Đại đoàn kết là truyền thống cực kỳ quý báu của nhân dân ta trong suốt tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Với Chủ tịch Hồ Chí Minh, đại đoàn kết là sợi chỉ đỏ xuyên suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của Người.
Đầu năm 1951, tại Hội nghị đại biểu Mặt trận Liên - Việt toàn quốc, Người chỉ rõ: “Đại đoàn kết tức là trước hết phải đoàn kết đại đa số nhân dân, mà đại đa số nhân dân ta là công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động khác... Ai có tài, có đức, có sức, có lòng phụng sự Tổ quốc và phục vụ nhân dân thì ta đoàn kết với họ”.
Bác Hồ thăm nông dân gặt lúa trên cánh đồng xã Hùng Sơn, huyện Đại Từ, Thái Nguyên (năm 1954). Ảnh: Tư liệu.
1. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết! Thành công, thành công, đại thành công!”. Đó chính là sự tổng kết lịch sử, nhấn mạnh vai trò của đoàn kết; không có sức mạnh nào bằng sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, càng đoàn kết càng thành công, đại đoàn kết đưa đến đại thành công.
Theo các nhà nghiên cứu, từ năm 1924 - 1969, trong số 1.056 bài viết của mình thì có trên 405 bài Bác viết về vấn đề đại đoàn kết. Cụm từ “đoàn kết” được Người nhắc đi nhắc lại trên 2.000 lần trong 12 tập của Bộ sách Hồ Chí Minh toàn tập. Riêng trong bài diễn văn kỷ niệm Quốc khánh vào năm 1957, Bác đã đề cập cụm từ “đoàn kết” 19 lần. Rõ ràng, vấn đề đại đoàn kết toàn dân tộc được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định là một vấn đề có ý nghĩa chiến lược, nhất quán và xuyên suốt trong tư tưởng cũng như trong hành động thực tiễn của Người.
Trong lịch sử, mỗi khi đất nước gặp nạn ngoại xâm thì tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc đã làm nên sức mạnh vô địch. Nhìn lại tất cả các cuộc chiến tranh giữ nước của dân tộc ta, trong tương quan lực lượng một cách thuần túy thì đất nước luôn ở thế yếu hơn giặc ngoại bang. Nhưng chúng ta luôn chiến thắng. Đó là chiến thắng của chính nghĩa, là chiến thắng của tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, là khí phách của một dân tộc quyết không chịu làm nô lệ, quyết mang máu xương ra để bảo vệ đất nước.
Từ năm 1930, khi Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh ra đời đến nay, thì cũng nhờ vào sự lãnh đạo tài tình của Đảng, của Bác Hồ, dựa trên sức mạnh của tinh thần đại đoàn kết mà dân tộc ta đã liên tiếp đánh thắng mọi kẻ thù, đã làm cuộc Cách mạng tháng Tám thành công, phá tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp và phát xít Nhật, lật đổ chế độ phong kiến tồn tại hàng ngàn năm trên đất nước ta, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa- Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Nhờ sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chúng ta đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, đưa miền Bắc tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Cũng nhờ sức mạnh của tinh thần đoàn kết, tất cả một lòng vì lý tưởng cách mạng: Không có gì quý hơn độc lập, tự do. Nhân dân ta thực hiện lời dạy của Bác Hồ “đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào” kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào ngày 30/4/1975, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam, kỷ nguyên độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Cũng nhờ vào sức mạnh đại đoàn kết mà chúng ta đã làm nên chiến thắng Biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc; từ đó đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, xây dựng và phát triển.
Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt các đại biểu dự Đại hội liên hoan Anh hùng, Chiến sỹ thi đua ngành nông nghiệp và Đổi công toàn quốc tại Hà Nội, ngày 23/5/1957. Ảnh: Tư liệu TTXVN.
2. Trong chiến tranh giữ nước cũng như trong thời bình dựng xây đất nước, tư tưởng đại đoàn kết toàn dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là ngọn đuốc sáng soi đường cho dân tộc đi lên.
Đại hội lần thứ XII của Đảng đã đánh giá, trong những năm qua, khối đại đoàn kết toàn dân tộc tiếp tục được mở rộng, củng cố và tăng cường trong bối cảnh đất nước có nhiều khó khăn, thách thức. Đồng thời, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng khẳng định phương hướng, nhiệm vụ: Đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo. Phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; lấy mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” làm điểm tương đồng; tôn trọng những điểm khác biệt không trái với lợi ích chung của quốc gia - dân tộc; đề cao tinh thần dân tộc, truyền thống yêu nước, nhân nghĩa, khoan dung để tập hợp, đoàn kết mọi người Việt Nam ở trong và ngoài nước, tăng cường quan hệ mật thiết giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước, tạo sinh lực mới của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Tinh thần đại đoàn kết, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc một lần nữa lại thể hiện rất rõ trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19. Đảng, Nhà nước xác định đây là cuộc chiến đấu khó khăn, phức tạp. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kêu gọi “chống dịch như chống giặc”. Cả nước đã bước vào cuộc chiến đấu đó với sự điềm tĩnh, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước; những chỉ dẫn phòng, chống dịch của ngành Y tế. Trong suốt hơn 3 tuần thực hiện giãn cách xã hội vừa qua, tỉnh nào ở tỉnh đó, huyện nào ở huyện đó, xã nào ở xã đó, thôn nào ở thôn đó, nhà nào ở nhà đó- chính vì thế mà cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 của chúng ta đã thu được nhiều thành tựu, được thế giới ghi nhận. Nếu như mỗi khu dân cư là một pháo đài dập dịch, thì mỗi người dân là một chiến sĩ trong trận chiến ấy.
Đoàn kết toàn dân theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại chính là nguồn cội của chiến thắng.