Từ phố Cầu Đông đi vào khoảng 50m là ngõ ẩm thực chợ Đồng Xuân. Ngõ chợ Đồng Xuân chỉ dài chừng 200m nhưng tập hợp hàng chục hàng quán bán các món ăn đặc sản của đất Hà Nội. Bước vào nơi đây, thưởng thức các món ngon như thấy cả hương vị của một Hà Nội xưa vẫn còn nguyên ở đó, giữa nhịp rộn rã, xô bồ của chợ Đồng Xuân tấp nập kẻ mua, người bán.

Vị ngon ẩn sau làn khói

Trong cái lạnh của mùa đông Hà Nội, chúng tôi lạc vào con ngõ nhỏ cạnh chợ Đồng Xuân trong mơ màng khói trắng, hít hà mùi hương thơm của biết bao món ngon.

Nào là bún chả que tre, bún ốc, hủ tíu, miến lươn... cho đến bánh tôm, bánh gối, phở cuốn, bánh bột lọc. Dường như ở con ngõ này chẳng thiếu món ngon nào của Hà Nội. Vì thế mà ngày mưa cũng như ngày nắng, mùa đông cũng như mùa hè, ngõ ẩm thực chợ Đồng Xuân luôn tấp nập người đến thưởng thức.

Nằm ở vị trí thuận lợi, cách Hồ Gươm không xa, phía Tây là phố Đồng Xuân, phía Bắc là phố Hàng Khoai, phía Nam là phố Cầu Đông, phía Đông là ngõ chợ Đồng Xuân, con ngõ nhỏ trải dài với hàng loạt quầy hàng thu hút đông đảo những người sành ăn đất Hà thành cùng du khách nước ngoài đến trải nghiệm ẩm thực.

Với giá cả phải chăng từ 5.000 - 45.000 đồng, phù hợp với túi tiền của nhiều người nên nơi đây còn được mệnh danh là “siêu ngõ ẩm thực”.

Mặc dù bàn ghế có chút tuềnh toàng, không được cao ráo như trong các nhà hàng khang trang, mùa hè cũng chỉ để vừa chiếc quạt, ngày mưa có khi vừa ăn vừa tránh ướt áo...

Ấy thế nhưng ngõ chợ chẳng mấy khi vắng vẻ, nhất là khoảng 11h - 13h và 17h nhiều hôm khách phải chen chúc nhau di chuyển, các hàng quán đông nghịt, người bán không kịp nghỉ tay.

Hầu hết các chủ quán ở đây đã có thâm niên bán hàng hơn chục năm, thậm chí vài chục năm. Nhiều chủ quán gắn bó nửa đời người với con ngõ nhỏ. Ghé vào quán bún gia truyền của bà Trần Thị Tuyết Nhung, hương thơm ngào ngạt từ chiếc quạt máy nhỏ thổi ngọn lửa lúc bùng lên, lúc lại liu riu cho món chả que che nướng lá xương sông thêm đượm vị ngon của khói bếp, thật quyết rũ lòng người. Bên bếp lửa nhỏ là nồi nước dùng cho món bún ốc chuối đậu gia truyền mà bà Nhung đã chuẩn bị từ bao giờ. Chỉ cần mở chiếc vung ra là một làn khói bay lên xoa xoa khóe mắt thực khách, không cay xè, mà thơm mùi của gừng, cà chua và các nguyên liệu bí mật trong công thức bao đời của gia đình bà.

Vừa thoăn thoắt tay làm, bà Nhung vừa kể chuyện thời nhỏ, theo mẹ đi bán bún ở chợ Đồng Xuân từ năm lên 1 tuổi, đến khi lập gia đình bà tiếp tục nối nghiệp mẹ. Bất kể mùa đông hay mùa hè, bà vẫn đều đặn thức dậy từ 3 rưỡi sáng để chuẩn bị nước dùng, nguyên liệu.

Ốc ăn kèm đều được bà thu mua từ các vùng quê, lấy mỗi ngày đủ bán để đảm bảo sự tươi ngon, giòn thơm và ngọt vị. Một bát bún ốc có giá từ 35.000 - 40.000 đồng, nước dùng có vị chua chua, thơm nhẹ nhàng vị nếp cái của giấm bỗng, lại để lại vị ngọt nơi đầu lưỡi, thật vừa miệng thực khách trong những ngày Hà Nội trời trở gió.

Bên cạnh các món bún ốc chuối đậu, bún chả que che còn có nhiều món ngon khác như hủ tíu, miến lươn, gà tần... Mỗi món mỗi vị độc đáo cho thực khách nhiều sự lựa chọn.

