Nam Định: Tái hiện chợ Tết xưa cổ truyền

Xuân Canh Tý “Chợ Tết - Một thoáng Thành Nam” được tổ chức lần thứ 2.

Đây là được xem là một nỗ lực của những người làm công tác bảo tồn, bảo tàng ở địa phương nhằm nhắc nhớ, lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống đang dần bị lãng quên, mai một...

Đến chợ (từ ngày mồng 5 đến ngày 8 tháng Giêng Canh Tý), mọi người như được trở về, được sống trong một không gian đậm chất cổ xưa, ở một phiên chợ quê, chợ Tết vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng: góc này người đi chợ nhẩn nha thưởng ngoạn cổ vật, cây cảnh; thi chim; góc kia đám đông rộn ràng với tiết mục rối nước vào hồi cao trào, đắm say với điệu Chầu Văn; man mác buồn với làn điệu xẩm.

Chỗ khác, các cụ áo the, khăn xếp ngồi đánh cờ trong khi ai đó ung dung ngồi hít hà tô “Phở bò cụ Tặng”, xuýt xoa với đĩa bánh cuốn làng Kênh - ẩm thực đặc trưng của địa phương, nhâm nhi vị chát của bát nước chè xanh, vị ngọt của thanh kẹo lạc Sìu Châu...

Chị Tống Lam Hồng, công tác tại một cơ quan thông tin của tỉnh Nam Định chia sẻ: “Tôi rất thích những câu thơ mộc mạc, dân giã của nhà thơ Nguyễn Bính, đọc và thuộc rất nhiều thơ ông. Nay lại được thưởng thức chính những câu thơ ấy, ngay tại một phiên chợ, lại qua nghệ thuật hát xẩm thấy thật là thú vị!”

Không giấu được niềm vui khi thấy rất đông người tới tham quan, trải nghiệm, thưởng thức những gì mình và các cộng sự “bày ra” trong khuôn viên bảo tàng tỉnh, ông Nguyễn Văn Thư, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Nam Định chia sẻ rằng: “Thành Nam - Nam Định là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử - văn hóa. Những giá trị lịch sử - văn hóa ấy được hình thành trong quá trình xây dựng và phát triển thành phố, phần lớn được kết tinh trong các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể”.

Đi chợ Tết là phải...ăn quà.

Tuy nhiên, theo ông Thư: “Cùng với sự biến đổi theo thời gian và những tác động của mặt trái cơ chế thị trường, nhiều giá trị văn hóa truyền thống đang có nguy cơ mai một. Trong đó, hình ảnh về một phiên chợ Tết phản ánh cuộc sống sinh hoạt và nét đẹp văn hóa truyền thống của Thành Nam với các phong tục, tập quán giàu bản sắc dân tộc chỉ còn trong trí nhớ của lớp người cao tuổi. Các không gian văn hóa truyền thống ngày Tết cứ phai mờ dần...”.

Đó là lý do, những năm qua, cứ vào dịp đầu xuân, Bảo tàng tỉnh Nam Định lại phối hợp với Hội Cổ vật Thiên Trường tổ chức hoạt động gặp mặt, trưng bày, giao lưu, thưởng lãm cổ vật, giúp giới mộ điệu cổ vật trong và ngoài địa phương có được một không gian văn hóa, một sân chơi lành mạnh, bổ ích.

Đặc biệt, bắt đầu từ năm ngoái (Mậu Tuất), cũng với mong muốn bảo tồn, phát huy các giá trị của di sản, lại được một số doanh nghiệp, cá nhân trên địa bàn ủng hộ, tài trợ, Bảo tàng tỉnh Nam Định tổ chức một phiên chợ Tết với chủ đề “Chợ Tết - Một thoáng Thành Nam”, qua đó giới thiệu, quảng bá, nhắc nhớ một số loại hình di sản văn hóa tiêu biểu của Thành Nam xưa để phục vụ nhân dân địa phương và du khách...

Từ kinh nghiệm năm đầu tổ chức, năm nay, Bảo tàng tỉnh kéo dài thời gian “họp chợ” hơn, từ ngày 5 đến 8 Tháng Giêng thay bằng chỉ một ngày mồng 7 như năm trước.

Ngoài những hoạt động truyền thống như trưng bày, giao lưu, đấu giá cổ vật; trưng bày cây cảnh, biểu diễn nghệ thuật rối nước, tổ chức gian hàng ẩm thực truyền thống của địa phương (phở bò cụ Tặng, bánh cuốn làng kênh...), năm nay Bảo tàng tỉnh bổ sung thêm một số hoạt động, gian trưng bày như trưng bày thêm gian hàng quà quê, khu mua bán đồ cũ, góc trình diễn nghệ thuật hát xẩm, sân chơi cờ...nhằm tăng thêm nét sinh động của một phiên chợ Tết, đáp ứng tốt hơn nhu cầu tìm hiểu, thưởng thức của công chúng trong và ngoài tỉnh; giúp công chúng hôm nay hiểu, trân trọng hơn những giá trị truyền thống, cổ xưa ẩn chứa trong những di sản tiền nhân đã dày công gìn giữ, trao truyền...

Một số hình ảnh PV Đại Đoàn Kết ghi lại tại “Chợ Tết - Một thoáng Thành Nam”:

Rộn rã nhất là sân khấu biểu diễn nghệ thuật rối nước.

Góc trình diễn nghệ thuật hát xẩm.

Các cụ ung dung chơi cờ.

Góc thi chim...