Lùm xùm trọng tài ở V.League

Liên tục bị phản ứng

Ngay từ những vòng đầu tiên của V.League 2022, những sai sót của “vua áo đen” đã xuất hiện và gây sự chú ý lớn. Một số trường hợp có thể kể tới như trọng tài bỏ qua lỗi nghiêm trọng, thổi phạt penalty không đúng hay xác định sai tình huống va chạm…

Gây ầm ĩ nhất là tình huống cựu còi vàng Nguyễn Ngọc Châu bị cầu thủ Xuân Nam của đội khách Bình Định qua mặt với pha dùng tay chơi bóng đưa vào lưới Sài Gòn FC. Bất chấp những phản ứng của chủ sân Thống Nhất, trọng tài Châu vẫn giữ nguyên quan điểm của mình. May mà sau đó Sài Gòn FC có bàn gỡ nhưng vẫn rất ấm ức. Sau trận đấu đó, trọng tài Nguyễn Ngọc Châu bị kỷ luật do làm ảnh hưởng kết quả trận đấu. Trong trận Bình Định ngược dòng thắng TPHCM 2-1 trên sân Thống Nhất ở vòng 12.

Cũng tiếp tục là Xuân Nam dùng tay hất bóng cho Jermie Lynch gỡ hòa 1-1 ở phút 89, trước khi Hồ Tấn Tài ấn định tỷ số 2-1 phút bù giờ. Cũng trận này, trọng tài mắc lỗi, không công nhận một bàn thắng hợp lệ của TPHCM khi đội bóng này đang dẫn 1-0, làm thay đổi cục diện trận đấu. Sai sót của trọng tài Ngô Duy Lân trong trận Hà Nội thắng 2-1 trước HAGL được nhắc đi nhắc lại rất nhiều trong những ngày qua.

Ở trận đấu này, trọng tài Ngô Duy Lân từ chối cho HAGL phạt đền cũng như không rút thẻ đỏ cho Duy Mạnh với pha phạm lỗi thô bạo trong vòng 16m50. Sau trận thua Hà Nội FC, bầu Đức đã lên tiếng chỉ trích công tác trọng tài và cũng sau trận đấu này, Ban Trọng tài cho ông Lân nghỉ điều hành một số trận đấu.

HLV Kiatisak của HAGL cũng lên tiếng về đội ngũ "cầm cân nảy mực" sau khi đội bóng do ông dẫn dắt chịu nhiều thua thiệt trước một số tình huống liên quan đến trọng tài. “Chúng tôi không muốn đánh giá về trọng tài vì luôn tôn trọng trọng tài. Nhưng bóng đá nói chung và V.League nói riêng muốn phát triển, cần sự chung tay của nhiều người, từ HLV, cầu thủ, ban tổ chức, lực lượng trọng tài. Ban tổ chức giải phải làm sao để công tác trọng tài được phát triển”, HLV Kiatisak gửi gắm thông điệp.

Mới nhất, trong trận đấu giữa Bình Định gặp Thanh Hóa đã có ít nhất 2 pha bóng nhận được sự quan tâm đặc biệt. Ở phút bù giờ cuối hiệp 1, tiền đạo Santos đưa bóng vào lưới thủ môn Minh Hoàng bằng pha đánh đầu nhưng không được công nhận.

Trọng tài Nguyễn Đình Thái cho rằng tiền đạo này phạm lỗi với hậu vệ đối phương trước khi có pha đánh đầu tung lưới Bình Định. Đến phút 71, bảng tỷ số trận đấu đang là 1-1 đội khách Thanh Hoá có thêm một lần sút tung lưới đối phương nhưng không được trọng tài công nhận. Sau pha đánh đầu của Pinto khiến thủ môn Minh Hoàng bay người đẩy bóng và tiền vệ Văn Thắng băng vào đá bồi ở cự li gần nhưng trợ lý Lê Trần Nghĩa phất cờ báo lỗi việt vị. Bị tổ trọng tài từ chối 2 bàn thắng ở những thời điểm căng thẳng của trận đấu nên Thanh Hóa đã phản ứng.

