay Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu (Cty vàng Bồng Miêu) đã phá sản từ năm 2017.

Đề án đã được đơn vị tư vấn báo cáo trước Hội đồng thẩm định, với tổng mức kinh phí đóng cửa mỏ gần 19,1 tỷ đồng. Tại Kỳ họp thứ 13, HĐND tỉnh Quảng Nam khóa IX đã ban hành Nghị quyết số 32, ngày 29/11/2019 thống nhất bố trí ngân sách tỉnh hơn 12,6 tỷ đồng để bổ sung cùng với số tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường do Cty vàng Bồng Miêu đã nộp ký quỹ (6,4 tỷ đồng) để thực hiện đề án.

Tuy nhiên, theo ý kiến của Bộ Tài chính tại Công văn số 4515, ngày 14/4/2020, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về quy trình cấp phát kinh phí từ ngân sách tỉnh (12,6 tỷ đồng) về Trung ương để tổ chức thực hiện Đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu.

Ngày 28/5/2020, Bộ TN&MT có văn bản số 2862 báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất giao UBND tỉnh Quảng Nam chủ trì việc tổ chức thực hiện Đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu sau khi đề án đã được Bộ TN&MT phê duyệt.

Ngày 12/8/2020, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 6681, về việc thực hiện Đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu, theo đó Bộ TN&MT căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, quy định tại Luật Khoáng sản, Luật Ngân sách nhà nước, Nghị định số 158/2016/NĐ-CP để xem xét, quyết định việc lựa chọn tổ chức, cá nhân có đủ năng lực lập, thực hiện Đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu; quy định nội dung, thủ tục phê duyệt, nghiệm thu kết quả thực hiện đề án theo thẩm quyền và đúng quy định của pháp luật...

Thực hiện chỉ đạo này, UBND tỉnh Quảng Nam đã phối hợp với Bộ TN&MT trong việc rà soát, giải quyết các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện công tác đóng cửa mỏ; đồng thời đã có nhiều văn bản kiến nghị Bộ TN&MT xem xét, sớm ban hành quyết định phê duyệt Đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu, lựa chọn đơn vị tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, đến nay đề án vẫn chưa được Bộ TN&MT phê duyệt.

Không chỉ chính quyền mà người dân địa phương cũng bức xúc. Ông Vũ Thanh Hải, trú xã Tam Lãnh cho hay: “Chúng tôi mong chờ đợi đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu, thế nhưng cứ kéo dài năm này qua năm khác. Trong khi đó những chất thải sau khai thác vẫn gây ô nhiễm rất lớn với môi trường, ảnh hưởng tới đời sống và nguồn nước sinh hoạt của bà con nơi đây. Người dân mong mỏi sớm lập lại trật tự ở nơi đây; sớm hoàn thổ, chia lại đất cho người dân để trồng rừng, trồng cây ăn quả, phát triển kinh tế”.

Đại tá Nguyễn Hà Lai, Phó Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam, Công an tỉnh đã tổ chức truy quét; giao cho Công an huyện Phú Ninh tiến hành lập các chốt chặn để ngăn chặn các đối tượng lên khai thác vàng trái phép ở bãi vàng Bồng Miêu.

Trong phiên thảo luận tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV vào ngày 9/11, về tình hình kinh tế - xã hội 2021, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, ông Lê Văn Dũng - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam đã kiến nghị về việc khẩn trương hoàn tất thủ tục đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu.

Ông Dũng cho rằng, mỏ vàng Bồng Miêu đã hết hạn khai thác từ đầu năm 2016. Việc không đóng cửa mỏ trong thời gian dài đã tạo điều kiện cho các hoạt động khai thác vàng trái phép, hành vi lấn chiếm, hủy hoại đất đai; các nhóm tội phạm về ma túy, trộm cắp, buôn bán tàng trữ chất độc, vật liệu nổ diễn ra dai dẳng và ngày càng phức tạp, bất chấp nỗ lực truy quét, đẩy đuổi của chính quyền địa phương”.

Theo ông Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam, người dân rất bức xúc tình trạng ở mỏ vàng Bồng Miêu. UBND tỉnh Quảng Nam đã nhiều lần làm việc với Bộ TN&MT và đã có 7 lần ban hành văn bản đề nghị Bộ TN&MT sớm ban hành quyết định phê duyệt đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu. Nhưng đến nay việc phê duyệt đề án vẫn chưa được thực hiện. Quảng Nam tha thiết đề nghị Bộ TN&MT nhanh chóng chỉ đạo tổ chức đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu để sớm ổn định tình hình tại địa phương.