Năm hết Tết đến là thời gian bạn có thể gác lại công việc, học tập để về với gia đình. Việc đảm bảo sức khỏe trong những ngày nghỉ lễ là vô cùng cần thiết, ngay cả trong việc đi lại. Tuy nhiên, việc say tàu xe luôn là nỗi ám ảnh đối với rất nhiều người, nhất là khi Tết đến xuân về, tình trạng nhồi nhét hành khách càng khiến cho việc say xe tăng lên.
Say tàu xe là triệu chứng phổ biến xảy ra với hơn 1/3 dân số của thế giới. Chứng say tàu xe sẽ làm cho cơ thể khó chịu, mệt lả đi, trở thành nỗi ám ảnh của mọi người, nhất là những dịp đi du lịch hay phải di chuyển xa nhà. Dưới đây là một vài biểu hiện của "bệnh lý tàu xe", các mẹo nhỏ, những món dễ dàng mang theo bên người để giảm bớt triệu chứng say xe, an tâm du xuân, về quê ăn Tết mà bạn nên tham khảo.
Biểu hiện của “bệnh lý tàu xe”: Say tàu xe nghe tưởng chừng như là chuyện bình thường nhưng hiện nay các nhà khoa học vẫn chưa rõ nguyên nhân tại sao đó. Giả thuyết phổ biến nhất đó chính là sự sai lệch tín hiệu giữa các giác quan. Cụ thể là mắt và bộ phận bên trong tai (hay còn gọi là tiền đình).
Ngoài ra còn do bị mất ngủ, quá mệt mỏi hay trong trạng thái quá no hoặc quá đói, trong tâm trạng bực bội hoặc khi đi ngồi nơi nhiều mùi xăng, khói thuốc, mùi hôi khó chịu... Chính vì vậy nên cơ thể đã phản ứng lại, gây ra hàng loạt các triệu chứng như: chóng mặt, xanh xao, đổ mồ hôi, tiết nước bọt, nôn ói... khiến cơ thể bị mệt mỏi, trở thành nỗi ám ảnh không chỉ của những người say xe mà còn của những người xung quanh nữa.
PGS.TS Chu Quốc Trường khẳng định, say tàu xe có thể gặp ở mọi đối tượng, không phân biệt giới tính, tuối tác, nhưng thường xuất hiện ở những người sẵn bị thiểu năng tuần hoàn não, bình thường hay đau nặng đầu, hoa mắt chóng mặt, ngủ kém, trí nhớ có biểu hiện giảm sút.
Mẹo chống say xe hiệu quả: Bạn có thể thử một số biện pháp tự nhiên đơn giản để thoát khỏi chứng say tàu xe:
Nhìn ra xa, nhắm mắt hoặc ngủ hoặc ăn vặt: Ba mẹo trên cùng có chung mục đích đó chính là giảm các tác động do xung đột tín hiệu giữa mắt và tai gây ra. Giúp cơ thể lấy lại thăng bằng, tránh chóng mặt, buồn nôn.
Ngồi ở vị trí gần cửa sổ, ít rung lắc: Chỗ gần "bác tài" chắc là bị giành nhiều nhất phải không nào? Cũng một phần lý do vì ít bị rung lắc, ổn định. Các bạn cũng không nên đọc sách, không ngồi ngược với chiều xe chạy, quan trọng là không nên mang thức ăn có mùi vị quá nồng, cay hoặc là dầu mỡ nhé.
Món ăn có thể chống say xe hiệu quả:
Gừng, cam, quýt - nguyên liệu chống say xe hiệu quả: Mowrey và Clayson người Mỹ (1982) đã làm thí nghiệm so sánh gừng và Dramamin (thuốc chống say xe) nhận thấy 940mg bột gừng khô có hiệu lực chống say hơn 100mg Dramamin, trong khi gừng không gây ra cảm giác buồn ngủ, khô miệng, táo bón như dùng Dramamin.
Bạn lấy một ít vỏ cam quýt tươi cuộn tròn lại nhét vào mũi hoặc ngửi thường xuyên, tinh dầu của vỏ cam sẽ giải phóng trong mũi, giúp bạn giảm cảm giác buồn nôn và ói mửa.
