Cho rằng Bộ luật Dân sự Việt Nam rất tiến bộ khi ghi nhận quyền được chuyển đổi giới tính tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho rằng việc chuyển đổi giới tính chỉ được tiến hành sau khi có luật chuyên ngành quy định cụ thể vấn đề này.
- Hiện chưa có luật nào quy định về vấn đề chuyển giới, như vậy việc chuyển đổi giới tính đến thời điểm này là chưa được phép?
- Chính xác.
- Nhưng quy định hiện nay không cho cũng không cấm việc chuyển đổi giới tính. Độc giả hiểu như vậy có đúng ko?
- Bộ luật Dân sự là luật nền của tất cả những luật liên quan đến quan hệ dân sự kinh tế, thương mại, gia đình nói chung.
Lần này, QH biểu quyết thông qua là bước tiến vô cùng quan trọng. Nhưng Bộ luật Dân sự không thể đi giải quyết những vấn đề cụ thể như điều kiện, cách thức chuyển giới, ai có quyền được chuyển giới, kỹ thâu chuyển giới, chăm sóc sức khoẻ người chuyển giới... Đó là cả vấn đề lớn, là đối tượng điều chỉnh của luật riêng.
Khi Bộ luật Dân sự đã quy định như vậy rồi thì chắc chắn nhiệm kỳ QH tới phải có luật quy định về vấn đề này. Đây là bước mở ra để đạo luật riêng về vấn đề chuyển giới được xây dựng, ban hành. Khi nào luật đó có hiệu lực thì việc chuyển giới mới được thực hiện.
Nhưng đây là bước tiến quan trọng vì thay đổi tư duy công nhận quyền của một nhóm người không lớn trong xã hội. Đó là tinh thần của Hiến pháp 2013, tôn trọng quyền con người, cái gì của con người cũng gần gũi với mình, dù người ta là thiểu số.
- Liệu có cần phải ban hành một đạo luật riêng hay ghép vào luật hôn nhân gia đình?
- Không thể nào được vì đây là những quy định, điều kiện rất sâu về chuyên môn, kỹ thuật, y học... để bảo đảm người được chuyển giới phải thành công. Luật cũng sẽ có quy định hạn chế, quy định cấm để làm sao xã hội không loạn, nhất là thanh niên, thiếu niên chưa nhận thức đầy đủ về hệ luỵ của vấn đề này mà nhiều khi theo phong trào để làm (chuyển giới-PV) thì rất nguy hiểm. Xin nói thêm ở châu Á cũng rất ít nước thừa nhận quyền này. Bộ luật Dân sự Việt Nam thừa nhận, tôi cho là điều hết sức tiến bộ trong khu vực châu Á.
- Thế tức là lại phải chờ thêm đạo luật mới để thực hiện chuyển giới, việc này, có ấn định thời gian không? Vì có thể luật này sẽ bị “treo” rất lâu.
- Chính xác. Điều này phụ thuộc vào chương trình xây dựng pháp luật của nhiệm kỳ QH khoá XIV. Tháng 7/2016 tới, QH khoá mới họp sẽ bàn về chương trình xây dựng pháp luật. Chắc chắn nếu bộ chuyên ngành không đề xuất, Bộ Tư pháp cũng sẽ đề xuất. Bao giờ xây dựng được thì chưa thể trả lời ngay. Chắc chắn Quốc hội khoá XIV sẽ phải làm, nếu không sẽ là “quyền treo”.
- Cá nhân Bộ trưởng ủng hộ?
- Ủng hộ chứ.