Nhà xây không phép, sai phép đang xảy ra ở nhiều nơi trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Theo tìm hiểu của phóng viên báo Đại Đoàn Kết, nhiều người dân cho rằng do những quy định không rõ ràng về tách thửa của thành phố, dẫn đến một số cán bộ địa chính nhận “lót tay” để làm ngơ cho tình trạng trên…
Nhà sai phép xây ngang nhiên ngay ven kênh rạch tại phường 5, Q.Gò Vấp.
Có hiện tượng bảo kê cho sai phạm
Trong vai những người dân đi hỏi mua đất xây nhà ở, chúng tôi đến phường Hiệp Bình Chánh (Q.Thủ Đức). Theo Đội Thanh tra xây dựng quận này thì thời gian gần đây xuất hiện ngày càng nhiều các nhà không phép, sai phép được phát hiện qua thanh tra, kiểm tra. Tại công trình nhà số 41, đường số 18 của khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh mọc lên hiện trường xây dựng không phép. Chủ công trình được xác định là công Võ Văn Phú, nhưng khi được hỏi thì ông Phú không trình được giấy phép xây dựng. Cơ quan chức năng của Hiệp Bình Chánh vào cuộc phát hiện đây là công trình sai phép.
Cách căn nhà này không xa, một công trình xây dựng không có giấy phép tại địa chỉ số nhà 29/40/7/19 đường 42, khu phố 8 cũng phát sinh mới đây. Theo phản ánh của người dân, chủ nhà không thường xuyên có mặt ở công trình và mọi việc thi công được giao cho một đơn vị thầu nhỏ lẻ. Tuy nhiên, không hiểu tại sao việc phát hiện của cán bộ địa chính – xây dựng địa phương rất chậm trễ. Có công trình xây không phép ngay cạnh quán cà phê N2N tại đường số 10 của khu phố 5 gần đó đã xây được tầng 1 với diện tích lên đến gần 130m2 sàn, cùng hệ thống cột, khung kèo bằng thép, mới được phát giác.
Ông Huỳnh Tấn Phương, ngụ tại khu phố 5, phản ánh với phóng viên Đại Đoàn Kết, người dân ở đây nghi ngờ có tình trạng cán bộ địa chính làm ngơ cho xây nhà không phép. “Bình thường họ sẽ tới và lập biên bản ngay nếu chủ nhà tự xây không chung chi. Mọi việc ai cũng biết thế, nhưng nói phải có bằng chứng thì người dân rất khó cung cấp” - ông Phương bức xúc.
Có nhiều trường hợp ở phường 5, Q.Gò Vấp khi chúng tôi đến tìm hiểu thì thấy nhiều nhà sai phép vẫn mọc lên ngang nhiên trên khu vực hành lang của kênh rạch hoặc xây không phép trên đất nông nghiệp. Cách UBND phường không xa có một căn nhà 3 tầng được xây trên đất trồng cây lâu năm. Theo tìm hiểu của chúng tôi thì địa chỉ đất này là đất giáo dục được phê duyệt theo quyết định 5035/QĐ-UBND của UBND TP HCM. Chính Chủ tịch UBND phường 5, Q.Gò Vấp cũng thừa nhận rằng đã nhận được nhiều đơn thư phản ánh bức xúc của người dân về tình trạng xây nhà trên đất nông nghiệp nêu trên. Thế nhưng khi được hỏi về giải pháp nào ngăn chặn thì vị đại diện UBND phường này chỉ xác nhận, địa phương đang tích cực xác minh tình trạng trên và sẽ có xử lý.
Cũng trên địa bàn Q.Gò Vấp, chúng tôi còn phát hiện tình trạng xây nhà trên đất nông nghiệp tại các thửa đất thuộc tờ bản đồ 60, 62 thuộc các đường Nguyễn Thái Sơn, Dương Quảng Hàm và đường số 6. Đây là khu vực đất trồng cây hàng năm và đất thuộc đất giáo dục theo đồ án điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tỷ lệ 1/2000, được UBND TP phê duyệt trước đó. Điển hình như tại đường Dương Quảng Hàm, chúng tôi phát hiện một công trình xây 5 tầng 1 lửng theo giấy phép xây dựng, nhưng đang được nâng đến 6 tầng nhưng lại không thấy cơ quan chức trách đến xử phạt (!?). Một công trình cao tầng khác tại đỉa chỉ số 80/28/31 đường Dương Quảng Hàm cũng trong tình trạng tương tự.