Sử dụng gừng tươi hoặc các thực phẩm được làm từ gừng như kẹo gừng, trà gừng để tránh cảm giác chóng mặt, nôn nao khi đi tàu xe. Ngoài ra, một số đồ ăn khô như bánh quy, ngũ cốc cũng có thể giúp bạn giảm bớt các triệu chứng say xe hiệu quả.
Ngoài gừng, vỏ cam, quýt, các bạn cũng có thể đem theo các loại bánh quy, lát bánh mì sandwich... nếu các bạn sợ ăn vào những lúc này thì các loại trà gừng, trà thảo mộc chắc chắn là vị cứu tinh đó.
Ngoài ra, bạn cần ngủ đủ giấc trước ngày khởi hành, bởi nếu cơ thể thiếu ngủ sẽ gây cảm giác mệt mỏi và lo lắng. Điều này sẽ góp phần tạo điều kiện cho chứng say tàu xe “hỏi thăm” bạn.
Nghe nhạc hoặc trò chuyện: Các nhà nghiên cứu phát hiện nghe nhạc có thể làm giảm cảm giác buồn nôn hoặc các triệu chứng sinh lý khác liên quan đến chứng say tàu xe.
Không nhịn đói khi đi xe: Khi bị đói bụng rất dễ bị say xe, vì vậy bạn nên ăn một chút gì đó trước khi lên xe. Tuy nhiên không nên ăn quá no. Bởi khi có quá nhiều thức ăn trong dạ dày, cơ quan này phải làm việc vất vả, tiêu hóa thức ăn liên tục sẽ khiến bạn dễ bị say xe hơn.
Bấm huyệt để phòng say xe: Ấn huyệt nội quan, đây là huyệt nằm ở vị trí giữa hai đường gân cổ tay. Bạn chỉ cần dùng ngón tay bấm và day vào vị trí huyệt trong khoảng 1-2 phút, sau đó đổi sang tay còn lại. Thêm vào đó, day huyệt thái dương (chỗ lõm sau đuôi lông mày) cũng là một cách hiệu quả giúp bạn hạn chế cảm giác đau đầu, chóng mặt khi đi tàu xe.
Ngoài việc áp dụng một số biện pháp tự nhiên để thoát khỏi triệu chứng say xe, bạn nên lưu ý tránh xa những thực phẩm sau trước và khi trên xe:
Vải và Lòng đỏ trứng: Vải có hàm lượng đường tương đối cao. Khi ăn vải, dưới tác động của một số enzyme có trong cơ thể, đường sẽ chuyển hóa thành một chất có mùi như men rượu, khiến bạn thấy “say”. Điều này cũng xảy ra tương tự khi bạn ăn lòng đỏ trứng hay uống sữa đậu nành trước khi lên đường.
Các thực phẩm chiên xào dầu mỡ: Việc ăn thức ăn nhiều dầu mỡ làm cho dạ dày khó tiêu hóa, khiến cho bạn cảm thấy đầy bụng, và cảm giác buồn nôn, khó chịu. Ngoài ra, bạn cũng không nên ăn quá no trước khi lên xe bởi vì sau khi ăn, máu trong cơ thể sẽ phân phối lại, nó sẽ tập trung hầu hết vào đường tiêu hóa, lượng máu cung cấp cho não và chân tay, hệ thần kinh sẽ bị giảm, khiến bạn không được tỉnh táo.
Thực phẩm có mùi khó chịu: Sầu riêng hay bia rượu có mùi khó chịu sẽ khiến cho bạn cảm thấy nôn nao hơn khi đi xe. Bởi trong xe thường khá kín nên những mùi khó chịu sẽ càng nồng hơn, khiến bạn buồn nôn hơn.
Đồ uống có ga, sữa: Sử dụng các đồ uống có ga như bia rượu, nước ngọt trong chuyến đi dài có thể khiến cho bạn cảm thấy đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn và đau bụng. Tương tự các thực phẩm và đồ uống chứa kem, sữa sẽ gây cảm giác ngán, khi ợ lên sẽ làm khó chịu ở cổ họng, gây nôn nao. Vậy nên nhất định phải tránh loại đồ uống này khi đi tàu xe.