Đồng tình, ông Cao Tiến Đoan – Chủ tịch CLB Thanh Hóa bày tỏ sự bức xúc và yêu cầu VFF cần xem xét, chấn chỉnh lại công tác trọng tài tại V.League. Ông Đoan cho rằng hai đội đã thi đấu tốt, nhưng kết quả chung cuộc chưa thể hiện sự công bằng bởi trọng tài đã xử lý sai. “Tôi cho rằng cần phải xem xét lại khâu trọng tài. Gần như vòng đấu nào cũng có những lùm xùm, khiếu nại liên quan đến trọng tài, khiến dư luận và người xem mất lòng tin”, ông Cao Tiến Đoan bày tỏ.

Nỗi lòng khó bày tỏ

Một thực trạng đáng lo khác dễ dàng nhận ra là chất lượng trọng tài V.League thời điểm hiện tại chưa đáp ứng kỳ vọng khi có số lượng trọng tài đạt chuẩn FIFA đang ở mức thấp đáng kinh ngạc. Vài năm trước, số lượng trọng tài FIFA thường xuyên đạt con số 5, nhưng sau khi một số trọng tài đến tuổi nghỉ hưu (trọng tài đỉnh cao đến năm 45 tuổi là hết tuổi nghề) và số bị trượt khi xét tuyển đã khiến số lượng trọng tài FIFA ở nước ta giảm sút.

Hiện tại, Việt Nam chỉ có 3 trọng tài FIFA gồm trọng tài Ngô Duy Lân (Long An), Hoàng Ngọc Hà (Hà Nội) và Nguyễn Mạnh Hải (Hải Phòng). Có thể nói, lực lượng trọng tài Việt Nam đã thiếu lại còn yếu. Hơn thế, mật độ thi đấu dày, áp lực công việc cao, khả năng sai sót rất khó tránh khỏi.

Điều này được chính trưởng ban trọng tài ông Dương Văn Hiền thừa nhận: “Mỗi vòng đấu, áp lực của Ban trọng tài là rất lớn khi có tới 6 trận V.League và 6 trận hạng nhất, trận nào cũng căng thẳng. Tính chất cạnh tranh ở V.League đặc biệt quyết liệt và các trọng tài đều cố gắng làm tốt nhiệm vụ. Tuy nhiên, cũng phải nói như thế này, trong sức cạnh tranh lớn như thế, trận đấu diễn ra tốc độ nhanh, trọng tài cũng phải có lúc phạm sai lầm. Đó là điều không thể tránh khỏi”.

Không những vậy, ở V.League, mối quan hệ giữa cầu thủ, các đội bóng và trọng tài thực tế chưa bao giờ hữu hảo cũng như có sự tôn trọng lẫn nhau là điều chắc chắn. Các đội bóng, cầu thủ thường xuyên phản ứng với các trọng tài đôi khi phi lý, bất chấp là điều thường xuyên xảy ra. Trên thế giới, các trường hợp trọng tài thiếu sót, mắc lỗi không hiếm.

Nhưng ở những giải đấu chuyên nghiệp nhất, “ông vua áo đen” luôn được tôn trọng và thậm chí có cái uy nhất định của người “cầm chịch” cuộc đấu. Và đó cũng chính là một trong những điều còn thiếu của giải đấu hàng đầu Việt Nam. Không phải trường hợp nào xảy ra tranh cãi trên sân cũng có lỗi thuộc về trọng tài. Ngay cả khi những người “cầm cân nảy mực” xử lý đúng người, đúng luật thì vẫn phải nhận những chỉ trích từ dư luận, thậm chí cả những hành động phi thể thao.

Quyết định mạnh tay của trọng tài FIFA Nguyễn Mạnh Hải gặp phải phản ứng quyết liệt từ ban huấn luyện Sông Lam Nghệ An.

Sau trận đấu, HLV Nguyễn Huy Hoàng khẳng định đội bóng chủ sân Vinh sẽ làm đơn khiếu nại, yêu cầu Ban trọng tài VFF xem xét các tình huống. Trên mạng xã hội, trọng tài Nguyễn Mạnh Hải còn bị “tấn công” bởi rất đông người hâm mộ bóng đá, gồm cả cổ động viên trung lập lẫn SLNA. Điều đáng nói là trọng tài đạt chuẩn FIFA Nguyễn Mạnh Hải không hề mắc lỗi sai và hoàn toàn xử lý đúng mức, có cơ sở trong cả hai tình huống. Điều này được xác nhận bởi Ban trọng tài VFF cũng như những chuyên gia lâu năm.

