Nâng cao chất lượng công tác điều tra cơ bản về dầu khí

Ngày 15/6, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Dầu khí sửa đổi. Cho rằng dự thảo Luật Dầu khí lần này bổ sung rất nhiều quy định để nhằm thúc đẩy hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí, ĐB Phan Đức Hiếu (đoàn Thái Bình) bày tỏ, Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài đầu tư để tiến hành điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí. Tuy nhiên dự thảo luật lại chưa quy định cụ thể về cơ chế khuyến khích.

Theo ông Hiếu, đối chiếu với Chương 6 về các chính sách ưu đãi đầu tư thì chính sách ưu đãi đầu tư này chỉ áp dụng cho hoạt động dầu khí, mà hoạt động dầu khí thì không bao gồm hoạt động điều tra cơ bản. Do đó cần nghiên cứu, xem xét có nên áp dụng các biện pháp khuyến khích ưu đãi đầu tư đối với hoạt động điều tra cơ bản hay không?. Trong trường hợp không áp dụng thì cần thiết kế ngay trong luật này những cơ chế, chính sách để áp dụng đối với hoạt động điều tra cơ bản.

Về các chính sách ưu đãi đối với hoạt động dầu khí, ông Hiếu cho rằng, trong dự thảo luật hiện nay chỉ dừng lại ở thiết kế mức ưu đãi hơn về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế suất thuế xuất khẩu. Tuy nhiên thực tế còn nhiều những chính sách ưu đãi khác có thể nghiên cứu để xem xét nhằm đa dạng hóa các chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư nước ngoài như: cơ chế giảm trừ chi phí khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp, hay giảm trừ thuế dựa trên chi phí. “Những chính sách này vừa tạo ra ưu đãi cho nhà đầu tư, đồng thời thúc đẩy các nhà đầu tư đầu tư vào một số những hoạt động mà nước chủ nhà mong muốn”, ông Hiếu cho hay.

Theo ĐB Đào Hồng Vận (đoàn Hưng Yên), phát triển ngành dầu khí để phát triển kinh tế, gắn chặt với bảo vệ chủ quyền, lợi ích chính đáng Việt Nam trên biển, đặc biệt chủ quyền biển, đảo phù hợp với luật pháp quốc tế. “Về việc lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hóa, dịch vụ dầu khí phục vụ hoạt động dầu khí cần bổ sung quy định cụ thể về việc lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoạt động dầu khí gồm: các cá nhân, công ty dầu khí nước ngoài PVN, các doanh nghiệp 100 % vốn của PVN và các công ty liên doanh phải thực hiện theo quy định của Luật dầu khí và hợp đồng dầu khí nhằm bảo đảm tính đặc thù của hoạt động dầu khí cũng như tính đặc thù của các dịch vụ hàng hóa cho hoạt động của dầu khí, đảm bảo nguyên tắc công bằng, cạnh tranh, minh bạch. Việc lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hóa, dịch vụ dầu khí phục vụ hoạt động dầu khí khác với lựa chọn nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí”-ông Vận cho hay.

Bên cạnh đó theo ông Vận, với một hợp đồng dầu khí có sự tham gia của các nhà thầu nước ngoài, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp 100% vốn doanh nghiệp nhà nước mà mỗi nhà thầu phải áp dụng các quy định pháp luật riêng để thực hiện dự án dầu khí thì sẽ gây ra sự chồng chéo, không khả thi trong quá trình thực hiện.

Theo ĐB Tạ Đình Thi (đoàn Hà Nội), Luật Dầu khí sửa đổi cần thể hiện đầy đủ và toàn diện các yêu cầu đề ra trong Nghị quyết số 36-NQ/TW, nâng cao năng lực của ngành Dầu khí và các ngành tài nguyên, khoáng sản biển khác, từng bước làm chủ công tác tìm kiếm, thăm dò, khai thác, đáp ứng nhiệm vụ phát triển kinh tế biển trong thời kỳ mới.

Từ đó theo ông Thi, công tác điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí phải được phát triển trên cơ sở nguồn nhân lực chất lượng cao, công nghệ tiên tiến, hiện đại và huy động nguồn lực từ bên ngoài và nội tại của đất nước. Khai thác tài nguyên dầu khí một cách hiệu quả, tận thu và không bỏ phí tài nguyên dầu khí, đảm bảo an toàn môi trường. Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng đang diễn ra nhanh chóng, cần hỗ trợ để tài nguyên dầu khí được khai thác kịp thời và đưa vào sử dụng đảm bảo giá trị vốn có. Quản lý các hoạt động dầu khí theo thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế và tuân thủ các quy định của Nhà nước nhưng phải đảm bảo tính hấp dẫn cho môi trường đầu tư.

Ông Thi cũng cho rằng, hoạt động dầu khí cần gắn liền với khẳng định chủ quyền biển, đảo và bảo đảm quốc phòng, an ninh đất nước. Đó là những nội dung cốt lõi cần được nghiên cứu, rà soát và bổ sung vào các điều, khoản. Do đó, về công tác điều tra cơ bản dầu khí ngoài việc điều chỉnh hoạt động điều tra cơ bản, tìm kiếm, thăm dò khai thác dầu khí và các hoạt động liên quan, cần quan tâm đến hoạt động chế biến để tạo các sản phẩm hóa dầu với giá trị gia tăng cao hơn.

“Công tác điều tra cơ bản dầu khí cần đầu tư nguồn lực rất lớn, trong bối cảnh ngân sách nhà nước còn nhiều khó khăn. Vì vậy cần bổ sung các quy định về cơ chế, chính sách ưu đãi vào Điều 5 để thu hút sự tham gia của các tổ chức, cá nhân vào công tác điều tra cơ bản dầu khí cũng như các hoạt động dầu khí khác, nhất là ưu tiên thu hút các nhà đầu tư chiến lược hàng đầu thế giới có công nghệ nguồn, trình độ quản lý tiên tiến trên nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi, tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam”, ông Thi cho hay.

Ông Thi cũng cho rằng, cần có cơ chế để kết hợp các hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí và về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, chia sẻ, sử dụng chung cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực của các cơ quan, chia sẻ thông tin, dữ liệu, kết quả điều tra để tránh lãng phí, nâng cao hiệu quả, chất lượng điều tra biển.