Lắp đặt thùng rác công nghệ ở Hà Nội: Hiệu quả không như kỳ vọng

Theo thiết kế, mỗi thùng rác công nghệ có hai ngăn riêng biệt cho rác thải tái chế và rác thải không tái chế với kết cấu vững vàng, an toàn trong quá trình sử dụng. Mỗi thùng rác có dung tích khoảng 80lít.

Ngoài chức năng chứa rác thông thường, còn được tích hợp tấm sạc năng lượng mặt trời và pin lithium tích điện cùng đèn LED để thu và chuyển hóa năng lượng thành điện năng, tạo công suất phát điện vào ban đêm lên tới 25W. Khi trời tối, thùng rác sẽ tự phát sáng.

Việc TP Hà Nội chấp thuận cho các đơn vị lắp đặt thí điểm các thùng rác công nghệ trên địa bàn nhằm thay đổi ý thức của người dân trong phân loại rác, giữ gìn môi trường công cộng.

Theo dự kiến, sau khi thực hiện mô hình thí điểm thành công, các thùng rác công nghệ sẽ được xem xét để triển khai lắp đặt trên các tuyến phố, công viên, trường học, bệnh viện, bến xe… để nâng cao ý thức người dân, tăng mỹ quan đô thị, xây dựng hình ảnh Thủ đô ngày càng văn minh, hiện đại.

Sau thời gian triển khai, đến nay đã có khoảng 12.000 thùng rác được lắp đặt tại 12 quận và 13 huyện, với tổng vốn đầu tư hơn 200 tỷ đồng. Mặc dù mang đến sự thuận tiện, hữu ích, văn minh nhưng tại nhiều điểm mô hình này lại chưa phát huy hiệu quả như kỳ vọng.

Thế nhưng, sau hơn 1 năm thực hiện mục tiêu ban đầu đã không đạt được như mong muốn, thùng rác công nghệ chưa phát huy được hiệu quả.

Nhiều người dân vẫn chưa nhận thức được việc phân loại rác, vẫn vứt rác lung tung rất mất vệ sinh trong khi thùng còn lại thì bỏ không.

Ngoài ra, do thiếu ý thức, một số người đi dán quảng cáo đã dán giấy lên thùng, thậm chí che cả phần phát sáng. Có nơi còn dựng cả các miếng gỗ, đệm mút che hết cả bề mặt thùng rác khiến nó trở nên nhếch nhác và phản cảm.

Bà Nguyễn Hồng Ngọc, nhà ở phố Hồ Đắc Di (Hà Nội), hàng ngày vẫn tập thể dục quanh hồ chia sẻ, việc lắp đặt thùng rác công nghệ trên phố rất văn minh, sạch sẽ, nâng cao ý thức cho người dân trong việc phân loại rác thải, bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, theo quan sát của bà Ngọc, dù thùng rác được thiết kế 2 ngăn riêng biệt, ghi chú rõ ràng trên thùng, nhưng nhiều người vẫn bỏ rác lộn xộn, rác sinh hoạt thì bỏ bên tái chế và ngược lại. Nhiều người đến chỗ bỏ rác rồi nhưng lại không đỗ xuống bỏ vào thùng mà vứt luôn bên ngoài, gây phản cảm vô cùng.

Một số chuyên gia môi trường cho rằng, lắp đặt thùng rác công nghệ là một chủ trương hoàn toàn đúng. Tuy nhiên, để mô hình này phát huy hiệu quả như kỳ vọng phải có sự theo dõi, giám sát chặt chẽ, từ đó mới đánh giá hiệu quả đến đâu, những gì cần phải khắc phục.

Ngoài ra, cần sự phối hợp giữa chính quyền địa phương và các công ty vệ sinh môi trường để việc vận chuyển và xử lý rác được thường xuyên, tránh ùn ứ; tuyên truyền giúp người dân nâng cao nhận thức và kịp thời xử lý những trường hợp vi phạm. Chỉ khi làm được như vậy mới nên tính đến việc có tiếp tục lắp đặt thùng rác công nghệ nữa hay không, nếu vẫn để tình trạng này thì việc lắp thêm thùng rác công nghệ quả thực là lãng phí.