Lấy ý kiến về Hệ thống Chuẩn mực kiểm toán nhà nước

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn Trưởng Ban Chỉ đạo sửa đổi đã yêu cầu Hệ thống Chuẩn mực kiểm toán nhà nước phải có tính khả thi cao, bao quát đầy đủ các nội dung.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đặng Thế Vinh - Phó Trưởng ban thường trực; Nguyên Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đoàn Xuân Tiên - Phó trưởng Ban Chỉ đạo; các thành viên Ban Chỉ đạo và Thường trực Tổ soạn thảo dự cuộc họp.

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Lương Thuyết - Vụ trưởng Vụ Chế độ và Kiểm soát chất lượng kiểm toán, Tổ trưởng Tổ soạn thảo - cho biết, đến ngày 15/3, Tổ soạn thảo đã hoàn thành việc dự thảo Hệ thống CMKTNN sửa đổi, bổ sung (lần 1).

Dự thảo Hệ thống CMKTNN sửa đổi, bổ sung 4 CMKTNN so với Hệ thống CMKTNN cũ (Hệ thống CMKTNN ban hành năm 2016 gồm 39 CMKTNN và Danh mục thuật ngữ sử dụng trong Hệ thống CMKTNN).

Hệ thống CMKTNN sửa đổi, bổ sung gồm 43 CMKTNN và Danh mục thuật ngữ sử dụng trong Hệ thống CMKTNN gồm 7 CMKTNN cấp độ 3; 34 CMKTNN cấp độ 4 đối với kiểm toán tài chính; 1 CMKTNN cấp độ 4 đối với kiểm toán hoạt động; 01 CMKTNN cấp độ 4 đối với kiểm toán tuân thủ.

CMKTNN sửa đổi, bổ sung được ký hiệu gồm phần chữ, tên và phần số; trong đó, phần chữ ký hiệu là CMKTNN, phần tên của chuẩn mực có thể sửa đổi cho phù hợp và bao quát, phần số giữ nguyên như ISSAI (Hệ thống các chuẩn mực kiểm toán của các Cơ quan Kiểm toán Tối cao) nhằm đảm bảo dễ dàng tham chiếu với ISSAI có nội dung tương ứng (ví dụ: CMKTNN 2500 là chuẩn mực về bằng chứng kiểm toán, tương ứng với ISSAI 2500 cũng là chuẩn mực về bằng chứng kiểm toán).

Hệ thống CMKTNN sửa đổi, bổ sung gồm 3 nhóm.

Rà soát các chỉnh sửa, bổ sung nhằm đảm bảo tính ổn định lâu dài

Đại diện Tổ soạn thảo cho biết, đối với 29 chuẩn mực này, dù ISSAI không chỉnh sửa hoặc có chỉnh sửa, bổ sung không nhiều so với các CMKTNN cũ nhưng các Nhóm vẫn rà soát, chỉnh sửa rất kỹ lưỡng, bám sát ISSAI và thực tiễn hoạt động kiểm toán của KTNN bảo đảm tính phù hợp, logic, gắn kết với các CMKTNN khác trong Hệ thống CMKTNN, tính đồng bộ với các quy định hiện hành của KTNN, nhất là đảm bảo tính ổn định lâu dài của Hệ thống CMKTNN (như CMKTNN 200 - Các nguyên tắc của kiểm toán tài chính, CMKTNN 300 - Các nguyên tắc của kiểm toán hoạt động, CMKTNN 2300 - Lập kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm toán tài chính và 2600 - Lưu ý khi kiểm toán báo cáo tài chính tổng hợp từ nhiều báo cáo tài chính riêng lẻ…).

Trong đó, CMKTNN 2600 đang xây dựng trên ISSAI 2600 của INTOSAI; tuy nhiên, đến nay Bộ Tài chính chưa có dự thảo đối với chuẩn mực này nên việc biên tập thuật ngữ và các nội dung thuộc chuẩn mực cũng gặp khó khăn.

