Khi chợ truyền thống biến thành khu vui chơi giải trí

Cuộc sống, thu nhập bị ảnh hưởng, cộng với nhiều biểu hiện không rõ ràng của chính quyền và chủ đầu tư khiến hàng trăm hộ kinh doanh tại chợ Đồng Đăng hoang mang.

Khu chợ Đồng Đăng sầm uất có nguy cơ bị xóa sổ, đe dọa đến nguồn thu nhập, cuộc sống của hàng trăm hộ tiểu thương.

Xóa chợ để làm khuôn viên cây xanh

Nằm ở vị trí trung tâm thị trấn Đồng Đăng, gần khu vực cửa khẩu, các khu di tích lịch sử nên khu chợ Đồng Đăng hoạt động buôn bán rất sầm uất, thuận lợi. Khu chợ này có diện tích gần 10.000m2, với khoảng 500 gian hàng, là nguồn sống của gần 500 hộ dân địa phương trong hàng trăm năm qua.

Năm 2005, UBND tỉnh Lạng Sơn ban hành Quyết định phê duyệt phương án đầu tư TTTM Đồng Đăng. Ngày 22/12/2005, UBND tỉnh Lạng Sơn ban hành Quyết định số 2449/QĐ-UBND-TM về việc phê duyệt bổ sung, theo đó dự án được bổ sung thêm 2 nội dung: Khuôn viên cây xanh và giao thông khu vực TTTM Đồng Đăng; khu vui chơi giải trí và khuôn viên cây xanh được đặt tại vị trí chợ Đồng Đăng cũ.

Để triển khai Dự án, UBND tỉnh Lạng Sơn đã phê duyệt phương án chuyển đổi mô hình quản lý chợ Đồng Đăng và giao cho Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Đồng Đăng quản lý chợ Đồng Đăng truyền thống. Đáng bàn, không hiểu vì sao, TTTM Đồng Đăng không được khởi công xây dựng vào thời điểm đó.

Đến năm 2014, Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Đồng Đăng mới khởi công xây dựng. Ngày 8/12/2015, UBND tỉnh Lạng Sơn giao chủ đầu tư TTTM Đồng Đăng quản lý chợ Đồng Đăng cũ.

Đáng bàn, kể từ khi có chủ trương đến khi tiến hành xây dựng, các cơ quan chức năng và doanh nghiệp đã đơn phương thực hiện mà không có bất cứ động thái nào trưng cầu ý dân, cũng không có thông báo gì để các tiểu thương về việc di dời chợ Đồng Đăng.

Do đó, khi TTTM Đồng Đăng cơ bản hoàn thành, UBND huyện Cao Lộc cùng nhà đầu tư xúc tiến việc di dời chợ đã vấp phải sự phản đối quyết liệt của tiểu thương.

“Chính quyền thị trấn Đồng Đăng và huyện Cao Lộc chưa tham khảo ý kiến của người dân, tự ý đưa cán bộ về thanh lý chợ, chúng tôi hoàn toàn nhất trí với việc chuyển đổi mô hình chợ nhưng không đồng tình với việc đo đạc vào ban đêm. Có xảy ra việc các hộ tiểu thương bị đe dọa, chặn đánh, gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến lòng dân. Chúng tôi là những người kế thừa suốt bao đời nay kinh doanh mua bán tại chợ Đồng Đăng nhưng nay bị cho là người sử dụng bất hợp pháp trên đất của Công ty Đồng Đăng. Có những cuộc họp huyện tổ chức chỉ 5 phút đã giải tán”- ông Trần Ngọc Chiến, một hộ kinh doanh nói.

Các hộ tiểu thương cũng cho rằng, TTTM Đồng Đăng trước đây là dự án độc lập, bỗng dưng hiện nay lại ghép chợ Đồng Đăng vào TTTM để “dồn dân” vào TTTM dễ dàng hơn.

Các tiểu thương cho rằng, cuộc sống của họ và gia đình chỉ trông chờ vào chợ Đồng Đăng vì ruộng nương không có, bốn bề xung quanh là núi đá. Trong khi đó, TTTM Đồng Đăng kinh doanh cách xa khu dân cư, tiền thuê quầy hàng cao gấp 3 lần chợ Đồng Đăng, chi phí hàng tháng quá đắt đỏ, không phù hợp với buôn bán nhỏ lẻ.

