Lợi ích của vaccine Covid-19 đối với bà mẹ và thai nhi

Hiện nay, nhiều bà mẹ vẫn đang ngần ngại về việc tiêm vaccine Covid-19 và ảnh hưởng của vaccine đối với sức khỏe của mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, theo hướng dẫn mới nhất của Bộ Y tế vừa ban hành (quyết định 3802/QĐ-BYT) về việc đưa phụ nữ mang thai từ 13 tuần trở lên vào chỉ định tiêm chủng mà trước đây là đối tượng trì hoãn, nay thuộc nhóm cần thận trọng tiêm chủng; đồng thời đưa phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ ra khỏi nhóm cần thận trọng tiêm vaccine. Như vậy, với quyết định mới, phụ nữ đang cho con bú và phụ nữ mang thai từ 13 tuần trở lên vẫn có thể tiêm vaccine Covid-19, trừ vắc xin Sputnik V vì theo hướng dẫn, vaccine này chống chỉ định cho phụ nữ mang thai và cho con bú.

Cũng theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC): Lợi ích của việc tiêm vaccine cho phụ nữ mang thai vượt trội hơn bất kỳ nguy cơ tiềm ẩn hoặc đã biết nào. Sự xuất hiện của các biến thể mới làm tăng nguy cơ mắc bệnh nặng và biến chứng thai kỳ liên quan đến nhiễm Covid-19 ở người mang thai khiến việc tiêm chủng cho nhóm đối tượng này trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Những lưu ý khi tiêm vaccine Covid-19 đối với phụ nữ đang trong thai kỳ hoặc cho con bú

Các chuyên gia khuyến cáo, trước khi tiêm cho phụ nữ mang thai sau 13 tuần cần kiểm tra kỹ lưỡng sức khỏe của mẹ và bé.

Đối với phụ nữ mắc bệnh nền mang thai sau 13 tuần vẫn có thể tiêm vaccine Covid-19, tuy nhiên phải tầm soát kỹ, cần khám sàng lọc kỹ, cẩn thận, tuân thủ các hướng dẫn của Bộ Y tế về chuyên môn. Không cần lựa chọn nên tiêm vaccine nào, trừ loại vaccine mà nhà sản xuất đã chống chỉ định.

Đối với thai phụ mắc tiểu đường, tim mạch, có bệnh nền điều trị ổn định… được khuyến cáo có thể tiêm vắc xin phòng Covid-19 để bảo vệ sức khỏe, giảm nguy cơ bệnh nặng và tử vong do Covid-19. Những đối tượng đã có kháng thể Covid-19, tức đã từng mắc và điều trị Covid-19 thì theo khuyến cáo của Bộ Y tế sau 6 tháng có thể tiêm vaccine.

Do đó, trước khi tiêm vaccine, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú nên ăn uống hợp lý, không sử dụng chất kích thích, ngủ đủ giấc, hợp tác khai báo y tế, tuân thủ 5K, thông báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bản thân như tiền sử dị ứng, các bệnh cấp tính/mạn tính đang mắc, các thuốc đang sử dụng…

Sau khi tiêm cần phải ở lại cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi tình trạng sức khỏe nhằm phát hiện và xử trí kịp thời những dấu hiệu bất thường. Ngoài ra, cần tiếp tục theo dõi ít nhất 7-28 ngày sau tiêm tại nhà, thông báo bác sĩ ngay nếu xuất hiện các biểu hiện như nổi mề đay, mệt tức ngực, khó thở, choáng váng, đau bụng nhiều…

Lợi ích của vaccine Covid-19 đối với mẹ và thai nhi

Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy phụ nữ có thai, không có thai và những người bình thường khác có nguy cơ mắc Covid-19, khả năng lây nhiễm như nhau.

Tuy nhiên, phụ nữ mang thai lại là đối tượng dễ bị biễn biến nặng khi mắc Covid-19 bởi trong quá trình mang thai, phụ nữ cũng có tình trạng suy giảm miễn dịch nhất định. Đây chính là yếu tố nguy cơ, bởi khi có thai do phải nuôi 1 đứa trẻ trong bụng nên tử cung của thai phụ sẽ to hơn, đẩy cơ hoành lên cao, đẩy dung tích phổi giảm xuống cản trở hô hấp vì thế nhu cầu oxy của phụ nữ mang thai cao hơn người bình thường.

Tiếp đến, bản thân phụ nữ trong quá trình mang thai sẽ có tình trạng giữ nước trong cơ thể, có hiện tượng phù, phù niêm mạc đường hô hấp trên, dẫn đến tổn thương đường hô hấp trên dễ dàng. Vì thế khi mắc Covid-19 nguy cơ trở thể nặng nhanh.

Trong quá trình mang thai, cơ thể người phụ nữ sẽ trong trạng thái giữ nước gây nên hiện tượng phù, phù niêm mạc đường hô hấp trên, dẫn đến việc tổn thương đường hô hấp trên lại càng dễ dàng. Khi mắc Covid- 19 nguy cơ trở nên nặng trong khoảng thời gian ngắn.

Đặc biệt là nếu phụ nữ mang thai có tiền sử mắc bệnh nền hoặc các bệnh như đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp, béo phì, bệnh mạn tính ở phổi hoặc tuổi trên 35 mơi mang thai thì càng làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ.

Nếu mắc một trong các triệu chứng trên cộng thêm việc mắc Covid- 19 thì biến chứng thể nặng đối với người phụ nữ mang thai trở nên càng nhanh chóng khiến người phụ nữ mang thai buộc phải nằm hồi sức, can thiệp máy thở... thậm chí có thể gây tử vong mẹ, nguy cơ đối với thai nhi. Vì vậy, việc chăm sóc sinh sản định kỳ, đề phòng nguy cơ trước đại dịch Covid- 19 bằng việc tiêm phòng vaccine là vô cùng cần thiết đối với phụ nữ mang thai.