Lấp khoảng trống trong hỗ trợ người nghèo

Khám bệnh và cấp thuốc miễn phí cho người nghèo. Ảnh: Minh Hoàng.

Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã phê duyệt Đề án tổng thể “Chuyển đổi phương pháp tiếp cận đo lường nghèo từ đơn chiều sang đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020”.

Ngay sau khi Đề án được phê duyệt, Bộ LĐ-TB&XH đã phối hợp với Bộ KH&ĐT và các bộ, ngành liên quan xây dựng các tiêu chí như: chuẩn mức sống tối thiểu, chuẩn nghèo chính sách, chuẩn mức sống trung bình (về thu nhập); chuẩn hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ chưa tiếp cận đầy đủ dịch vụ xã hội cơ bản… để trình Thủ tướng xem xét, ban hành, làm cơ sở thực hiện các chính sách giảm nghèo và an sinh xã hội giai đoạn 2016-2020.

Theo Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, sau khi tổng hợp rà soát sẽ có những đối chiếu, so sánh để tìm ra những bất cập hoặc những “khoảng trống” trong các chính sách chưa hỗ trợ đầy đủ được cho người nghèo.Trên cơ sở rà soát các chính sách sẽ đối chiếu vào các phương án Bộ LĐ-TB&XH đưa ra để xác định chuẩn nghèo và hỗ trợ người nghèo. Bộ Tài chính cần xem xét và cân đối các phương án để đảm bảo tài chính thực hiện.

Việc cân đối tài chính cần được tính toán tổng thể, ví dụ nếu tăng bảo hiểm y tế thì có lĩnh vực nào được giảm đi không, hoặc tăng chi phí dịch vụ y tế thì ngân sách sẽ thu về được bao nhiêu để dùng cho hỗ trợ người nghèo…

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ liên quan sớm hoàn thiện một số nội dung về cân đối tài chính và các đánh giá tác động xã hội của các phương án để sớm trình Chính phủ xem xét. Để xác định chuẩn nghèo và phương thức hỗ trợ các hộ nghèo trong giai đoạn tới, theo Đề án “Chuyển đổi phương pháp tiếp cận đo lường nghèo từ đơn chiều sang đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020” đòi hỏi sự rà soát tổng thể kỹ lưỡng chính sách nhưng phải bắt kịp với thực tế đời sống để sớm triển khai các chính sách cho người nghèo.

Theo ông Ngô Trường Thi- Vụ trưởng, Chánh Văn phòng quốc gia về giảm nghèo, việc xây dựng chuẩn nghèo giai đoạn 2016-2020 sẽ theo hướng sử dụng kết hợp cả chuẩn nghèo về thu nhập và mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản; xây dựng mức sống tối thiểu để từng bước bảo đảm an sinh xã hội cho mọi người dân. Trước mắt, áp dụng chuẩn nghèo chính sách để phân loại đối tượng hộ nghèo, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách.

Với tiêu chí về thu nhập, chuẩn mức sống tối thiểu về thu nhập là mức thu nhập đảm bảo chi trả được những nhu cầu tối thiểu nhất mà mỗi người cần phải có để sinh sống, bao gồm: Nhu cầu về tiêu dùng lương thực, thực phẩm và tiêu dùng phi lương thực, thực phẩm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ.

Còn chuẩn nghèo về thu nhập là mức thu nhập mà nếu hộ gia đình có thu nhập dưới mức đó, được coi là hộ nghèo về thu nhập. Chuẩn này dùng để xác định quy mô nghèo về thu nhập của quốc gia, xác định đối tượng thụ hưởng chính sách hỗ trợ (gọi là chuẩn nghèo chính sách).

Với chuẩn mức sống trung bình về thu nhập, được tính theo mức thu nhập mà ở mức đó, người dân đã đạt được mức sống trung bình của xã hội, bao gồm nhu cầu về tiêu dùng lương thực, thực phẩm và tiêu dùng phi lương thực, thực phẩm, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ.

Về tiêu chí mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, các dịch vụ xã hội cơ bản bao gồm 5 dịch vụ: Tiếp cận về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh, tiếp cận thông tin.

Các chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt gồm 10 chỉ số: trình độ giáo dục của người lớn; tình trạng đi học của trẻ em; tiếp cận các dịch vụ y tế; bảo hiểm y tế; chất lượng nhà ở; diện tích nhà ở bình quân đầu người; nguồn nước sinh hoạt; nhà vệ sinh/nhà tiêu; sử dụng dịch vụ viễn thông; tài sản phục vụ tiếp cận thông tin.Ngưỡng thiếu hụt đa chiều là mức độ thiếu hụt mà nếu hộ gia đình thiếu nhiều hơn mức độ này thì bị coi là thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, từ 1/3 tổng điểm thiếu hụt trở lên…

Việc xây dựng chuẩn nghèo giai đoạn 2016-2020 sẽ theo hướng sử dụng kết hợp cả chuẩn nghèo về thu nhập và mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản; xây dựng mức sống tối thiểu để từng bước bảo đảm an sinh xã hội cho mọi người dân. Trước mắt, áp dụng chuẩn nghèo chính sách để phân loại đối tượng hộ nghèo, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách. Với tiêu chí về thu nhập, chuẩn mức sống tối thiểu về thu nhập là mức thu nhập đảm bảo chi trả được những nhu cầu tối thiểu nhất mà mỗi người cần phải có để sinh sống, bao gồm: Nhu cầu về tiêu dùng lương thực, thực phẩm và tiêu dùng phi lương thực, thực phẩm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ- theo ông Ngô Trường Thi- Vụ trưởng, Chánh Văn phòng quốc gia về giảm nghèo