Chưa kể đến, chợ Đồng Đăng chỉ trông chờ chủ yếu vào khách du lịch, ở đây gần đền Mẫu chỉ đi mấy bước chân là sang đến chợ mua sắm, chứ vào trong TTTM quá xa xôi nên chẳng ai đến mua sắm.

Thực tế, theo khảo sát của phóng viên, tại TTTM Đồng Đăng mặc dù xây dựng rất khang trang nhưng vì địa điểm không thuận lợi nên hầu như khu TTTM vắng tanh, ít người đến mua sắm.

Lạ lùng hơn, năm 2014, Ban quản lý chợ Đồng Đăng đã chi hơn 2 tỷ đồng và huy động các tiểu thương đóng góp thêm 3 tỷ đồng để cải tạo chợ Đồng Đăng cho khang trang hơn, nhưng chưa đầy một năm sau các hộ tiểu thương có nguy cơ phải di dời ra khỏi chợ Đồng Đăng khiến các hộ tiểu thương hoang mang và bất bình.

Nhiều biểu hiện mập mờ

Chính quyền tỉnh Lạng Sơn lý giải, việc xóa chợ truyền thống Đồng Đăng để làm khu vui chơi giải trí và khuôn viên cây xanh và di chuyển các hộ tiểu thương vào TTTM Đồng Đăng là việc làm phù hợp quy hoạch chung xây dựng thị trấn Đồng Đăng, xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng, chỉnh trang đô thị...Tuy nhiên, cách làm của chính quyền địa phương chưa thấu đáo, chưa có tính thuyết phục cao.

“Chợ là nét văn hóa đặc trưng của thị trấn, là nét tâm linh gắn liền với Đền Mẫu, ấy vậy mà tự dưng phá bỏ, di chuyển để làm vườn hoa công viên thì không ổn chút nào. Thị trấn có rất nhiều nơi để làm công viên sao không chọn địa điểm khác. Hơn thế nữa, nếu chuyển toàn bộ bà con ra khu TTTM khá xa trung tâm, chắc chắn sẽ không có khách, chúng tôi không bán được hàng, hàng trăm bà con sẽ rơi vào cảnh lao đao”- ông Phạm Văn Lạc, tiểu thương ở chợ Đồng Đăng lo lắng.

Trước những biểu hiện mập mờ của ngành chức năng, hàng trăm hộ tiểu thương đã liên tục khiếu nại, liên tục làm đơn kêu cứu gửi các ngành chức năng đề nghị giải quyết nhưng vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng.

Về những vấn đề trên, tại Thông báo số 304/TB-UBND của UBND tỉnh Lạng Sơn có kết luận: “Trong những thời gian gần đây, các cấp chính quyền của huyện Cao Lộc và chủ đầu tư chưa làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân về chủ trương di chuyển chợ, chuyển đến địa điểm kinh doanh mới.

Chưa thực hiện đúng trình tự, thủ tục về chuyển giao mô hình quản lý chợ và tiếp nhận bàn giao chợ hiện tại theo các quyết định của UBND tỉnh Lạng Sơn và theo các quy định của nhà nước về quản lý, kinh doanh chợ.

Khi các hộ thương nhân kiến nghị, khiếu nại đã không kịp thời xử lý theo đúng quy định, dẫn đến công dân bức xúc, khiếu nại gay gắt.

Trách nhiệm này thuộc về UBND huyện Cao Lộc, UBND thị trấn Đồng Đăng và các sở, ngành liên quan đã không kiểm tra, hướng dẫn kịp thời chủ đầu tư thực hiện quy trình chuyển đổi theo đúng quy định và lúng túng trong việc giải quyết kiến nghị, khiếu nại của công dân”.

Gần đây, trong cuộc đối thoại giữa lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn với các hộ kinh doanh tại chợ Đồng Đăng, một lần nữa Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn khẳng định: nhiều hộ kinh doanh muốn tiếp tục giữ chợ truyền thống và kinh doanh tại đó cũng như băn khoăn, lo lắng cho hiệu quả kinh doanh khi chuyển sang chợ mới là mong muốn, lo lắng chính đáng.

“Trong quá trình chuẩn bị thực hiện Dự án đầu tư xây dựng khu vui chơi giải trí và khuôn viên cây xanh, UBND huyện Cao Lộc chưa làm tốt công tác tuyên truyền, thành phần dự công bố quy hoạch hạn hẹp… gây bức xúc cho các hộ kinh doanh. Đề nghị Chủ tịch UBND huyện Cao Lộc kiểm điểm nghiêm túc nội dung này”- lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn khẳng định.