Mệnh lệnh từ trái tim

Từ thông điệp “xóa nhà tạm, nhà dột nát là mệnh lệnh từ trái tim, trách nhiệm với cộng đồng” của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, hàng triệu trái tim nhân ái, yêu thương của người dân ở nơi “mưa úng đất”, “nắng nẻ trời” - Hà Tĩnh - đã đồng lòng, nhất trí, quyết tâm xóa 2.290 nhà tạm, nhà dột nát vào ngày 19/5/2025 – kỷ niệm 135 ngày sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Trong buổi lễ khởi công xây dựng nhà ở cho người dân thuộc đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) vào cuối tháng 3/2025, khi được mời lên phát biểu, ông Nguyễn Đình Cửu, thôn Hoàng Diệu, xã Kỳ Tiến rưng rưng bày tỏ một câu ngắn gọn: “Đời tôi chưa bao giờ nghĩ sẽ được ở trong ngôi nhà xây kiên cố. Cảm ơn các cơ quan ban ngành, bà con lối xóm đã biến ước mơ của tôi thành hiện thực”.

Ông Cửu là hộ nghèo, ngôi nhà cấp 4 tạm bợ của gia đình trải qua hàng chục mùa mưa bão đã xuống cấp nghiêm trọng, chắp vá, sửa chữa nhiều lần nhưng ngôi nhà vẫn thấm nước mỗi khi mưa xuống. Bao năm qua, ước mơ của người đàn ông trụ cột là cất được ngôi nhà vững chãi để che nắng, che mưa cho người vợ mắc bệnh nặng. Nỗ lực gom góp nhưng “lực bất tòng tâm”, các con kinh tế cũng khó khăn, ông Cửu không thể thực hiện được ước mơ nhỏ nhoi của mình. Mảnh đất đang ở lại vướng mắc về thủ tục.

Sau quá trình soát xét, hộ ông Cửu được huyện Kỳ Anh hỗ trợ thủ tục, kinh phí để xây dựng nhà ở. Ông là một trong 78 hộ nghèo nằm trong diện được huyện Kỳ Anh hỗ trợ các chính sách về cấp đất, xây dựng nhà mới dịp này. Lễ động thổ xây dựng nhà cho ông Cửu có sự giúp sức, chung tay của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể như Hội phụ nữ, Cựu chiến binh, Đoàn thanh niên… hỗ trợ ngày công, đẩy nhanh tiến độ xây dựng công trình giúp hộ dân sớm “an cư”.

Cuộc cách mạng xóa nhà tạm, nhà dột nát đã biến hàng nghìn ước mơ của người dân Hà Tĩnh như ông Cửu thành hiện thực. Người Hà Tĩnh từ xưa đến nay “đi xa lại muốn về, khổ đau càng muốn về”. Tình cảm ấy đã dệt nên sức mạnh, nghĩa đồng bào sâu thẳm từ muôn phương đã kết tinh thành niềm yêu thương để dựng xây lên những ngôi nhà ấm áp, khang trang cho người yếu thế.

Ngày 26/4/2025, thị xã Kỳ Anh đã hoàn thành việc xây dựng, sửa chữa 133/133 nhà cho đối tượng hộ nghèo, cận nghèo, hộ người có công và hộ có hoàn cảnh khó khăn. Đây là địa phương đầu tiên về đích trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo chỉ đạo của tỉnh Hà Tĩnh (19/5/2025). Trong chương trình này, thị xã Kỳ Anh không chỉ hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở đảm bảo “3 cứng” mà còn linh động, sáng tạo trong quá trình triển khai xây dựng cũng như hỗ trợ lấp đầy “nhà trống” cho các hộ dân và đặc biệt còn hỗ trợ sinh kế cho hộ khó khăn.

Ở thị xã Kỳ Anh, ngay từ khâu soát xét đối tượng được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở, địa phương đã chỉ đạo các xã, phường, đơn vị phải làm cẩn trọng, đảm bảo không được bỏ sót và thực sự công tâm. Xác định chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát là việc lớn, đặc biệt quan trọng, phải thực hiện nghiêm cẩn nên ngay từ khi bắt tay thực hiện, Thường trực Thị ủy thị xã Kỳ Anh đã phân công cho từng đồng chí thường vụ phụ trách từng xã, phường đôn đốc, bám nắm và chịu trách nhiệm trước Ban Thường vụ Thị ủy về tiến độ thực hiện. Hằng ngày đều phải bám sát, báo cáo tiến độ cho ban chỉ đạo và tham mưu xử lý những khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Đặc biệt, thị xã triển khai có hiệu quả mô hình “tổ thợ xây không đồng”, các tổ thợ sẵn sàng hỗ trợ người dân xây dựng, sửa chữa nhà ở với tinh thần, trách nhiệm cao. Không chỉ xây nhà, hỗ trợ vật dụng thiết yếu, thị xã Kỳ Anh còn hỗ trợ sinh kế cho người dân bằng cách mua cây, con giống để người dân có động lực vươn lên thoát nghèo vĩnh viễn.

Với cách làm sáng tạo, hiệu quả, thiết thực, ngày 19/5/2025, Hà Tĩnh đã hoàn thành chỉ tiêu 2.281 nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và gia đình người có công. Qua đó, xóa hoàn toàn nhà tạm, nhà dột nát cho các đối tượng là hộ nghèo, hộ cận nghèo và gia đình người có công trên địa bàn tỉnh tính đến thời điểm này.

Ngoài các đối tượng được hưởng chính sách theo chương trình từ các giải pháp huy động nguồn lực xã hội hóa và các nguồn hỗ trợ khác, tỉnh còn chủ động xây dựng 683 căn nhà cho các hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, góp phần mở rộng phạm vi đối tượng hỗ trợ, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

Hà Tĩnh đã về đích trước gần 6 tháng so với mốc 31/10/2025 mà Chính phủ đặt ra. Toàn tỉnh đã huy động kinh phí hơn 246 tỷ đồng thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Tỉnh Hà Tĩnh còn sáng tạo, linh hoạt trong triển khai các mô hình phân công “đỡ đầu”, thành lập các “đội xây dựng không đồng”, “hỗ trợ theo địa bàn”, “phân công mỗi cán bộ công chức, viên chức trực tiếp phụ trách một nhà”.

Huy động tối đa sự vào cuộc tích cực, đồng bộ của Ủy ban MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang, các hội viên, tình nguyện viên với những việc làm thiết thực như hỗ trợ ngày công với hơn 115.500 ngày công, tương đương hơn 31 tỷ đồng, góp phần tăng các tiện ích khác cho ngôi nhà.

Hiệu quả của chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Hà Tĩnh một lần nữa khẳng định truyền thống yêu thương, đoàn kết, nghĩa tình và sự quyết tâm, đồng lòng của địa phương.

Cuộc cách mạng xóa nhà tạm, nhà dột nát ở miền cát trắng Quảng Bình cũng hiệu quả không kém, với những mô hình hay, ý nghĩa, sáng tạo từ cơ sở.

Tỉnh Quảng Bình chạy đua với thời gian khi cùng lúc triển khai 3 chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cho người có công, và cho đồng bào dân tộc miền núi. Tính đến ngày 26/6, gần 4000 căn nhà đã hoàn thành. Đó là kết quả của hàng trăm tỷ đồng được huy động từ ngân sách, Mặt trận các cấp, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư và sự chung sức đồng lòng của cả cộng đồng.

Ông Lê Ngọc Quang, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh Quảng Bình cho biết: Với tinh thần “6 rõ là rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả”, Quảng Bình quyết tâm hoàn thành cả 3 chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát tại tỉnh Quảng Bình trước ngày 2/9 năm nay.

Những ngày cuối tháng 6, căn nhà nhỏ hơn của ông Tạ Văn Thường ở thôn Pháp Kệ, xã Quảng Phương (Quảng Trạch, Quảng Bình) trở nên ấm cúng hơn bao giờ hết. Không còn là mái ngói dột nát, vách tường nứt nẻ, bong tróc, giờ đây là ngôi nhà khang trang, kiên cố, điều mà trước đây cả gia đình ông chỉ dám mơ đến.

Ông Thường, người đàn ông tuổi đã ngoài 50 tuổi, từng hai lần tai nạn lao động khiến khả năng lao động giảm sút. Vợ ông, bà Luyến, đau yếu triền miên. Các con đang tuổi học hành nên cái khó bó cái khôn. Ông chia sẻ: “Vì hoàn cảnh khó khăn nên tôi lo lắng lắm, lo vì kiếm kế sinh nhai, lo vì mỗi khi có tin báo mưa bão là tôi đứng ngồi không yên. Phần vì số phận không may mắn nên sức khoẻ yếu, thu nhập bấp bênh nên tôi lực bất tòng tâm, không tự mình xây dựng được ngôi nhà cho vợ con”.

Nắm bắt khó khăn của gia đình ông Thường, cuối năm ngoái, sau khi xét duyệt hỗ trợ làm nhà ở của chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát, chính quyền địa phương đã hỗ trợ gia đình ông. Đầu năm 2025, gia đình ông Thường đã khởi công xây dựng ngôi nhà mới từ nguồn tiền hỗ trợ của UBND tỉnh Quảng Bình 60 triệu đồng, thêm 20 triệu từ nguồn của Mặt trận tỉnh, cùng với số tiền tiết kiệm của vợ chồng ông…

Sau hơn 3 tháng, ngôi nhà hơn 80 mét vuông đã được dựng lên giữa vùng cát trắng Quảng Phương. Ngày tổ chức lễ bàn giao ngôi nhà, ông Thường đã khóc. Ông khóc không phải vì vết thương cũ tái phát mà khóc vì hiểu rằng, gia đình mình không bị bỏ lại phía sau. Khóc vì sự đầm ấm, thấm đẫm tình làng nghĩa xóm.

Dọc theo đường Quốc lộ 1A, chúng tôi đến thăm ông Nguyễn Xuân Vị (ở xã Trung Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình) – một bệnh binh từng chiến đấu ở chiến trường B. Ông nhập ngũ năm 1974, mười năm sau trở về quê, dựng nhà bằng mái tranh rồi chuyển dần lên mái ngói. Gần 40 năm trôi qua, căn nhà ấy xuống cấp trầm trọng. Mỗi lần mưa bão, vợ chồng ông phải chèn từng cánh cửa, dùng dây buộc mái.

Đầu năm 2025, ngôi nhà đã được sửa lại khang trang, nhờ chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng. Bức tường mới quét vôi, nền lát gạch men. Ông Nguyễn Xuân Vị xúc động: “Tôi từng chiến đấu trên chiến trường B, giờ được Đảng, Nhà nước, Mặt trận chăm lo lúc tuổi già, chúng tôi thấy ấm lòng lắm.”

Buổi chiều hanh nắng, bà Hồ Thị Nhanh, Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Ngân Thuỷ (Lệ Thuỷ, Quảng Bình) dẫn chúng tôi đến thăm ngôi nhà mới xây, mái tôn đỏ tươi, tường còn vương mùi vôi vữa của gia đình anh Ngành ở bản Cây Sung. Mười mấy năm sống trong ngôi nhà sàn tạm bợ, sinh hoạt của gia đình anh Hồ Văn Ngành rất khó khăn. Mỗi khi mưa bão đến là cả nhà anh lo lắm nên ước ao có một căn nhà kiên cố, không cần lớn, chỉ cần ấm áp khi mùa mưa lạnh đến. Và rồi, ước mơ ấy của anh Ngành đã thành hiện thực, gia đình được hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát nên mừng lắm.

Không chỉ có gia đình ông Thường, ông Vị, anh Ngành, ở các vùng quê khác trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, hàng trăm những ngôi nhà ấm áp, kiên cố đang được bàn giao trước mùa mưa bão là niềm vui như nhân lên gấp bội…

Chị Dương Thị Cẩm Hương, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Hải Phú kể lại: “Từ tháng 3/2025, chúng tôi đã tổ chức đội thợ tại 11/17 thôn, cùng nhau tháo dỡ, dọn dẹp, xây dựng. Người có công góp công, người có vật liệu góp vật liệu. Có những ngày trời mưa, anh em vẫn kiên trì để hoàn thành nhà cho bà con kịp vào ở trước mùa bão”.

Trong khi đó ở xã Hòa Trạch, chính quyền và Mặt trận lại sáng tạo bằng cách tổ chức đêm văn nghệ cộng đồng để quyên góp. Không ánh đèn sân khấu hoành tráng, không nghệ sĩ tên tuổi – chỉ là các tiết mục tự dàn dựng, các bà, các chị, các em học sinh cùng biểu diễn. Thế nhưng, sau đêm diễn, ban tổ chức thu được hơn 60 triệu đồng tiền mặt – toàn bộ đều được chuyển đến ba hộ nghèo xây dựng nhà ở.

Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Quảng Bình không chỉ giúp người nghèo an cư trong ngôi nhà mới mà quan trọng hơn nó đổi thay những số phận. Từ những mái nhà kiên cố, cuộc sống của người nghèo, người yếu thế sẽ đổi thay khi ước mơ đã trở thành hiện thực.