Louvre Abu Dhabi - Kỳ quan ánh sáng của Trung Đông

Mới đây nhất, một bảo tàng mới được xem là tượng đài văn hóa của Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã mở cửa tại Abu Dhabi. Lấy tên theo một viện bảo tàng cổ xưa và nổi tiếng của nước Pháp, Bảo tàng Louvre Abu Dhabi gợi lại chiều dài lịch sử của một trong những biểu tượng của nền văn hóa nhân loại.

Lịch sử của Louvre

Lịch sử của Bảo tàng Louvre, Pháp bắt nguồn từ khoảng 800 năm trước. Từng có thời là một pháo đài nằm ở ngoại ô thành phố Paris, giờ nó là một trong những viện bảo tàng nổi tiếng nhất thế giới, đón tiếp 7,4 triệu du khách trong năm 2016.

Bảo tàng Louvre được xây dựng bởi Vua Philippe Auguste vào khoảng năm 1190 như một pháo đài để bảo vệ thành phố Paris khỏi những kẻ xâm lược. Khi thành phố dần phát triển, Louvre trở thành nơi mà các nhà vua nước Pháp lưu lại khi di chuyển giữa các cung điện của họ. Nhà vua Charles V là người đầu tiên biến tòa nhà này từ một pháo đài thành cung điện, nhưng chính Vua Francois I mới là người biến nó thành cung điện chính của ông trong năm 1528.

Sau cuộc Cách mạng Pháp, Louvre trở thành viện bảo tàng và mở cửa chính thức vào ngày 10/8/1793. Dưới thời cai trị của Napoleon III năm 1848, Louvre trở thành “Cung điện Nhân dân”. Kỷ nguyên này chứng kiến sự phục dựng đáng kể của Louvre, và cái tên Louvre Mới đã trở thành dấu ấn của thời kỳ này.

Trong năm 2016, Louvre đã đón tiếp xấp xỉ 7,4 triệu lượt khách viếng thăm. Với bộ sưu tập 38.000 tác phẩm nghệ thuật và không gian trưng bày cực kỳ rộng lớn, nó được công nhận là bảo tàng lớn nhất và nổi tiếng nhất thế giới.

Thỏa thuận lịch sử

Vào ngày 6/3/2007, Pháp và UAE đã ký kết một thỏa thuận liên chính phủ. Trong một phần của thỏa thuận trị giá 1,3 tỷ USD với cơ quan văn hóa Pháp, Agence France-Museums, cái tên Louvre sẽ được gắn với tên thành phố Abe Dhabi với giá chuyển nhượng 520 triệu USD.

Dù Bảo tàng Louvre Abu Dhabi là một kiến trúc độc lập hoàn toàn, nhưng Pháp sẽ là bên cung cấp các tác phẩm nghệ thuật và tư vấn quản lý trong một vài năm. Thỏa thuận này cũng thúc đẩy trao đổi văn hóa và hợp tác cấp cao giữa hai nước, trong đó gồm việc thiết lập một văn phòng Abu Dhabi tại ĐH Paris-Sorbonne, sửa sang lại nhà hát kịch nổi tiếng Chateau de Fontainebleau.

Nhưng ý tưởng về việc xây dựng một viện bảo tàng đã xuất hiện từ trước khi cái tên Louvre được gắn với nó. Đây chỉ là một phần trong chiến lược nhằm đa dạng hóa nền kinh tế của UAE và khơi nguồn cảm hứng cho một thế hệ lãnh đạo văn hóa mới ở vương quốc này.

Bộ sưu tập nghệ thuật vô giá

“Quan sát nhân loại trong một ánh sáng mới” là thông điệp mà Louvre Abu Dhabi đưa ra với cộng đồng quốc tế. Gần giống như Bảo tàng Louvre ở Paris, Louvre Abu Dhabi trưng bày các tác phẩm nghệ thuật và di vật tồn tại trong suốt chiều dài lịch sử nhân loại, và đến từ mọi nơi trên thế giới. Bằng bộ sưu tập đồ sộ này, bảo tàng mới muốn kể lại câu chuyện về lịch sử loài người bằng sự sáng tạo.

Bảo tàng mới có bộ sưu tập gồm 600 tác phẩm nghệ thuật, một nửa trong số này là vay mượn từ các tổ chức khác. Trong suốt thập kỷ trước, Louvre Abu Dhabi đã nỗ lực gia tăng bộ sưu tập này, trong đó đáng chú ý nhất là bức họa của Piet Mondrian - bức tượng Công chúa Bactrian đến từ khu vực Trung Á.