Trước đó, trọng tài FIFA Hoàng Ngọc Hà thậm chí còn gặp cú sốc lớn hơn trên sân Lạch Tray sau khi điều hành trận đấu Hải Phòng tiếp đón Bình Định. Vị trọng tài chính bị phản ứng, bị tấn công vì những quyết định được cho là mang tới bất lợi cho đội nhà.

Trong khi đó, ông Ngô Duy Lân - người mang bằng cấp cao nhất trong giới trọng tài Việt Nam cũng chịu phản ứng, bị toàn bộ cầu thủ Nam Định vây kín và phản ứng ngay trên sân sau một tình huống đưa ra quyết định. Nhiều quyết định của trọng tài cho dù xử lý đúng mực và không hề mắc lỗi nghiêm trọng.

Giải pháp có nhưng khó

“Vấn đề đào tạo vẫn nên được đưa lên hàng đầu để có thể giúp bóng đá Việt Nam có thêm những trọng tài có chuyên môn cao, đáp ứng được yêu cầu. Ở V-League hiện tại, khó có đủ trọng tài tốt để phân công vào những trận cầu "đinh", có ý nghĩa quan trọng và căng thẳng. Đây là lúc VFF cần nhìn thẳng vào vấn đề để tập trung vào đào tạo trọng tài, đầu tư vào những trọng tài có tiềm năng phát triển”, cựu còi vàng Dương Mạnh Hùng đánh giá.

Để khắc phục những vấn đề còn tồn tại và gây dựng lại hình ảnh của trọng tài V.League cần nhiều thời gian. Song, có những điều cần sớm được thực hiện để cải thiện từ chuyên môn cho tới việc trọng tài được bảo vệ trước các sức ép và một trong những giải pháp được tính toán đầu tiên ở thời điểm hiện tại đó chính là sự xuất hiện của công nghệ VAR trong việc điều hành trận đấu.

Có sự hỗ trợ từ công nghệ hiện đại, các trọng tài có thể xử lý chính xác hơn và có bằng chứng cho quyết định của bản thân, qua đó giúp trận đấu diễn ra suôn sẻ. Ở V.League, công nghệ VAR nhiều lần được Công ty Cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) tính đến nhưng rồi đều không thể triển khai bởi gặp phải rào cản về vấn đề kinh phí. Chính vì thế, họp tổng kết rút kinh nghiệm sau mỗi vòng đấu, xem lại băng hình pha bóng để trau dồi chuyên môn vẫn là cách truyền thống được Ban trọng tài VFF áp dụng.

“Nếu có sự xuất hiện của VAR, một trọng tài với trình độ và tâm lý ở mức trung bình cũng có thể điều khiển trận đấu có mức khó, bởi được hỗ trợ bởi công nghệ. Nếu có đưa ra quyết định sai, họ có thể xem lại hình ảnh, xác định chính xác và sửa lỗi”, cựu giám sát trọng tài Đoàn Phú Tấn cho biết.

Trước tình trạng ngày càng xấu đi, Trưởng Ban trọng tài VFF Dương Văn Hiền cũng một lần nữa đề xuất sử dụng VAR. Ông khẳng định: "Chúng tôi vài lần đề xuất với Ban tổ chức về việc lắp VAR nhưng chưa có. Với tình hình này, có lẽ VFF phải đề xuất sử dụng VAR. Câu chuyện ở đây có lẽ là kinh tế chứ con người thì chúng ta đáp ứng được".

Với tình hình hiện nay tại V.League, sử dụng VAR nhằm giải quyết điểm yếu cốt tử là trọng tài, mang lại sự yên tâm lẫn niềm tin cho các đội là việc cấp bách, cần được ưu tiên đầu tư. Tuy vậy đây cũng là điều chẳng dễ khi kinh phí để có thể đưa VAR vào các trận đấu ở V.League không hề nhỏ.