Ukraine đang lập kỷ lục mỗi ngày về các ca lây nhiễm và tử vong, tình hình chung có xu hướng nghiêm trọng hơn khi đây là quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng thấp nhất Đông Âu.
Nằm trong khu vực có tỷ lệ tiêm chủng rất thấp – Đông Âu, Ukraine thậm chí còn là quốc gia có tỷ lệ thấp nhất trong khu vực này. Với hệ thống chăm sóc y tế thiếu thốn và gặp nhiều khó khăn, tình hình dịch bệnh đã trở nên trầm trọng hơn.
Khi đại dịch Covid-19 tấn công Ukraine, các nhân viên y tế là những người đầu tiên cảm nhận rõ nhất áp lực cực nặng nềc. Một ca trực trung bình của bác sĩ Oleksandr Molchanov kéo dài tới 42 tiếng – 24 tiếng đầu túc trực chăm sóc các bệnh nhân ở bệnh viện Kakkhovka, 18 tiếng còn lại chuyển sang trực tại các lều trại được dựng tạm thời để chữa trị cho 120 bệnh nhân Covid-19 khác.
“Chúng tôi đang cố gắng dập dịch thêm một lần nữa, và có vẻ chúng tôi sắp chạm đến giới hạn của bản thân”, bác sĩ Molchanov tuyệt vọng khi chứng kiến số bệnh nhân ngày càng tăng trong bệnh viện bên sông Dnieper, nằm trong thành phố phía nam Ukraine.
Sau ca làm việc kéo dài, bác sĩ 32 tuổi được trở về nhà và nghỉ ngơi hồi phục sức khỏe trong 2 ngày. Ca trực tiếp theo sẽ còn nhiều thách thức hơn nữa.
Tình hình ngày càng trở nên tồi tệ, số giường bệnh còn lại rất ít, những bệnh nhân với triệu chứng nặng lại nhiều hơn. Đáng lo ngại nhất chính là vấn đề thiếu bác sĩ và nhân viên chăm sóc y tế. Những căn lều tạm bên cạnh bệnh viện Kakkhovka chứa tới 120 giường bệnh và 87 trong số chúng đã có bệnh nhân, nhưng Molchanov chỉ là một trong 3 bác sĩ duy nhất chăm sóc cho họ.
Chính quyền hiện thời của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy thừa hưởng một hệ thống chăm sóc sức khỏe suy yếu bởi những cải cách do người tiền nhiệm đưa ra, khiến nhiều bệnh viện ở thị trấn nhỏ phải đóng cửa.
Tại những khu dân cư đó, người dân phải tìm kiếm hệ thống chăm sóc y tế ở các thành phố lớn. Nếu tình trạng nghiêm trọng đến mức bệnh nhân cần xe cấp cứu, thời gian chờ đợi có thể kéo dài tới 8 giờ.
Tiến sĩ Anatoliy Galachenko, người cũng đang chăm sóc bệnh nhân tại những căn lều tạm cho biết: “Họ đưa đến ngày càng nhiều những bệnh nhân trong tình trạng cực kỳ nghiêm trọng. Lý do chính là khoảng cách quá xa giữa các khu dân cư và bác sĩ không thể hỗ trợ họ ở giai đoạn đầu của bệnh”.
Yulia Tymoshenko, cựu thủ tướng lãnh đạo đảng đối lập Batkivshchyna cho biết, bà đã đến nhiều bệnh viện ở Ukraine và nhận thấy tình trạng thiếu hụt ở khắp mọi nơi. “Tỷ lệ tử vong do Covid-19 hiện đã được ghi nhận rất cao ở Ukraine, chúng ta không có oxi, thuốc kháng virus, giường bệnh và nhân viên y tế được trả lương bình thường”, bà bất bình.
Hiện bốn loại vaccine Covid-19 có sẵn ở Ukraine bao gồm Pfizer-BioNTech, Moderna, AstraZeneca và Sinovac - nhưng chỉ có 21% trong số 41 triệu người dân tại quốc gia này được tiêm chủng đầy đủ. Bộ Y tế báo cáo rằng 96% bệnh nhân có các triệu chứng nặng đều chưa được tiêm chủng.
Tổng thống Zelenskyy cam kết đối với mỗi người dân Ukraine tiêm chủng đầy đủ, họ sẽ được trả 1.000 hryvnia (gần 900.000 đồng), rơi vào 5% mức lương trung bình hàng tháng, nhưng sự chần chừ vẫn còn khá phổ biến.
Bên cạnh đó, những tin đồn vô căn cứ về việc vaccine chứa các vi mạch hoặc chúng gây vô sinh và dẫn đến nhiều căn bệnh khác đang khiến số ca mắc Covid-19 tăng đột biến.
Theo bác sĩ Molchanov: “Mọi người tin vào những tin đồn vô lý nhất về khoai tây chiên, vô sinh và sự nguy hiểm của vaccine, những người cao tuổi thuộc nhóm nguy cơ cao nhất lại từ chối tiêm chủng, điều này rất có hại và làm tăng gánh nặng cho các bác sĩ. Hầu hết người dân đều tin tưởng hàng xóm của họ hơn là các nhân viên y tế”.
Chính phủ đã yêu cầu giáo viên, bác sĩ, nhân viên chính phủ và các nhóm công nhân khác phải được tiêm phòng đầy đủ trước ngày 1/12. Đồng thời cũng bắt đầu yêu cầu tất cả người dân phải có giấy xác nhận tiêm chủng hoặc kết quả xét nghiệm Covid-19 âm tính khi di chuyển bằng máy bay, tàu hỏa và xe buýt.
Các quy định này đã tạo ra một thị trường chợ đen cho các giấy tờ tiêm chủng giả mạo, được bán với giá tương đương từ $100 - $300 (khoảng từ 2 đến 6 triệu đồng). Bộ Nội vụ Ukraine cho biết 1.200 nhóm đã được cử đi khắp đất nước để xác minh tính xác thực của các tài liệu y tế. Cảnh sát đã xác định được một số máy in bí mật đang tạo các giấy tờ giả.
Đối với các bác sĩ tại Ukraine, những giấy tờ giả đã khiến công việc của họ khó khăn hơn rất nhiều.
Bác sĩ Molchanov tuyệt vọng: “Chúng tôi đang làm việc cật lực đến mức giới hạn của bản thân, nhưng chúng tôi cảm thấy rất mệt mỏi khi phải chiến đấu không chỉ với bệnh tật mà còn với sự sự nhận thức của người dân trước dịch bệnh”.