Dù là lần đầu đến với ngõ ẩm thực Đồng Xuân nhưng thực khách sẽ không thể quên được hương vị của những món ăn nơi đây. Đó là vị của món ngon Hà thành được chế biến công phu từ khâu chọn nguyên liệu đến chế biến, tạo nên vị ngon riêng cho các món ăn Hà Nội.

Các món ngon nơi đây còn là ký ức tuổi thơ của nhiều người. Chị Nguyễn Khánh An (phố Lò Đúc, Hà Nội) chia sẻ, đây là con ngõ đã lưu lại tuổi thơ của chị với bà nội, khi ngày bé chị thường được theo bà đi chợ rồi xế chiều lại được bà dẫn đi ăn quà. Khi thì cái bánh gối, lúc thì bát chè sắn khoai dẻo.

“Những ký ức ấy tôi sẽ không bao giờ quên vì mỗi lần thưởng thức đồ ăn ở con ngõ này lại khiến tôi nhớ về bà, về tuổi thơ của mình, dù một thời khó khăn nhưng đầy niềm vui và hạnh phúc”, chị An tâm sự.

Ngõ chợ chuyển mình

Nếu như những vị khách sành đã quá quen thuộc và là “khách ruột” của con ngõ này thì hiện nay, ngõ ẩm thực chợ Đồng Xuân còn là địa điểm thú vị để các bạn trẻ và du khách nước ngoài ghé đến trải nghiệm “food tour” (tua du lịch trải nghiệm ẩm thực).

Chỉ cần 200.000 đồng là có thể ăn no bụng tại chợ Đồng Xuân, thậm chí còn có thể mua về khiến nhiều bạn trẻ rủ nhau đến để “mục sở thị”. Với các món ăn như bánh tôm, nộm bò khô, bánh bột lọc, chè các loại... ngõ ẩm thực dễ dàng “lấy lòng” được các bạn trẻ.

Đặc biệt món nộm bò khô được khá nhiều người trẻ ưa chuộng bởi nguyên liệu đặc biệt là thịt bò được sấy khô nguyên miếng, khi ăn sẽ được xé thành từng miếng nhỏ chừng 2 đốt ngón tay trộn cùng với cà rốt, đu đủ thái sợi và lạc rang.

Rưới nước sốt lên rồi trộn đều các hương vị, ăn kèm với bò khô mặn ngọt sẽ thấy độ giòn tan và vị ngọt thanh của thịt bò và rau củ. Giá mỗi suất nộm chỉ khoảng 30.000 đồng nên khá vừa túi tiền của các bạn sinh viên.

Bên cạnh nộm bò khô thì các món chè cũng được nhiều người lựa chọn thưởng thức. Đặc biệt nổi tiếng ở đây là chè XuKa của hàng chè bà Yến. Lý giải về tên gọi “khá tây” này, bà Yến kể đó là vì con gái bà yêu thích nhân vật Xu Ka trong truyện “Doraemon” nên bảo mẹ làm một món chè lấy tên như vậy cho độc đáo.

Chiều theo ý con nên từ năm 1997, món chè Xu Ka ra đời với nhiều hương vị chè ngọt thanh được kết hợp cùng nhau tạo nên chè thập cẩm - Xu Ka. Bên cạnh chè Xu Ka, quán chè bà Yến có khoảng 23 vị chè, thạch như: chè đỗ xanh, chè đỗ đen, chè bưởi, chè khoai, chè chuối, sữa chua nếp cẩm...

Các món chè thay đổi theo mùa. Mùa đông quán sẽ có thêm các loại chè nóng, chè sắn mochi, bánh trôi nóng, xôi chè...Chè được bán đồng giá 20.000 đồng/cốc. Đắt nhất là chè sầu riêng 25.000 đồng/cốc.

Bạn Đặng Thị Ngọc Linh, sinh viên Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) sau khi trải nghiệm các món ăn ở chợ Đồng Xuân cho biết, hương vị các món ăn đều rất ngon và khá vừa túi tiền của sinh viên nên chắc chắn sẽ cùng bạn bè quay trở lại để thưởng thức hết tất cả các món ăn nơi đây.

Ngõ ẩm thực chợ Đồng Xuân vốn tự thân đã có thể thu hút nhiều thực khách nhưng trong bối cảnh công nghệ phát triển, con ngõ nhỏ này đã có sự chuyển mình để bắt nhịp với cuộc sống hối hả. Hầu hết các quầy hàng đều đã triển khai mã QR code để khách hàng có thể dễ dàng thanh toán.

