Không để lãng phí công sản

Báo cáo của Sở Tài chính Thanh Hoá cho thấy, sau các đợt sáp nhập đơn vị hành chính, tỉnh này đã đưa vào sử dụng nhiều công sản dôi dư nhưng hiện vẫn đang còn gần 500 trụ sở, cơ sở công dôi dư chưa được xử lý dứt điểm. Nguyên nhân là do trình tự, thủ tục để xử lý tài sản nhà, đất sau sáp nhập, sắp xếp phức tạp, qua nhiều bước. Việc xử lý tài sản công nằm xen kẹp trong dự án có sử dụng đất được phê duyệt theo hình thức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, chưa có quy định rõ ràng…

Bên cạnh đó, hình thức thanh lý, phá dỡ tài sản gắn liền với đất trước khi thực hiện trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản công là quyền sử dụng đất cũng chưa được pháp luật quy định chi tiết. Khi đấu giá quyền sử dụng đất phải gắn liền với bán tài sản trên đất. Nhà đầu tư phải trả chi phí cho phần giá trị tài sản công trúng đấu giá mà không sử dụng được hoặc không có nhu cầu sử dụng. Việc xác định nguồn vốn hình thành tài sản công cũng là một trong những khó khăn khi triển khai thực hiện. Vì vậy, các công trình, tài sản công gắn liền với đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt hình thức bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, đến nay vẫn gặp rất nhiều trắc trở.

Có thể khẳng định, vấn đề dôi dư cơ sở vật chất sau sáp nhập không phải của riêng tỉnh Thanh Hoá. Theo thống kê của ngành chức năng, trên phạm vi cả nước, sau giải thể chính quyền cấp huyện, sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã đang tiến hành, dự kiến trên dưới 6.000 công sở cấp xã sẽ trở nên dôi dư. Riêng tỉnh Thanh Hóa dự kiến giảm 381 đơn vị hành chính cấp xã, đồng nghĩa bằng ấy công trình, trụ sở cấp xã phải tạm thời đóng cửa. Nếu kéo dài thời gian đóng cửa sẽ dẫn đến lãng phí cơ sở vật chất, làm mất đi cơ hội tận dụng quỹ đất và hạ tầng sẵn có để mở rộng dịch vụ công, thu hút đầu tư, phát triển giáo dục, y tế...

Trước yêu cầu từ thực tiễn, ông Trương Trọng Tuấn - Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Thanh Hóa cho rằng: Sau khi Luật Quản lý, sử dụng tài sản công được sửa đổi và ban hành Nghị định số 03/2025/NĐ-CP của Chính phủ, các rào cản pháp lý cơ bản đã được tháo gỡ. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải xác định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng của địa phương, đơn vị. Trên cơ sở phương án đang trình hoặc đã được UBND tỉnh phê duyệt, các đơn vị liên quan tiếp tục rà soát lại các tài sản công dôi dư, đánh giá kỹ tính khả thi của việc xử lý từng tài sản công theo phương án được duyệt hoặc đang trình duyệt. “Trong thời gian đang chờ xử lý, các địa phương phải có phương án quản lý tài sản công phù hợp, không để công trình bị xuống cấp, hoang phế”- ông Tuấn nói.

Để giải quyết triệt để bài toán công sản dôi dư, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đã ban hành kế hoạch yêu cầu các cơ quan, đơn vị trên địa bàn khẩn trương rà soát, lập phương án sắp xếp lại và xử lý hàng trăm trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp đang bị bỏ không hoặc sử dụng kém hiệu quả sau các đợt sáp nhập hành chính. Theo kế hoạch, các cơ quan, đơn vị có liên quan phải thực hiện kiểm tra thực trạng tài sản, lập phương án sắp xếp lại, xử lý nhà đất để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Toàn bộ quá trình này phải hoàn tất trước ngày 20/6/2025. Từng phương án xử lý cụ thể cần được xây dựng trên cơ sở phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành, đồng thời phải đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch và hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước. Các trường hợp vi phạm, chậm trễ hoặc không thực hiện đúng kế hoạch sẽ bị xem xét, xử lý trách nhiệm tập thể và cá nhân theo quy định pháp luật.