Lợi dụng nỗi lo sợ Covid-19: Tội phạm mạng gia tăng

Europol cho rằng, các nhóm tội phạm mạng đã lợi dụng nỗi lo sợ mắc bệnh Covid-19 và nhu cầu sử dụng Internet cao chưa từng thấy trong giai đoạn dịch bệnh để kiếm lời bằng các thủ đoạn mới.

Tin tặc chuyển hướng nhắm tới những đối tượng dễ bị tổn thương trong đại dịch Covid-19 để chào bán những mặt hàng được quảng cáo là có thể ngăn ngừa hoặc chữa khỏi căn bệnh này - Báo cáo của Europol cho biết.

Theo đó, các vụ tấn công bằng mã độc gia tăng, đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, cùng nhiều thủ đoạn tinh vi khác như lên kế hoạch theo dõi các mục tiêu, đánh cắp dữ liệu và sau đó đe dọa bán đấu giá các dữ liệu này hòng tống tiền nạn nhân. Các diễn đàn trên “web đen” nở rộ - nơi mà các cá nhân có thể truy cập bằng cách ghi lại hình ảnh lạm dụng trẻ em và đăng tải lên mạng.

Nói như ủy viên phụ trách các vấn đề nội vụ của Liên minh châu Âu (EU) Ylva Johansson, đại dịch Covid-19 đã làm đình trệ nhiều hoạt động của đời sống kinh tế - xã hội, mặt khác cũng làm gia tăng tội phạm mạng. Các băng nhóm tội phạm có tổ chức thường lợi dụng những đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ em, người mới thất nghiệp và những doanh nghiệp bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 để thực hiện hành vi phạm tội trên mạng.

Đây cũng không phải là vấn đề mới, có khác chăng là nói đã gia tăng cả cường độ lẫn độc lực. Thời gian qua, vấn nạn quấy rối trên mạng đã khiến không ít phụ nữ từ bỏ các nền tảng mạng xã hội, trong đó có Facebook, Instagram và Twitter, với 60% người được khảo sát chia sẻ từng là đối tượng bị quấy rối.

Tổ chức Plan International đấu tranh vì quyền lợi của trẻ em gái đã tiến hành khảo sát lấy ý kiến của 14.000 thiếu nữ và phụ nữ trẻ độ tuổi từ 15 đến 25 tuổi tại 22 quốc gia, trong đó có Brazil, Ấn Độ, Nigeria, Tây Ban Nha, Thái Lan, Mỹ… Kết quả khảo sát cho thấy cứ 5 thiếu nữ và phụ nữ trẻ thì có 1 người từ bỏ hoặc ngừng sử dụng một nền tảng truyền thông xã hội sau khi bị quấy rối, trong đó một số người cho biết bị quấy rối từ khi mới 8 tuổi.

Các vụ quấy rối phổ biến nhất là trên Facebook với 39% thiếu nữ được hỏi cho biết đã bị quấy rối, tiếp đến là Instagram (23%), WhatsApp (14%), Snapchat (10%), Twitter (9%) và TikTok (6%). Gần 50% thiếu nữ cho biết họ bị đe dọa bạo lực thể chất hoặc tình dục.

Vẫn theo Plan International, các nạn nhân bị lạm dụng rất khó khăn khi muốn lên tiếng tố cáo, trong bối cảnh đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 càng làm gia tăng tầm quan trọng của hoạt động giao tiếp trực tuyến. “Đã đến lúc phải chấm dứt vấn nạn này. Các cô gái không nên chịu đựng những hành vi trên mạng vốn có thể trở thành hành vi phạm tội ngoài đời thực” - kêu gọi được phát đi từ Plan International.

Giám đốc điều hành Plan International Anne-Birgitte Albrectsen cũng thông tin, cả những người đấu tranh nhằm chấm dứt tình trạng quấy rối trên mạng cũng bị đối tượng xấu đe dọa và gia đình họ cũng lại đã trở thành mục tiêu của khủng bố mạng.

Phản ứng trước các cáo buộc, Facebook và Instagram cho biết đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (A.I) để tìm kiếm các nội dung mang tính đe dọa, cũng như liên tục theo dõi các báo cáo của người dùng về hành vi lạm dụng và luôn loại bỏ các mối đe dọa bạo lực tình dục.

Theo bà Cindy Southworth - người phụ trách vấn đề an toàn đối với phụ nữ của Facebook, trang mạng xã hội lớn nhất hành tinh này sẽ hợp tác với Plan International để nắm rõ hơn cách thức hỗ trợ phụ nữ trẻ tuổi trên khắp thế giới.

Trong một động thái được cho là tích cực, mới đây Chính phủ Mỹ cho biết sẽ đẩy mạnh hợp tác với Israel cũng như nhiều quốc gia khác để phát triển các phương thức mới giúp ngăn chặn hiệu quả nạn tấn công mạng, trong đó có cả việc ngăn chặn việc quấy rối và tội phạm mạng. Đây là cam kết được ông Thomas Bossert - Cố vấn an ninh nội địa và chống khủng bố của Nhà Trắng đưa ra tại một hội thảo an ninh mạng tỏ chức tại Tel Aviv (Israel).