Bên cạnh đó là những dịch vụ ship hàng, bán hàng trực tuyến trên các trang thương mại điện tử chuyên mục đồ ăn để tiếp cận với nhiều hơn các đối tượng khách.

Dù lượng khách đông hơn nhiều so với ngày trước nhưng mỗi quầy hàng đều có giấy chứng nhận đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đây là điểm quan trọng để khách hàng tin tưởng và có thể lui tới nhiều lần, từ đó tạo thêm nguồn khách hàng thân thiết và giới thiệu được món ăn đến khách du lịch trong và người nước, tạo dựng hình ảnh cho ngõ ẩm thực chợ Đồng Xuân.

Mới đây, UBND thành phố Hà Nội đã công nhận khu vực hồ Hoàn Kiếm phụ cận và phố cổ là khu du lịch cấp thành phố. Những sản phẩm trải nghiệm như food tour chợ Đồng Xuân, xe điện... sẽ góp phần thu hút thêm nhiều du khách khi tham quan, khám phá phố cổ Hà Nội.

Tuy nhiên để thực sự giúp cho ngõ ẩm thực chợ Đồng Xuân tiếp cận nhiều hơn với du khách, cần có những tour trải nghiệm dịch vụ kết hợp như: xích lô, xe điện khám phá phố cổ, sau đó khám phá ẩm thực.

Cần thêm những bảng hiệu chỉ dẫn cho du khách nước ngoài để họ không ngại ngùng và bất ngờ khi đến trải nghiệm ẩm thực ở ngõ chợ Đồng Xuân.

Để ẩm thực của ngõ chợ Đồng Xuân nói riêng và ẩm thực Hà Nội nói chung góp phần phát huy giá trị thúc đẩy quá trình hội nhập của Thủ đô và đóng góp vào sự phát triển của công nghiệp văn hóa khi được nhiều du khách đánh giá cao, Hà Nội cần khai thác giá trị tinh hoa của ẩm thực để xứng tầm và làm nổi bật các tour trải nghiệm.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Anh Quyên - Trưởng bộ môn Chính sách văn hóa và Quản lý nghệ thuật (Trường ĐH Văn hóa Hà Nội) để ẩm thực Hà Nội là một thành tố văn hóa vật chất và tinh thần quan trọng trong sự giao thoa giữa văn hóa và kinh tế, Hà Nội cần quy hoạch, đầu tư xây dựng các food tour, sản phẩm văn hóa ẩm thực có trọng tâm, trọng điểm.

Cần xây dựng chiến lược, kế hoạch phát huy tinh hoa văn hóa ẩm thực gắn với phát triển công nghiệp văn hóa và sáng tạo. Đồng thời, quảng bá điểm đến Hà Nội nói chung, văn hóa ẩm thực nói riêng trên một số phương tiện truyền thông, hướng tới các thị trường mục tiêu.

Tổ chức các sự kiện, hoạt động giao lưu, hợp tác trong nước và quốc tế về văn hóa ẩm thực. Hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực ẩm thực. Đặc biệt là hỗ trợ đào tạo đội ngũ nhân lực trong lĩnh vực ẩm thực.

“

Ngoài ngõ Đồng Xuân - địa điểm lý tưởng để bắt đầu chuyến food tour Hà Nội, thực khách còn có thể ghé qua những địa điểm có nhiều món ăn sau:
- Phố ẩm thực Tống Duy Tân với các món: Cơm đảo Loan Mai, Bánh cuốn Kỳ Đồng, Cháo sườn Thọ Xương, Bún ốc chấm Tống Duy Tân...
- Phố Tạ Hiện: Phô mai que SuXu, Chân gà sả ớt & Nem chua rán, Bánh mì cô Nga, Cơm tấm Càri Trương, Phở Oanh...
- Phố đi bộ Hồ Gươm: Kem Tràng Tiền, Nộm bò khô, Bánh đậu đỏ, Kem chanh bạc hà, Bia bơ, Bún riêu Hàng Bồ, Trứng chén nướng...
- Bún chả Hàng Quạt
- Bún đậu mắm tôm Hàng Khay
- Bún thang Cầu Gỗ
- Phở 10 Lý Quốc Sư
- Xôi Yến
- Bò nướng Mã Mây
- Chả cá Lã Vọng
- Cafe trứng Giảng
- Chè 4 Mùa Hàng Cân