Chỉnh sửa để phù hợp với các Cơ quan Kiểm toán tối cao

Theo Tổ soạn thảo, Nhóm CMKTNN này đòi hỏi phải rà soát bản tiếng Anh theo chuyên môn đảm bảo dễ hiểu, dễ áp dụng. Việc nghiên cứu ghép thêm một số nội dung của các ISSAI vào các CMKTNN cho đầy đủ và phù hợp với chuẩn mực của INTOSAI (như: CMKTNN 2260 - Trao đổi các vấn đề với đơn vị được kiểm toán trong kiểm toán tài chính, CMKTNN 2500 - Bằng chứng kiểm toán trong kiểm toán tài chính) cũng cần đảm bảo tính logic và kết cấu chung của CMKTNN.

Riêng đối với CMKTNN 140 - Kiểm soát chất lượng hoạt động của KTNN, hiện tại INTOSAI đang tiếp tục sửa đổi ISSAI 140 so với bản ban hành năm 2019, do đó nội dung của CMKTNN 140 cũng cần tiếp tục được rà soát và bám sát các thay đổi của ISSAI. 4 CMKTNN xây dựng mới theo ISSAI (chủ yếu do INTOSAI mới ban hành) và phù hợp với thực tiễn hoạt động kiểm toán của KTNN gồm: CMKTNN 150 - Năng lực của Kiểm toán viên nhà nước; CMKTNN 2701 - Trình bày các vấn đề kiểm toán quan trọng trong báo cáo kiểm toán; CMKTNN 2720 - Trách nhiệm của kiểm toán viên liên quan đến các thông tin khác về báo cáo tài chính; CMKTNN 2810 - Ý kiến kiểm toán về báo cáo tài chính tóm tắt.

Theo Tổ soạn thảo, đây là những chuẩn mực đòi hỏi các Nhóm phải tập trung thời gian và nhân lực để nghiên cứu kỹ lưỡng nội dung cho phù hợp với pháp luật, cơ chế quản lý của Việt Nam và thực tiễn hoạt động của KTNN.

Ngoài ra, dự thảo Danh mục thuật ngữ sử dụng trong Hệ thống CMKTNN cũng cần được rà soát và sửa đổi, bổ sung theo Hệ thống CMKTNN sửa đổi, bổ sung.

Tại cuộc họp, thành viên Tổ soạn thảo, tập trung cho ý kiến đối với một số Chuẩn mực như: CMKTNN 140 - Kiểm soát chất lượng hoạt động của KTNN; CMKTNN 2600 - Lưu ý khi kiểm toán báo cáo tài chính tổng hợp từ nhiều báo cáo tài chính đơn lẻ; CMKTNN 2315 - Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu...

Phát biểu tại cuộc họp, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn - Trưởng Ban Chỉ đạo sửa đổi, bổ sung Hệ thống CMKTNN ghi nhận Tổ Soạn thảo đã làm việc nghiêm túc, công phu để hoàn thiện Dự thảo.

Trưởng Ban Chỉ đạo đề nghị Tổ soạn thảo tiếp thu đầy đủ các ý kiến tại cuộc họp; tiếp tục rà soát kỹ lưỡng Hệ thống 39 Chuẩn mực hiện hành, căn cứ Hệ thống ISSAI, các quy định mới của Đảng và Nhà nước để bổ sung; nghiên cứu các nội dung liên quan do INTOSAI mới ban hành, cân nhắc các nội dung liên quan đến chế độ kế toán do Bộ Tài chính sẽ ban hành để bổ sung vào Hệ thống Chuẩn mực.

Trưởng Ban Chỉ đạo nhấn mạnh: Hệ thống CMKTNN là văn bản quy phạm pháp luật, bắt buộc thực hiện. Hệ thống Chuẩn mực phải có tính khả thi cao, bao quát đầy đủ các nội dung, hạn chế tối đa trùng lắp; thống nhất về ngôn ngữ, văn phong...

Tổng Kiểm toán cũng thống nhất với đề xuất của Tổ soạn thảo về thời gian đăng Dự thảo trên website và tổ chức hội thảo để lấy ý kiến góp ý, hoàn thiện, trình Lãnh đạo Kiểm toán nhà nước ban hành Hệ thống CMKTNN vào dịp Kỷ niệm 30 năm thành lập KTNN (trước tháng 7/2024).