Không thích làm nông

Theo báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT), lao động nông, lâm, thủy sản có xu hướng giảm nhanh thời gian qua. Giai đoạn 2011-2020, lao động nông, lâm, thủy sản của vùng Đông Nam bộ giảm mạnh từ 1,24 triệu người năm 2011 còn 778.000 năm 2020, mỗi năm gỉảm trung bình 46.700 người (tốc độ giảm bình quân 3,75% mỗi năm).

Cũng trong giai đoạn trên, tại Đồng bằng sông Cửu Long, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên giảm từ 10,2 triệu người xuống 9,36 triệu người (mức giảm 7,2%, tương ứng với 729.400 người, khoảng 72.940 người/năm).

Nguyên nhân của sự sụt giảm trên là do lao động đã di cư ra khỏi vùng để tìm kiếm việc làm ở các khu công nghiệp, đô thị của các vùng khác. Trong khi đó chất lượng lao động nông, lâm nghiệp và thủy sản nhìn chung còn thấp. Tỷ lệ lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật từ sơ cấp nghề trở lên trong ngành nông, lâm, thủy sản chiếm tỷ lệ thấp, cụ thể, 7,4% đối với vùng Đông Nam bộ và 2,21% đối với vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Nói như ông Nguyễn Chánh Phương - Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM thì xã hội đang có những định kiến với ngành lâm nghiệp và nông nghiệp nói chung từ đó dẫn đến việc nhân lực theo học và làm trong lĩnh vực sụt giảm.

Đáng chú ý là ý kiến của Bộ trưởng NNPTNT Lê Minh Hoan tại hội nghị kể trên khi cho rằng sự lựa chọn không còn như xưa, khi câu hỏi học gì để không thất nghiệp là mối quan tâm lớn cho chính người học và toàn xã hội. Ngày nay, tư duy tích hợp sẽ tạo ra giá trị nhiều hơn. Nền kinh tế nông nghiệp cũng cần tư duy tích hợp, nông nghiệp có thể tích hợp nhiều lĩnh vực khác như du lịch nông nghiệp, cơ khí - tự động hóa trong nông nghiệp, quản trị nông nghiệp... mới theo kịp thời đại.

Theo Bộ trưởng, đã đến lúc, doanh nghiệp và nhà trường cần cùng nhau đi tìm cái thị trường cần để đào tạo nhân lực, chứ không chỉ dạy cái chúng ta có. Đừng để doanh nghiệp phải mất thời gian đào tạo lại sinh viên ra trường, rồi mới cho làm việc, tốn nhiều chi phí xã hội.

"Nguyên Bộ trưởng Nông lâm Nhật Bản từng nói với tôi rằng nước Nhật đã có thời rớt nước mắt vì học sinh không chịu học nông nghiệp. Người trẻ từng không muốn theo làm ngành này. Ở đây, đừng trách thế hệ trẻ không thích làm nông nghiệp, có trách thì trách chúng ta chưa biết cách khơi gợi tình yêu nông nghiệp trong con người họ" - Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Vậy là đã rõ vì sao nhân lực ngành nông nghiệp giảm. Câu hỏi đặt ra là làm gì để người trẻ yêu công việc đồng áng, tin rằng làm nông cũng có thể giàu được. Mà điều đó thì tự họ không thể giải quyết.

Thời gian qua, rất nhiều người trẻ dời bỏ làng quê lên thành thị, vào khu công nghiệp tìm việc. Cũng bởi vì thu nhập nông nghiệp quá thấp. Ly hương cùng với ly nông, đó đã trở thành vấn đề của xã hội. Người trẻ là lực lượng lao động chính, sức vóc và khát vọng, tiếp thu được kiến thức khoa học kĩ thuật nhưng nếu họ không trụ lại với làng quê thì thật là đáng tiếc.