Tại Q.Bình Chánh, mức độ và quy mô của các công trình không phép, sai phép lớn hơn nhiều. Ghi nhận của chúng tôi tại một con hẻm dài chỉ chưa được nửa cây số nằm trên trục đường Thới Hòa, xã Vĩnh Lộc A của huyện Bình Chánh nhưng đã có hàng chục các công trình xây không phép mọc lên giữa đất trồng cây nông nghiệp. Có những con hẻm như tại ấp 3A và 4A của xã này thì các căn nhà không phép, sai phép được xây dựng chớp nhoáng chỉ vài ngày và hầu hết được xây ngụy trang bằng hình thức bên ngoài quây tôn, bên trong xây nhà kiên cố. Sau đó, những lớp tôn cũ được tháo dỡ và các căn nhà này nghiễm nhiên xuất hiện trước sự bất ngờ của nhiều người dân sống lâu năm ở đây. Cá biệt tại hẻm 1991 của ấp 4, xã Nhơn Đức khi thanh tra đã phát hiện cả dãy 23 căn nhà đã hình thành xây dựng 1 trệt 1 lầu và đã bán qua tay cho nhiều người.
Phải kỷ luật nghiêm cán bộ buông lỏng quản lý
Có hành vi bao che và làm ngơ của cán bộ địa chính cho xây dựng không phép, sai phép ở các địa phương nêu trên hay không? Ông Trần Trọng Tuấn – Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM thừa nhận, thời gian qua công tác xử lý vi phạm về trật tự xây dựng diễn biến phức tạp. Trong đó, nổi cộm là việc xử lý vi phạm xây dựng nhà ở riêng lẻ trên đất nông nghiệp tại các quận, huyện ngoại thành, như huyện Bình Chánh, Nhà Bè, Củ Chi, Hóc Môn...Các địa phương này đang trong quá trình đô thị hóa và qua thanh tra, kiểm tra ghi nhận mỗi nơi lại vận dụng xử lý vi phạm xây dựng theo một kiểu khác nhau.
Theo ông Tuấn thì nguyên nhân của tình trạng trên xuất phát từ chính các văn bản luật chồng chéo với nhau. Trước vướng mắc đó thì tình trạng vi phạm trật tự xây dựng trên đất nông nghiệp có xu hướng tăng cao và ngày càng phức tạp. Vấn nạn này thậm chí đã tồn tại từ nhiều năm qua nhưng vẫn không được xử lý kịp thời và đang để lại những hậu quả rất lớn, gây bức xúc trong nhân dân.
Do tình trạng xây không phép, sai phép tràn lan, mới đây đích thân Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân đã chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP vào cuộc. Quá trình thanh tra, kiểm tra chéo các cơ quan chức năng ở cơ sở sẽ tập trung vào những yếu kém trong công tác quản lý về xây dựng không phép, trái phép, hoặc làm ngơ cấp phép cho xây dựng tràn lan trên đất nông nghiệp…Theo lãnh đạo TP HCM, chính việc buông lỏng quản lý đã dẫn đến bộ mặt đô thị thành phố đang bị “phá nát”. Bước đầu, thành phố đã xử lý kỷ luật một Phó Chủ tịch quản lý đô thị Q.Thủ Đức và một Trưởng phòng Quản lý đô thị cùng các nhân viên. Ngoài ra, thành phố cũng mạnh tay xử lý 3 Chủ tịch phường khác trên địa bàn quận này do buông lỏng công tác quản lý dẫn đến xây nhà không phép, sai phép tràn lan.
Đối với các công trình sai phép, không phép, trong năm qua Thanh tra Sở Xây dựng TP HCM cũng đã phát hiện xử lý đối với gần 1.090 trường hợp sai phép, tập trung ở các huyện ngoại thành và các quận vùng ven như Q.7, Q.9, Q.Thủ Đức và Q.Bình Tân. Đối với xây nhà không phép cũng phát hiện xử lý hơn 1.000 trường hợp, dù có giảm so với năm trước nhưng mức độ sai phạm và tái diễn ngày càng phức tạp hơn trước.