Lương hưu và các khoản trợ cấp bảo hiểm xã hội không phải đóng thuế

Lương hưu và trợ cấp BHXH được miễn thuế

Dù nhiều lần được vận động nhưng bà Nguyễn Thị Tâm (Yên Hòa - Hà Nội) vẫn nhận lương hưu bằng tiền mặt. Chia sẻ lý do nhận lương hưu bằng tiền mặt, bà thẳng thắn chia sẻ: Tôi nhận thấy việc nhận lương qua tài khoản rất tiện lợi và nhanh chóng. Thế nhưng vì có chút băn khoăn, e ngại khi nhận lương hưu qua tài khoản sẽ bị trừ thuế thu nhập cá nhân nên tôi vẫn chưa làm. Về già cuộc sống của tôi trông cả vào lương hưu (8 triệu đồng/tháng) giờ bị trừ thuế thu nhập tôi cũng sẽ bị mất 1 khoản không nhỏ. Do đó, tôi chần chừ không chuyển đổi sang lĩnh lương hưu qua tài khoản.

Đây không phải là băn khoăn riêng của bà Tâm mà còn là băn khoăn của rất nhiều người đang lĩnh lương hưu hiện nay. Theo BHXH Việt Nam, đây cũng là lý do khiến tỷ lệ người hưởng lương hưu qua tài khoản trong cả nước mới đạt khoảng 81%. Tuy nhiên, BHXH khẳng định, lương hưu và các khoản trợ cấp BHXH dù nhận bằng cách nào đều không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Theo BHXH Việt Nam, lương hưu do quỹ BHXH chi trả hàng tháng là thu nhập được miễn thuế, căn cứ theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân (số 26/2012/QH13). Khoản thu nhập này bao gồm cả lương hưu nhận từ quỹ hưu trí tự nguyện. Nghị định 65/2013/NĐ-CP của Chính phủ cũng nêu rõ lương hưu do quỹ BHXH chi trả hoặc từ quỹ hưu trí tự nguyện đều thuộc diện được miễn thuế. Ngoài ra, người sống và làm việc tại Việt Nam cũng được miễn thuế đối với lương hưu do nước ngoài chi trả.

Các khoản trợ cấp mang tính chất BHXH cũng được miễn thuế thu nhập cá nhân. Theo cơ quan BHXH, đây là những khoản hỗ trợ trong trường hợp người lao động gặp khó khăn, rủi ro trong cuộc sống, không mang tính chất tiền lương, tiền công nên không dùng để tính thuế.

Cụ thể, các khoản trợ cấp sau được loại trừ khỏi thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công: Trợ cấp tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp; trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi; trợ cấp do suy giảm khả năng lao động; trợ cấp hưu trí một lần; tiền tuất hằng tháng và các khoản trợ cấp khác theo quy định pháp luật về BHXH.

Tiền phụ cấp xăng xe, điện thoại, nhà trọ không phải đóng BHXH

Bên cạnh băn khoăn của người dân về nhận lương hưu phải đóng thuế nhiều người lao động và doanh nghiệp (DN) băn khoăn về các khoản phụ cấp liên quan đến phúc lợi của người lao động như: "Phụ cấp cơm trưa, xăng xe, điện thoại, cho thuê nhà, phụ cấp con nhỏ… có phải là khoản đóng BHXH bắt buộc hay không?"

Theo Phó Giám đốc BHXH TPHCM Trần Dũng Hà, việc thu BHXH liên quan đến các khoản này được căn cứ quy định tại khoản 5 Điều 3 Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ). Cụ thể, đối với các chế độ và phúc lợi khác như thưởng (theo quy định tại điều 104 Bộ Luật Lao động), tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, sinh nhật, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động (NLĐ) có thân nhân bị chết, có người thân kết hôn; trợ cấp cho NLĐ gặp khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác thì ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động.

Do đó, theo ông Hà, các khoản này không phải là mức lương, phụ cấp lương hay các khoản bổ sung khác và không thuộc tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc. Cơ quan BHXH sẽ không yêu cầu DN và NLĐ phải đóng BHXH liên quan đến các khoản này.

Cũng theo ông Hà, khi NLĐ đang hưởng trợ cấp thất nghiệp thì vẫn có thể tham gia BHXH tự nguyện. Theo khoản 4 Điều 2 Luật BHXH năm 2024, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện bao gồm công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và không phải là người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng. Như vậy, trường hợp NLĐ đang hưởng trợ cấp thất nghiệp vẫn được tham gia BHXH tự nguyện. Bên cạnh đó, việc tiếp tục tham gia BHXH bằng hình thức tự nguyện để đảm bảo lương hưu khi hết tuổi lao động sẽ có lợi hơn so với việc rút BHXH một lần. Vì vậy, NLĐ nên tham gia BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu.