Mục tiêu xuất khẩu nông sản đạt 100 tỷ USD: Cơ hội lớn từ thị trường Trung Quốc

Nhiều dư địa

Theo ông Hoàng Văn Dự - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), quan hệ thương mại Việt Nam - Trung Quốc đang phát triển sâu rộng. Năm 2024, kim ngạch thương mại 2 nước đạt hơn 205 tỷ USD, tăng gần 20% so với năm 2023; tính đến hết tháng 10/2025 đã đạt 208 tỷ USD.

Riêng nông nghiệp, năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản giữa 2 nước đạt 17,8 tỷ USD; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam đạt 13,5 tỷ USD. Nhiều mặt hàng chủ lực như trái cây, thủy sản, gạo, cà phê, hồ tiêu, cao su, đặc biệt là sầu riêng, đã thâm nhập sâu vào hệ thống phân phối tại Trung Quốc, từ siêu thị, chợ đầu mối đến các nền tảng thương mại điện tử.

Minh chứng từ thực tế cho thấy, với những điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý, văn hóa, thị hiếu và cơ hội mở rộng thị trường từ các chính sách hội nhập trong khu vực ASEAN, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc đang chuyển dịch từ mô hình xuất khẩu tiểu ngạch sang hợp tác chính ngạch, hiện đại và bền vững. Nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam như sầu riêng, chuối, tổ yến, xoài, chôm chôm đã được mở cửa thị trường chính ngạch Trung Quốc. Hợp tác song phương đã giúp tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Trung Quốc chiếm khoảng một phần tư tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với thế giới. Xuất khẩu hàng nông-lâm - thuỷ sản từ Việt Nam đã ghi nhận tăng trưởng ổn định trong những năm gần đây.

Tại hội nghị xúc tiến thương mại Việt Nam - Trung Quốc mới đây do Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp phối hợp và Tập đoàn Sunwah (Hồng Kông -Trung Quốc) tổ chức, bà Tề Bình - Tổng Giám đốc Sunwah Gelafood đánh giá cao tiềm năng của nông sản Việt Nam, đồng thời nhấn mạnh: hàng hóa Việt phù hợp thị hiếu người tiêu dùng Trung Quốc cả về chất lượng và tính đa dạng.

Bà Tề Bình cũng cho biết hạ tầng vận tải đường bộ và đường sắt giữa hai nước đang được cải thiện mạnh mẽ, giúp rút ngắn thời gian vận chuyển và giảm chi phí logistics. Những sản phẩm như sầu riêng, tổ yến, quả sấy và nông sản chế biến sâu đang tăng trưởng nhanh nhờ phù hợp với xu hướng tiêu dùng của giới trẻ Trung Quốc.

Hình thành trung tâm phân phối và khu chế biến

Bên cạnh những yếu tố thuận lợi, theo ông  Lê Thanh Hòa - Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) vẫn còn nhiều thách thức đang cản trở sự phát triển của chuỗi giá trị nông sản Việt - Trung như: Hạ tầng logistics và kho lạnh biên giới chưa đồng bộ; Quy mô sản xuất nhỏ lẻ, thiếu liên kết vùng nguyên liệu; Năng lực kiểm dịch, kiểm soát chất lượng chưa đồng đều giữa các địa phương; Việc chia sẻ dữ liệu chuỗi cung ứng giữa các doanh nghiệp (DN) còn hạn chế. Những yếu tố này làm tăng chi phí vận chuyển, kéo dài thời gian lưu thông và làm giảm khả năng cạnh tranh.

Để nâng cao hiệu quả thương mại nông sản Việt - Trung trong thời gian tới, ông Lê Thanh Hòa cho rằng, cần tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá nông sản và kết nối DN hai nước. Liên kết đầu tư chuỗi giá trị, tập trung vào chế biến sâu, logistics lạnh, thương mại điện tử và tiêu chuẩn hóa vùng nguyên liệu.

“Thương mại nông sản Việt - Trung không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là biểu tượng hợp tác tin cậy, cùng phát triển vì thịnh vượng chung” - ông Hòa khẳng định.

Các DN hai bên đều cho rằng cần tiếp tục khai thác tiềm năng hợp tác, mở rộng thương hiệu, phát triển sản phẩm và thiết bị nông nghiệp công nghệ cao, đồng thời tăng cường hợp tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, góp phần đưa quan hệ thương mại Việt Nam - Trung Quốc phát triển lên tầm cao mới, bền vững và toàn diện hơn.