Ma túy vào trại giam: Trách nhiệm người quản lý như thế nào?
Ngày 17/7, tại hội thảo quốc tế “Một số vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau về dự án Luật Tạm giữ, tạm giam” do Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức, ĐBQH Vũ Xuân Trường (Nam Định) cho rằng: Ngoài điều cấm cần có quy định của người để bị can trốn, bị can chết do nguyên nhân chủ quan. Hiện tượng để ma túy có cửa đưa vào dù không nhiều nhưng có. Trách nhiệm người quản lý như thế nào? Quản lý tại trại giam chặt chẽ thế còn để lọt qua thì ở ngoài như thế nào?

Ảnh minh họa.
Nguồn: vietnamnet.vn
Thiếu tướng Đinh Văn Toản - Phó Giám đốc Công an Hà Nội cho biết, tại Hà Nội số lượng tội phạm có hướng tăng lên, trọng án có cả tội phạm người nước ngoài, có vụ bắt 50-70 người nước ngoài, tội phạm dùng vũ khí gây án, tội phạm ma túy. Hàng trăm tội phạm là mẹ mang thai hoặc có con nhỏ đi theo mẹ nên rất khó quản lý. Do đó vẫn giam tại buồng trạm xá tại trại tạm giam để đảm bảo cho các cháu nhưng việc này đang gây khó khăn.
Theo ông Toản, hiện quá tải gần 1.000 người tạm giam, điều kiện xập xệ, không an toàn. “Không phải đánh đập phạm nhân là nhục hình mà cho ở ẩm thấp, nóng bức, không đủ ánh sáng, không có quạt cũng là nhục hình. Mô hình thiết kế giam giữ hiện nay không phù hợp về ánh sáng. Cửa bưng kín chỉ để lỗ bằng bát con, không thông thoáng, phải xây bằng song sắt. Ngay cả an toàn không đảm bảo nên cần có thống nhất thiết kế mô hình nhà tạm giam, tạm giữ”- ông Toản kiến nghị.
Trung tướng Nguyễn Hoàng Hà - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục VIII, Bộ Công an đề nghị, Chính phủ đầu tư kinh phí để có khu giam giữ án tử hình để đảm bảo an toàn, chặt chẽ nhưng vẫn đảm bảo đối xử nhân đạo, giám sát tốt tránh tự sát, tiêu cực.
Còn ĐB Vũ Xuân Trường (Nam Định) thì nói: Qua khảo sát, cấp huyện mong muốn khai thác nhà tạm giữ, tạm giam hết công suất, lo ngại có nơi thiếu, thừa gây lãng phí nhưng không lãng phí bằng việc tập trung. Bị can trốn hiện nay hầu hết là ở nhà tạm giam cấp huyện, họ xin uống nước đi vệ sinh là để trốn. Nên chăng chấm dứt việc để phân trại cấp tỉnh mà cần đưa cải tạo tập trung.
Cũng theo ông Trường, ngoài điều cấm cần có quy định của người để bị can trốn, bị chết do nguyên nhân chủ quan. Hiện tượng để ma túy đưa vào dù không nhiều nhưng có. Trách nhiệm người quản lý như thế nào? “Con đường quản lý tại trại giam chặt chẽ thế còn để lọt qua thì ở ngoài như thế nào? Khi có giam giữ trái pháp luật thì Viện Kiểm sát trả tự do ngay chứ không cần yêu cầu có quyết định của người có thẩm quyền”- ông Trường nói.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Đình Quyền cho rằng: Trong luật này cũng phải quy định trách nhiệm của Chính phủ, Quốc hội trong xem xét cơ sở vật chất, chế độ cán bộ chiến sỹ quản lý tạm giữ, tạm giam. “Có luật rồi mà không có cơ sở vật chất, con người thì khó đảm bảo luật đi vào thực tế. Đây là vấn đề cấp bách để luật đi vào cuộc sống”- ông Quyền chỉ rõ.
Ông Quyền cũng đặt vấn đề: Cùm chân tại nơi tạm giữ, tạm giam coi là nhục hình. Vậy với những người giết người hung hăng có khả năng phạm tội tiếp khi giam giữ họ thì kinh nghiệm làm sao để họ không phạm tội và tự sát? “Không sử dụng cùm chân với mục đích trừng phạt, còn dùng để đảm bảo an ninh thì được. Áp dụng càng tối thiểu càng tốt, áp dụng cùm chân, tay trong trường hợp cần thiết, không phải mục đích trừng phạt”-ông Quyền nhấn mạnh.
Sau khi phát biểu “Chúng ta ngồi đây chưa ai bị tạm giam, tạm giữ nên cũng không rõ thực tiễn như thế nào”, ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) đề xuất: Vì thế nên chăng lấy ý kiến của chính những người này để họ nói lên thực tiễn của họ.
Theo ông Cương, hiện đang lẫn lộn, không tách bạch giữa tạm giam và giam. Nhà tạm giam tạm giữ đang thực hiện cả chức năng trại giam. Chế độ trại tù, tạm giam khác hẳn nhưng soi dự án luật chưa thấy đưa ra quy định giải quyết tình trạng đó. Những bức xúc cần luật hóa thì chưa được giải quyết.
Ông Cương cho rằng, đầu tư cho hệ thống trại tạm giam, tạm giữ phải tập trung, tránh dàn trải nhưng tại điều 10 chỗ nào cũng cần đầu tư cả. Cấp huyện cũng cần, tỉnh cũng cần, Trung ương cũng cần.“Anh Toản, Phó Giám đốc Công an Hà Nội phàn nàn nhà tạm giam, tạm giữ không theo chuẩn, lỗ thông hơn bằng cái bát thì bấy lâu nay quy chuẩn của Bộ Công an như thế nào? Có những cái anh bảo xây sắp tới không sử dụng được, vậy trách nhiệm thuộc về ai? Quy mô nhà tạm giam chứa 7 người nhưng giam 10 người vì số lượng can phạm rất lớn nhưng có những nhà xây rất mới nhưng chả có can phạm nào. Vì vậy phải tùy từng vùng mà xây”- ông Cương nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Thanh Hồng, Ủy ban Quốc phòng An ninh của Quốc hội, đảm bảo quyền con người, công dân gắn với đấu tranh phòng chống tội phạm, do đó phải giải quyết hài hòa, nếu không thì sẽ nảy sinh nhiều vấn đề.