Lấp sông, dân mất ‘cửa’ sống

Sinh kế ảnh hưởng do lấp sông

Ở tuổi “thất thập cổ lai hy” ông H.C, thôn Cát Hải, xã Tân Hải, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu vẫn phải theo nghề chài lưới vốn đã gắn bó với mình từ nhỏ, ông buồn rầu: “Tui làm nghề lưới từ năm 1993 đến giờ. Trước đây hải sản ở đây nhiều lắm. Đến khi các công ty chế biến thủy sản, cảng thủy nội địa về đây làm thì sản lượng thủy sản giảm đi nhiều. Lúc trước một ngày làm cũng được ba trăm, bốn trăm ngàn, giờ làm đây ngày trăm ngàn còn khó. Tui phải chạy ghe qua Cần Giờ (TPHCM) để đánh bắt, chứ ở đây đâu có làm được”.

Cũng như ông H.C, ông Đ.C.T, một hộ chuyên thu mua thủy hải sản ở Cát Hải than thở: “Lòng sông bị chật hẹp lại (do việc doanh nghiệp lấp sông làm cảng thủy nội địa –PV). Những người đánh bắt, nuôi trồng gần bờ không thể làm được. Môi trường tự nhiên bị biến đổi. Sản lượng đánh bắt giảm mất 90%. Lúc trước tôi mua ngày 1.000 kg các loại thủy sản, giờ ngày mua có 100 kg là dữ rồi”.

Theo bà N.T.C, một hộ làm nghề chài lưới, từ khi các doanh nghiệp về xuất hiện ở khu vực này thì đời sống bà con ngư dân ở đây bị ảnh hưởng rất nhiều. Bà C cùng nhiều hộ dân đành phải đâm đơn lên xã để trình bày, khiếu nại việc các công ty đang hoạt động ven sông Rạng làm ảnh hưởng đến sinh kế chung của người dân.

“Gửi đơn vô xã rồi, mấy tháng rồi, đưa đơn rồi nhưng xã không giải quyết. Xã nói chị ráng chờ vài bữa đi, ít bữa tụi em kêu vô họp”, bà N.T.C nói.

Ngoài những công ty chế biến thủy sản, người dân cho biết, thời gian gần đây, Công ty TNHH TLC Vũng Tàu và Công ty TNHH Cát Việt trong quá trình xây dựng cảng thủy nội địa tạm thời đã gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, môi trường sống và kinh tế của họ.

Cụ thể, người dân phản ánh việc xe ben tải trọng lớn chạy trên đường dân sinh và đường đê ngăn mặn quốc gia khiến nhiều đoạn bị hư hỏng, xuống cấp. Xe ben còn thường xuyên chạy ẩu. Trong khi đó, khu vực xung quanh hai bên đường dân sinh nhiều gia đình có trẻ nhỏ hay chơi đùa, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.

Ông Đ.C.T cho hay: “Lúc trước đường này có bảng cấm tải xe 8 tấn, không biết thế nào công ty này xin lên được 8 tấn trên trục. Giờ toàn xe ben bự, mấy chục tấn chạy. Ngại nhất là dòng xe ben lớn này. Nếu mà xe 4 trục trên 8 tấn là 32 tấn thì đường này chịu nổi không. Từ 5h đến 6h sáng, từ 11h đến 1h chiều, tối chạy liên tục”.

Đất chưa chuyển đổi vẫn được xây dựng?

Để kiểm chứng những thông tin mà người dân phản ánh, phóng viên đã đến hiện trường ghi nhận sự việc. Quả đúng, khu vực đường Dòng Than, thôn Cát Hải, xã Tân Hải thường xuyên có xe ben tải trọng lớn chạy. Là đường dân sinh nên rất hẹp và nhỏ, nếu xe ben chạy gần như choán hết cả con đường.

Theo ghi nhận, mỗi lần xe chạy qua đây đều gây bụi mù mịt, đất cát vương vãi. Chúng tôi đã thuê 1 chiếc thuyền nhỏ để trực tiếp thị sát khu vực doanh nghiệp thực hiện xây dựng cảng tạm. Người dân ở đây cho biết, khu đất này trước đây là đất của một hộ dân được doanh nghiệp mua lại. Sau đó doanh nghiệp này san lấp để làm cảng.

Theo quan sát, khu vực cảng đã được san lấp với một diện tích khá lớn. Trong khu vực san lấp có nhiều xe múc, xe ủi, xe ben đang hoạt động. Khu vực cảng tạm hiện có nhiều ụ cát cao tương đương một ngôi nhà 2 tầng lầu. Xung quanh khu vực cảng tạm là đất nạo vét được đắp thành bờ bao. Một số đoạn bờ bao được gia cố bằng đá, trụ bê tông. Nhìn từ trên cao có thể thấy khu vực san lấp để làm cảng đã choán cả một đoạn sông Rạng.

Theo tìm hiểu, ngày 9/7/2019, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ra văn bản (số 6670/UBND-VP) đồng ý chủ trương cho phép Công ty TNHH TLC Vũng Tàu xây dựng bến thủy nội địa tạm thời và nạo vét đoạn nhánh sông Rạng, vùng nước trước bến để phương tiện ra vào được thuận lợi, an toàn.

Tiếp đó, ngày 19/9/2019, UBND thị xã Phú Mỹ (ra văn bản số 3633/UBND-QLĐT) chấp thuận chủ trương sử dụng đường Dòng Than, thôn Cát Hải, xã Tân Hải để vận chuyển vật liệu xây dựng và máy móc, thiết bị phục vụ việc xây dựng bến thủy nội địa.

Và ngày 25/1/2021, Sở Giao thông Vận tải tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã cấp giấy phép hoạt động tạm cảng thủy nội địa TLC với diện tích khoảng 35.425 m2. Phạm vi vùng nước có chiều dài 180 m dọc theo bờ; chiều rộng 40 m từ mép ngoài cầu bến trở ra sông, tổng diện tích khoảng 7.200 m2. Thời gian hoạt động từ ngày ký đến ngày 21/1/2022.

Thế nhưng, hiện tại dự án vẫn chưa thực hiện nạo vét vì còn thiếu báo cáo đánh giá tác động môi trường. Khu vực san lấp làm cảng tạm nằm trong quy hoạch đất khu công nghiệp. Phần đất trên lại có mục đích sử dụng là “đất trồng cây hàng năm” chưa được doanh nghiệp chuyển đổi. Dư luận băn khoăn liệu doanh nghiệp có đang được chính quyền ưu ái về thủ tục, cũng như nhiều vấn đề khác trong việc xây dựng cảng thủy nội địa?