Lo xoay xở nguồn thưởng Tết

Không chỉ thiếu đơn hàng, nhiều doanh nghiệp tại các Khu chế xuất và Khu Công nghiệp (KCX-KCN) của TPHCM đang cùng chung khó khăn do thiếu nguồn chi thường xuyên để duy trì sản xuất. Và, đặc biệt là dự chi thưởng Tết Dương lịch 2023 tới đây cho công nhân, người lao động.

Gần Tết bất ngờ… thất nghiệp

Chị Hoàng Thị Thu (27 tuổi, ngụ Bến Lức, Long An) nằm trong số các công nhân trong đợt cắt giảm lớn nhất từ đầu năm đến nay của Công ty TNHH Tỷ Hùng (trụ sở tại quận Bình Tân, TPHCM). “Công ty không có đơn hàng, buộc phải thu hẹp lại quy mô sản xuất. Theo thông báo của công ty, chúng tôi đang chờ nhận khoản trợ cấp bằng 2 tháng tiền lương do bị mất việc”- chị Thu cho biết, đồng thời chị và gia đình cũng đã có kế hoạch tạm thời trở về quê để đợi địa phương chi trả tiền hỗ trợ thất nghiệp.

Còn theo đại diện phía Công ty Tỷ Hùng, đối diện với khó khăn do tình hình lạm phát, các đối tác gặp khó khăn, công ty không có đơn hàng sản xuất, do đó buộc phải chấm dứt hợp đồng với khoảng 1.200 người lao động để cố gắng duy trì hoạt động.

Cũng theo đại diện công ty Tỷ Hùng, đợt chi trả tiền hỗ trợ cho người lao động bị mất việc sẽ được triển khai từ đầu tháng 12 sắp tới và tất cả người lao động sẽ được nhận 2 tháng lương tiền hỗ trợ.

Tương tự, Công ty TNHH Việt Nam Samho (huyện Củ Chi, TP HCM) cũng đã thông báo về kế hoạch dự kiến cắt giảm hơn 1.400 lao động do khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây cũng là doanh nghiệp (DN) giày da sử dụng đông lao động phổ thông đóng chân tại xã Trung An, huyện Củ Chi nhiều năm qua. Với tổng số lao động 8.733 người, việc phải cắt giảm hàng ngàn lao động nằm ngoài mong muốn của DN này.

Liên quan đến tình hình khó khăn của DN dẫn đến phải cắt giảm lao động vào thời điểm gần Tết, Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) TPHCM Nguyễn Văn Lâm cho biết, tình hình lạm phát trên toàn cầu đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều DN và các đơn vị trên địa bàn thành phố cũng chịu ảnh hưởng chung. Theo ông Lâm, từ đầu năm đến nay đã có 22 DN, chủ yếu là DN FDI có thông báo về cắt giảm lao động, trong đó có gửi phương án sắp xếp lại lao động về Sở, với khoảng 1.600 lao động phải thôi việc.

Về lĩnh vực cụ thể, đại diện lãnh đạo Sở LĐTBXH TPHCM cho biết, đa phần các DN gặp khó khăn tập trung trong các ngành may mặc, gia dày, sản xuất gia công, công nghệ thông tin và kinh doanh bảo hiểm.

Chủ động hỗ trợ người lao động

TPHCM hiện có khoảng 4,7 triệu lao động hoạt động tại các KCN-KCX và khu công nghệ cao trên địa bàn. Khi thời điểm Tết Dương lịch chỉ còn hơn 1 tháng, Sở LĐTBXH TPHCM và các đơn vị liên quan chủ động triển khai khảo sát nhu cầu sản xuất kinh doanh ở các KCX, KCN, nhất là tại các DN đang thiếu hụt đơn hàng hoặc địa bàn đang có đơn hàng giảm từ quý 4/2022 để các bên có phương án chủ động xử lý, hỗ trợ công ty và người lao động.

Theo đại diện Sở LĐTBXH TPHCM, đợt khảo sát sẽ được triển khai diện rộng tại khoảng 3.000 doanh nghiệp để thành phố nắm bắt cụ thể tình hình trả lương, thưởng dịp Tết năm 2023 và kế hoạch ổn định lao động, việc làm, quan hệ lao động tại các DN trên địa bàn. Quá trình khảo sát sẽ đảm bảo các DN thực hiện đúng pháp luật lao động, quy chế dân chủ ở cơ sở trong áp dụng lương tối thiểu, tiền lương, thưởng cho người lao động, nhất là ở những DN giảm đơn hàng để không xảy ra tình trạng nợ đọng tiền lương, thưởng như các năm trước.

Ngoài ra, Trung tâm Dịch vụ việc làm TPHCM, đơn vị trực thuộc Sở LĐTBXH TPHCM cũng sẽ tham gia phối hợp các bên liên quan để liên hệ, làm việc với các công ty cắt giảm số lượng lao động lớn nhằm tư vấn, kết nối, hỗ trợ tìm việc cho người lao động mất việc cũng như tư vấn về các chính sách liên quan cho họ. Đối với người lao động chưa làm việc đủ 12 tháng theo luật lao động (chưa đủ nhận trợ cấp thất nghiệp), cơ quan chức năng TPHCM cũng đã có kế hoạch để phối hợp hỗ trợ một phần tiền và quà tết cho người lao động, hỗ trợ xe đưa rước công nhân, người lao động về quê ăn tết.

Cùng với kế hoạch khảo sát, nắm thông tin tại 3.000 DN trên địa bàn của Sở LĐTBXH TPHCM, về phía Liên đoàn Lao động TPHCM cũng đã chỉ đạo, yêu cầu công đoàn các cấp và các đơn vị trực thuộc phối hợp kiểm tra, giám sát, nắm tình hình lao động trong các DN trên địa bàn đang bị giảm đơn hàng, tạm ngưng hoạt động. Quá trình rà soát, lập danh sách các DN này để kịp thời có phương án dự báo nguy cơ phá sản, giải thể, chủ DN bỏ trốn, bảo đảm người lao động được hỗ trợ đúng theo quy định của pháp luật, trong đó DN bắt buộc phải thông báo thời gian chi trả lương, thưởng Tết gửi về các cơ quan chức năng theo dõi, giám sát và phối hợp theo quy định.

Theo ông Nguyễn Văn Lâm - Phó Giám đốc Sở LĐTBXH TPHCM, đối diện với 1 năm rất nhiều thách thức, qua khảo sát sơ bộ tại gần 250 DN có quy mô từ 200 lao động trở lên ở các KCN-KCX thì có tới 125 DN không có nhu cầu tuyển dụng, thậm chí nhiều đơn vị thông báo cắt giảm lao động, trong đó đa phần là từ nguyên nhân thiếu đơn hàng. Vì vậy, dự báo sẽ còn rất nhiều khó khăn trong dự chi về lương thưởng cho công nhân, người lao động khi thời điểm Tết dương lịch đã cận kề.