Bảo tàng này còn trưng bày các bản thảo kinh Koran hay Kinh thánh cổ xưa, Hộp thập giác từ thế kỷ thứ 8 sau Công nguyên, bức họa “The Subjugated Reader” của René Magritte vẽ năm 1928, bức “Chân dung tự họa” của Vincent Van Gogh vẽ năm 1887 hay bức “La Belle Ferronniere” của danh họa Leonardo da Vinci.

Sa mạc Abu Dhabi, nơi có khí hậu khắc nghiệt và đầy cát bụi, không phải môi trường lý tưởng để lưu giữ những tác phẩm nghệ thuật vô giá. Thêm vào đó, Bảo tàng Louvre Abu Dhabi cũng nằm trên một hòn đảo nhỏ nên việc vận chuyển và trưng bày các tác phẩm được xem là một tiến trình cực kỳ tỉ mỉ.

Thiết kế độc nhất

Chịu trách nhiệm thiết kế toàn bộ Bảo tàng Louvre Abu Dhabi trên đảo Saadiyat chính là nhà kiến trúc sư từng giành giải thưởng Pritzker, Jean Nouvel.

Trước khi tham gia dự án này, kiến trúc sư người Pháp vốn đã nổi tiếng với các công trình văn hóa như tòa nhà Viện Thế giới Arab ở Paris., hay Trung Tâm Văn hóa và Hội nghị ở Lucernce.

Nếu như Louvre Paris nổi tiếng thế giới với hình ảnh kim tự tháp thì phiên bản của bảo tàng ở Trung Đông cũng có phong cách kiến trúc ấn tượng không kém, với mái vòm dài 180 mét, được ghép từ hơn 8.000 mảnh kim loại, tạo cho khách tham quan cảm giác như đang đứng dưới bầu trời đầy sao vào ban đêm, trong khi ánh sáng ban ngày sẽ tạo nên “cơn mưa ánh sáng.”

Không những thế, kiến trúc sư Jean Nouvel còn cho xây Đài phun nước Ánh sáng cao 2,3m với hình xoắn ốc, được phủ kín bởi những viên pha lê lấp lánh.

Quá trình xây dựng kỳ công

Quá trình xây dựng Bảo tàng Louvre Abu Dhabi, kéo dài hơn 8 năm trời, từng phải đối mặt với nhiều lần chậm tiến độ và vô số thách thức về kỹ thuật.

“Chúng tôi từng gặp vấn đề về xây dựng dưới nước, vấn đề về khâu hoàn thiện, kỹ thuật điện, vấn đề về một cấu trúc thép khổng lồ và bê tông...”- ông Shehab Taha, quản lý trưởng công trình xây dựng thuộc Tập đoàn Turner International, cho hay.

Một trong những cột mốc đầu tiên trong dự án xây dựng này đã đạt được trong năm 2010, đó là việc đặt móng cho công trình. Một cột mốc khác là việc công trình này bị phát hiện ngập nước vào hồi tháng 5/2016 mà phải mất tới 8 tuần các nhân viên kỹ thuật và công nhân mới có thể khắc phục.

Những người từng đến thăm khu vực thi công không khỏi choáng ngợp bởi quy mô của công trình này. Nick Leech, một nhà báo của tờ The National (của UAE), người từng đến thăm khu vực thi công vào tháng 12-2012, đã bình luận: “Không chỉ có 4.000 công nhân viên đang làm việc cùng lúc tại khu vực này, họ còn phải làm việc theo 3 mức độ khác nhau. Có những người làm việc dưới tầng hầm, tầng trệt và trên không”.

Được biết tổng diện tích của Bảo tàng Louvre Abu Dhabi là 97.000 m2, trong đó khu vực trưng bày chiếm 6.400 m2. Tổng cộng có 55 tòa nhà trong tổng thể viện bảo tàng, bao gồm 23 phòng trưng bày, điều khiến Louvre AbuDhabi trở thành một “thành phố bảo tàng”.

Sau 10 năm mong ngóng, cuối cùng các môn đồ của nghệ thuật trên toàn cầu cũng đã có thể tới chiêm ngưỡng công trình được mệnh danh là “kỳ quan ánh sáng” ở Trung Đông, khi Bảo tàng Louvre Abu Dhabi được khánh thành ngày 8/11 ở UAE. Bảo tàng Louvre Abu Dhabi đã mở cửa một phần cho khách tham quan kể từ ngày 11/11 vừa qua.